یکی از بهترین و مقرون به صرفه‌ترین متریال برای ساخت تیربرق، چوب است. استفاده از چوب در ساخت تیربرق مزایای زیادی را برای تولیدکنندگان و شهروندان به همراه دارد. جالب است بدانید که بیش از ۹۰٪ تیرهای نصب شده در شبکه‌های توزیع کشورهای پیشرفته‌ای هم‌چون آمریکا و کانادا از نوع تیربرق‌های چوبی است. اصولا استفاده از چوب برای ساخت این تجهیزات در مناطق صاعقه‌خیز انتخاب بسیار عاقلانه‌ای می‌باشد. علاوه بر این، جابه‌جایی تیرهای چوبی نیز در مقایسه با تیرهای فلزی و بتنی بسیار راحت‌تر خواهد بود. در ادامه این راهنما ضمن آشنایی بیشتر با تیرهای چوبی، با مراحل ساخت تیربرق چوبی نیز آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید!
تیربرق چوبی چیست؟
بیش از یک قرن است که تیربرق‌های چوبی بخش بسیار مهمی از زیرساخت‌های ارتباطی و الکتریکی در دنیا به حساب می‌آیند. این نوع از تیرها به دلیل عمر مفید بالا، قیمت مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست در طی سال‌های اخیر تبدیل به جایگزین بسیار مناسبی برای تیرهای بتنی و فلزی شده‌اند. جالب است بدانید که تیربرق‌های چوبی برای اولین بار در سال ۱۸۴۴ مورد استفاده قرار گرفتند و تا به امروز حدود ۱۵۰ میلیون پایه چوبی در آمریکای شمالی نصب شده است.
مراحل ساخت تیربرق چوبی
از آن‌جایی که تیربرق‌های چوبی به عنوان یک ماده طبیعی در فضای باز نصب می‌شوند، همواره در معرض حمله حشرات، پرندگان و قارچ‌های پوسیده هستند؛ از این رو بسیار مهم است که این نوع از تیربرق‌ها از دوام و طول عمر بالا برخوردار باشند. چنانچه تیربرق چوبی از استحکام خوب برخوردار نباشد، امکان شکستن الیاف چوب و کاهش مقاومت ساختاری آن وجود دارد.
به منظور افزایش دوام و مقاومت تیربرق‌های چوبی از نوعی مواد شیمیایی نگه‌دارنده استفاده می‌شود که به لطف این مواد می‌توان از این تیربرق‌ها برای چندین دهه بدون نگرانی استفاده کرد. لازم به ذکر است که سازندگان از مواد نگه‌دارنده تنها برای سطح تیربرق استفاده نمی‌کنند، بلکه این مواد در اعماق چوب با فشار تزریق شده و باعث دوچندان شدن استحکام تیربرق می‌شود. ناگفته نماند که اگر مراحل ساخت تیربرق چوبی به خوبی اجرا شود و در فرآیند تولید از مواد نگه‌دارنده شیمیایی مرغوب استفاده شود، عمر تیربرق تا ۷۰ سال یا بیشتر افزایش پیدا خواهد کرد. البته تعداد مواد نگه‌دارنده‌ای که برای افزایش پایداری این نوع از تیربرق‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد متنوع است، اما با این حال فرآیند کلی ساخت تیربرق چوبی یکسان می‌باشد. از جمله مواد نگه‌دارنده برای افزایش مقاومت تیربرق‌های چوبی می‌توان به آرسنات مس کروم‌دار (CCA)، کرئوزوت و آرسنات روی مس آمونیاکی (ACZA یا Chemonite)، نفتنات مس (CuN) و پنتاکلروفنل یا پنتا اشاره کرد. در ادامه با مراحل ساخت تیربرق چوبی آشنا خواهیم شد:
تهیه چوب مناسب برای ساخت تیربرق چوبی
اولین و مهم‌ترین قدم از مراحل ساخت تیربرق چوبی، انتخاب بهترین میله چوبی از جنگل است. به طور معمول این نوع از تیربرق‌ها با استفاده از سه گونه درخت صنوبر، سرو و کاج طراحی و تولید می‌شوند. جالب است بدانید که تنها ۷٪ از درختان از ویژگی‌ها و کیفیت مناسب برای تبدیل شدن به تیربرق‌های چوبی برخوردار هستند. برای انتخاب درخت و چوب مناسب ۲ فاکتور مهم مدنظر می‌باشند:
- درخت باید پتانسیل تبدیل شدن به تیرهای چوبی را داشته باشد.
- طول، صافی، مخروطی و کلیه مشخصاتی که بر توانایی حمل بار موثر هستند باید مورد ارزیابی قرار گیرند.
قطع و انتقال درخت به کارخانه
پس از این که درخت مناسب انتخاب شد، نوبت به قطع و حمل آن به کارخانه توسط تریلرهای مخصوص حمل الوار انجام می‌شود. در کارخانه چوب‌بری، پوست درخت از جهت طولی به طور کامل جدا شده و سطح آن صاف خواهد شد. سپس چوب موردنظر مطابق استاندارد ANSI از لحاظ جهت‌گیری پایه، پوسیدگی، شکاف و گره مورد بررسی قرار می‌گیرد. چنانچه چوب مورد نظر مطابق استاندارد باشد برش، سوراخ و آماده‌سازی چوب به منظور استفاده از ماده شیمیایی نگه‌دارنده انجام خواهد شد.
آماده‌سازی تیربرق چوبی برای اشباع
در این مرحله از مراحل ساخت تیربرق چوبی لازم است سطح و عمق چوب به منظور افزایش استحکام به خوبی آماده شود. چنانچه درخت از نوع کاج است، معمولاً از کوره بخارپز برای آماده‌سازی آن استفاده می‌کنند اما به طور کل پایه‌های چوبی یا با هوا و یا در کوره خشک می‌شوند.
اشباع تیربرق چوبی
پس از این که چوب موردنظر به خوبی آماده شد، نوبت به اشباع آن می‌رسد. در این مرحله پایه‌های چوبی توسط گاری‌ها به داخل مخزن مخصوص که گاهاً اندازه آن به ۱۳۰ فوت نیز می‌رسد، منتقل خواهند شد. با توجه به نوع اشباعی که مدنظر است، فشار هوا یا خلاء بر روی چوب اعمال می‌شود. در نهایت مخزن با مواد نگه‌دارنده‌ای که به فیبر چوب تزریق می‌شود پر خواهد شد.
کنترل کیفیت
پیش از این که تیربرق‌های چوبی آماده استفاده شوند، لازم است تا از لحاظ استانداردهای کیفیت و دوام مورد بررسی قرار گیرند. در این مرحله محصول نهایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و پس از دریافت تأییدیه مورد نیاز در انبار دپو و در نهایت مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
مزایای استفاده از تیربرق چوبی
- تیربرق‌های چوبی از لحاظ وزن نسبت به تیرهای بتنی سبک‌تر بوده و می‌توان آن‌ها را بدون استفاده از جرثقیل به مناطق کوهستانی، شالیزارها و… منتقل کرد.
- در صورت اتصال سیم به پایه چوبی احتمال خطر برق‌گرفتگی کاهش پیدا خواهد کرد.
- این نوع از تیربرق‌ها از قابلیت انعطاف‌پذیری بسیار خوبی برخوردار بوده و به لطف این ویژگی در برابر تنش‌های موجود در خطوط توزیع مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می‌دهند.
- تیربرق‌های چوبی می‌توانند فشارهای وارده در مناطق بادخیز را به خوبی تحمل کنند.
- چنانچه تیربرق چوبی به هر دلیلی (به عنوان مثال تصادف ماشین) دچار شکستگی شود، می‌توان از آن برای امور دیگر استفاده کرد.
سخن پایانی
در این راهنما به شرح مراحل ساخت تیربرق چوبی پرداختیم. تیربرق چوبی یکی از مهم‌ترین بخش‌های زیرساخت‌های ارتباطی و الکتریکی در جهان بوده که از ویژگی‌های مقاومت، طول عمر و دوام بالا برخوردار است. علاوه بر این، قیمت تمام شده ساخت این نوع از تیربرق‌ها در مقایسه با نمونه‌های فلزی و بتنی بسیار مناسب‌تر می‌باشد. به منظور اجرای مراحل ساخت تیربرق چوبی و افزایش مقاومت این ماده طبیعی می‌توان از مواد شیمیایی نگه‌دارنده مرغوب استفاده کرد.
5781 بازدید
تکه کابل
