در نگاه اول لامپ سفید و مهتابی هردو یک نور را ساطع می‌کنند و تفاوت چندانی باهم ندارند، اما در حقیقت این دو لامپ دو محصول کاملا جداگانه هستند و تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند. از مهم‌ترین تفاوتهای لامپ سفید و لامپ مهتابی می‌توان به مواردی مانند دمای رنگ لامپ، نور منتشرشده از لامپ، ساختار داخلی هر یک از آن‌ها و … اشاره نمود؛ در ادامه به شرح کامل تفاوت لامپ سفید و مهتابی خواهیم پرداخت؛ با ما همراه ما باشید.
لامپ سفید
لامپ سفید به‌صورت کلی دارای نور سفید رنگ بوده و به لامپ یخی یا لامپ صدفی نیز معروف است. دمای این لامپ غالباً عددی میان 3300 الی 5000 کلوین بوده و رنگ آن نیز از ترکیب رنگ آفتابی و مهتابی تشکیل شده است. از لامپ‌های سفید رنگ بیشتر برای مکان‌هایی که نیاز به رنگ نور ملایم و پرانرژی می‌باشند، استفاده می‌شود. ازجمله کاربردهای این لامپ می‌توان به استفاده از آن در مکان‌هایی مانند کارگاه، سالن‌های ورزشی، آشپزخانه، مکان‌های آزاد و فاقد سقف، سالن‌های انتظار، نمایشگاه‌ها و … برای تأمین حداکثری نور موردنیاز اشاره داشت.
از لامپ سرد و سفید بیشتر در ساعات میان روز و برای افزایش حس انرژی و شادابی استفاده می‌شود. میزان بازدهی رنگ نور در لامپ سفید بسیار زیاد بوده و این لامپ از قیمت بسیار مناسبی هم برخوردار است.
لامپ مهتابی
لامپ مهتابی یا لامپ فلورسنت، در بازار کشور به‌عنوان یکی از معروف‌ترین لامپ‌ها شناخته می‌شود که با استفاده از بخار جیوه تخلیه شده در گاز و با فشار کم کار می‌کند. این لامپ در اصل از نور طبیعی و بازده بالایی برخوردار است و درصد زیادی از انرژی الکتریکی را به نور انتقال می‌دهد که سبب افزایش روشنایی در مکان موردنظر خواهد شد. قطر بیشتر لامپ‌های مهتابی با حرف T انگلیسی بیان شده و از انواع رایج آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- لامپ مهتابی از نوع T12
2- لامپ مهتابی از نوع T10
3- لامپ مهتابی T8
4- لامپ مهتابی T5
ویژگی‌های لامپ مهتابی
لامپ مهتابی به‌طورکلی نوعی لامپ از گروه لامپ سفید بوده و نور آن نیز سفید رنگ است. این نوع لامپ به‌علت شباهت بسیار زیاد به رنگ نور ماه (مهتاب)، به لامپ مهتابی معروف است؛ البته از آن به‌عنوان لامپ نور روز (Day Light) نیز یاد می‌شود. لامپ‌های مهتابی معمولاً از خود نور زیادی منتشر کرده و در محدوده‌ی دمای رنگ 5000 الی 6000 کلوین قرار می‌گیرند. لامپ‌های مهتابی غالباً به‌واسطه نور ملایمی که دارند، حس آرامش و راحتی مطلوبی را در مکان موردنظر ایجاد می‌کنند.
میزان نور منتشرشده از این لامپ‌ها اساساً مانند یک شبیه‌ساز روشنایی نیمروز در یک روز صاف و بدون ابر بوده و از آن‌ها اکثراً در مکان‌هایی که به نور زیادی نیاز باشد (مانند اداره‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، صنایع تولیدی، مدارس و دانشگاه‌ها و …)، استفاده می‌شود. نورهای منتشرشده از لامپ مهتابی، اساساً محیط خانه یا هر مکان مورد استفاده دیگر را، بزرگ‌تر از ابعاد واقعی آن مکان نشان می‌دهد.
از مهم‌ترین معایب استفاده از لامپ مهتابی می‌توان به وجود مشکلات و اختلال در خواب افراد و خستگی زودرس چشم و همچنین وجود مواد شیمیایی ازجمله گازهای سمی مثل جیوه در ساختار درونی لامپ اشاره نمود. برای رفع این مشکل نیز بهتر است تا از ترکیب لامپ‌های سفید و مهتابی و لامپ‌های ال ای دی زردرنگ یا آفتابی استفاده کرد.
تفاوت لامپ سفید و مهتابی
حال که با هریک از لامپ‌های سفید و مهتابی آشنا شدیم، وقت آن است که در این بخش، به شرح کامل مهم‌ترین و اصلی‌ترین تفاوتهای میان این دو لامپ بپردازیم. اما شاید در ابتدا تصور شود که تفاوتی میان لامپ سفید و لامپ مهتابی وجود نداشته و لامپ مهتابی نیز مانند لامپ سفید، دارای رنگ سفید است؛ ولی واقعیت این است که میان این دورنگ، تفاوت فاحشی وجود دارد، اما این تفاوت‌ها چه می‌تواند باشد؟ در ادامه نیز همراه ما باشید تا تفاوت‌ها را دریابیم:
1- نور لامپ
به‌صورت کلی رنگ نور لامپ، در معیاری به نام دمای رنگ مشخص می‌شود و برحسب کلوین محاسبه و اندازه‌گیری خواهد شد. در گام نخست برای مشخص کردن رنگ یک منبع نوری یا لامپ، رنگ آن با رنگ یک جسم سیاه که از خود هیچ نوری منعکس نمی‌کند، مقایسه می‌شود؛
هدف از انجام آزمایش فوق در اصل این است که هیچ نوری از آن جسم سیاه به چشم فرد نرسد و تمامی نوری که به آن تابیده شده را جذب نماید.
هراندازه دمای رنگ لامپ بالاتر باشد، بالطبع رنگ نور لامپ به محدوده رنگ‌های سفید و سرد نزدیک‌تر می‌شود و بالعکس هراندازه میزان دمای رنگ لامپ پایین‌تر باشد، رنگ نور زردتر و در محدوده نورهای آفتابی و گرم قرار می‌گیرد. بنابراین می‌توان بیان نمود که اگر دمای یک لامپ از 4000 کلوین بیشتر شود، نور لامپ در گروه نورهای سفید قرارگرفته و اگر میزان دمای آن از 3000 کلوین کمتر شود، نور در محدوده نورهای گرم و آفتابی قرار خواهد گرفت.
2- دما رنگ
علاوه‌بر نور، دمای رنگ نیز از دیگر تفاوت لامپ سفید و مهتابی خواهد بود. دمای رنگ در اصل یکی از مشخصه‌های اصلی نورهای مرئی بوده که در زمینه‌های عکاسی، نورپردازی، فیلم‌برداری و … کاربردهای مهمی دارد. دمای رنگ نور به‌عنوان یک خروجی از منبع نور در نظر گرفته می‌شود و میزان نورهای سرد و گرم را مشخص خواهد کرد. برای نمونه می‌توان گفت: هنگامی‌که یک جسم سیاه مانند آهن گرم می‌شود، نور آن در دماهای مختلف ساطع خواهد شد. البته آن جسم اگر در مقابل حرارت بسیار زیادی قرار بگیرد رنگ آن به‌مرور زمان به‌صورت رنگ قرمز تیره، آبی و سفید و حتی رنگ بنفش نیز مشاهده می‌شود. هنگامی که از منبع حرارت فاصله بگیرد و در معرض حرارت نباشد، به‌مرور رنگش زرد و نارنجی شده و مجدداً قرمز و در ادامه سیاه خواهد شد؛ با این مثال می‌توان تصویر مناسب‌تری از تعریف علمی دما رنگ ارائه داد.
3- میزان بازدهی نور
به‌طورکلی می‌توان اذعان کرد که میزان بازدهی نور لامپ مهتابی و لامپ سفید تقریباً به یک اندازه است؛ ولی میزان خروجی یا بازدهی نور لامپ ال ای دی سفید از لامپ مهتابی اندکی بیشتر است.
4- بررسی میزان اشعه فرابنفش موجود در لامپ‌ها
یکی دیگر از تفاوتهای اصلی و قابل توجه خریداران، بررسی میزان اشعه فرابنفش موجود در این دو نوع لامپ است. آزمایش‌های صورت گرفته در بررسی میزان اشعه فرابنفش موجود در لامپ‌های ال ای دی، به این صورت بوده که اشعه فرابنفش یا UV در لامپ‌های سفید بیشتر از لامپ‌های مهتابی است.
اشعه فرابنفش درواقع یک پرتوی بسیار مضر و خطرناک و یکی از عوامل اصلی ایجاد سرطان‌های گوناگون پوست و بروز بیماری‌های مختلف چشمی مثل سوختگی قرنیه چشم است.
جمع‌بندی کلی
در این مقاله به‌طورکلی به معرفی لامپ سفید، لامپ مهتابی و تفاوت لامپ سفید و مهتابی پرداخته شد. لامپ سفید همان‌طور که از اسمش مشخص است، دارای نور سفید صدفی بوده و لامپ مهتابی نیز دارای نوری شبیه مهتاب و نور ماه است. از مهم‌ترین تفاوت لامپ سفید و مهتابی، می‌توان به تفاوت در دمای رنگ، نور لامپ، اشعه فرابنفش و اندکی تفاوت در بازدهی نور این دو لامپ اشاره داشت.
ضمن تشکر از شما بابت مطالعه مقاله فوق، امیدواریم که مطالعه مطالب زیر نیز برای بالا بردن سطح آگاهی شما مفید باشند:
–شکستن لامپ های مهتابی و کم مصرف چه ضرری برای سلامتی دارد ؟
–تفاوت لامپ ال ای دی با لامپ کم مصرف
–همه چیز در مورد لامپ ال ای دی
–لامپ تشخیص رنگ چیست و چگونه کار می‌کند؟
–لامپ رشد گیاه، جایگزینی برای نور طبیعی خورشید
–تفاوت لامپ آفتابی و مهتابی چیست؟
–لامپ کرسی چیست و چه کاربردی دارد؟
–تعمیر لامپ ال ای دی در منزل، آموزش قدم به قدم ساده و سریع
تکه کابل
