یکی از فرآیندهایی که باید در هر ساختمانی انجام شود، تهویه هوا آن ساختمان است. در واقع، تهویه هوا به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن، هوا محیط ساختمان به طور مداوم و منظم جابه‌جا می‌شود. این امر باعث می‌شود تا هوا تازه وارد محیط شده و هوا آلوده و گرم خارج شود. این عمل تهویه از روش‌های مختلفی امکان‌پذیر بوده و انجام می‌شود که به آن‌ها روش‌های تهویه هوا گفته می‌شود. از این رو، در این مقاله قصد داریم به بررسی روش های تهویه هوا پرداخته و ویژگی‌ها و نکات هر روش را بیان کنیم.
روش‌های تهویه هوا
همان‌طور که گفته شد، تهویه هوا به فرآیندی گفته می‌شود که در آن هوا به طور مداوم و منظم جابه‌جا شده و هوای گرم و مرطوب از یک محیط خارج و با هوای تازه و خنک جایگزین می‌شود. این فرآیند برای حفظ سلامتی و راحتی افراد ساکن در محیط های مختلف ساختمانی ضروری بوده و واجب است. از این رو، روش تهویه هوا و سیستم تهویه هوا باید در هر ساختمانی اجرا شده و هوا آن ساختمان را به طور کامل عوض کند. در حالت کلی، روش‌های تهویه هوا به سه دسته مختلف و متفاوت تقسیم‌بندی می‌شوند. این سه دسته عبارتند از:
۱. تهویه طبیعی
مهم‌ترین و بارزترین روش تهویه هوا در انواع ساختمان‌ها، استفاده از روش تهویه طبیعی است. این روش از طریق بازکردن پنجره‌ها و دریچه‌ها کار شده در ساختمان صورت پذیرفته و انجام می‌شود. در این روش، باد و گرما خورشید به طور طبیعی باعث گردش هوا در ساختمان شده و هوا را عوض می‌کند. در روش تهویه طبیعی محل قرارگیری و نصب پنجره‌ها و سایه‌بان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بسیار مهم است.
برای تهویه طبیعی موثر، پنجره‌ها و دریچه‌ها باید در مکان مناسبی از ساختمان قرار گرفته و نصب شوند. به عنوان مثال، قراردادن پنجره‌ها در سمت مقابل هم باعث ایجاد جریان هوا در ساختمان شده و هوا عوض می‌شود. همچنین، قراردادن پنجره‌ها در ارتفاع مناسب از کف ساختمان باعث می‌شود که هوا تازه به طور مستقیم وارد فضا مورد نظر شده و جریان تهویه هوا موثر ایجاد شود. سایه‌بان‌ها نیز نقش مهمی در تهویه طبیعی داشته و می‌توانند از ورود نور خورشید به داخل خانه جلوگیری کنند. این امر باعث کاهش گرما هوا و بهبود تهویه طبیعی هوا در ساختمان می‌شود.
۲. تهویه مکانیکی
تهویه مکانیکی یکی دیگر از روش‌های تهویه هوا به شمار می‌رود که در آن از دستگاه‌های تهویه هوا برای عوض‌کردن هوا ساختمان استفاده می‌شود. دستگاه‌های تهویه هوا می‌توانند هوا را خنک، گرم، مرطوب و یا خشک کرده و باعث به جریان درآمدن هوا درون ساختمان شوند. این روش با استفاده از کولرهای گازی، کولرهای آبی، سیستم‌های گرمایش و سرمایش مرکزی و دستگاه‌های تصفیه هوا انجام می‌شود.
در روش تهویه هوا استفاده از کولرهای گازی و آبی، این کولرها با استفاده از فرآیند سرمایش، دما هوا را کاهش داده و باعث تغییر و حرکت هوا ساکن ساختمان می‌شوند. سیستم های گرمایش و سرمایش مرکزی نیز می‌توانند دما هوا را در کل ساختمان کنترل کرده و باعث تعویض هوا ساختمان شوند. این سیستم‌ها بیشتر شامل یک واحد بیرونی و یک یا چند واحد داخلی بوده و باعث به جریان افتادن هوا می‌شوند. دستگاه‌های تصفیه هوا نیز می‌توانند آلاینده‌ها و ذرات معلق موجود در هوا را فیلتر کرده و به بهبود کیفیت هوا داخل ساختمان کمک کنند.
۳. تهویه نقطه‌ای
تهویه نقطه‌ای یا ventilation spot یکی از روش‌های تهویه‌ای است که به نوعی زیرمجموعه تهویه طبیعی و تهویه مکانیکی بوده اما کمی جزئی‌نگرتر و دقیق‌تر است. این روش به حذف آلاینده‌ها و ذرات معلق در هوا ساختمان پرداخته و راندمان روش تهویه طبیعی را افزایش می‌دهد. این روش با استفاده از اجزا و وسایل مکانیکی انجام شده و صورت می‌پذیرد.
برای انجام تهویه نقطه‌ای مناسب باید تهویه طبیعی از قبل در ساختمان تعبیه شده و از دستگاه‌های مکانیکی مناسب برای انجام تهویه نقطه‌ای استفاده شود. این روش با استفاده از فن‌هایی مانند فن آکسیال و یا فن سانترفیوژ انجام گرفته و در سرویس‌های بهداشتی، آشپزخانه، حمام و فضاهای محدود و نسبتا کوچک کاربرد دارد.
انتخاب روش تهویه‌هوا مناسب و نکات آن‌ها
در حالت کلی، روش‌های تهویه هوا صحیح و مناسب به عوامل مختلفی مانند شرایط آب و هوایی منطقه ساختمان، اندازه محیط و فضا، بودجه و نیازهای افراد بستگی دارد. در مناطق گرم و مرطوب، استفاده از دستگاه‌های تهویه هوا ضروری بوده و روش تهویه مکانیکی کاربرد بسیار زیادی دارد.
در مناطق سرد نیز استفاده از کولرهای گازی ممکن بوده اما باعث افزایش هزینه‌های پرداخت انرژی می‌شود. در این مناطق، استفاده از کولرهای آبی یا سیستم های گرمایش و سرمایش مرکزی گزینه‌های بهتری به شمار آمده و محسوب می‌شوند. در مناطق کوهستانی هم بهترین روش تهویه هوا همان روش تهویه طبیعی است که در آن هوا ساختمان و محیط به طور خودکار جابه‌جا شده و عوض می‌شود.
روش‌های تهویه هوا دارای نکات مهمی هستند که اطلاع از آن‌ها می‌تواند کمک بسیار زیادی به شما در انجام و تعبیه صحیح تهویه هوا کند. سعی کنید در روش تهویه هوا به صورت طبیعی پنجره‌ها، دریچه‌ها و سایه‌بان‌ها را در محل صحیح قرار داده و نصب کنید. این اجزا تاثیر به سزایی در عملکرد صحیح تهویه طبیعی داشته و برای ورود نور خورشید به داخل ساختمان نیز بسیار مهم هستند.
در هنگام استفاده و بهره‌وری از روش تهویه مکانیکی نیز باید به نکاتی دقت نموده و آن‌ها را رعایت کنید. برای جلوگیری از انتشار میکروب‌ها و بیماری‌ها، دستگاه‌های تهویه هوا را باید به طور مرتب تمیز و سرویس کرده و به صورت دوره‌ای آن‌ها را بررسی کنید. برای جلوگیری از اتلاف انرژی، دستگاه‌های تهویه هوا باید در دمای مناسب تنظیم شده و در دمای مناسب فعالیت کنند.
نتیجه‌گیری
تهویه هوا یکی از مهم‌ترین ارکان ساخت و استفاده از هر ساختمانی بوده و به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن هوا به طور مداوم و منظم جابه‌جا شده و هوای گرم و مرطوب از یک محیط خارج و با هوای تازه و خنک جایگزین می‌شود. تهویه هوا روش‌های مختلف و متفاوتی دارد که از جمله روش‌های تهویه هوا می‌توان به روش تهویه هوا طبیعی، تهویه مکانیکی و تهویه نقطه‌ای اشاره کرد.
هر کدام از این روش‌های تهویه هوا دارای نکاتی هستند که اطلاع از آن‌ها می‌تواند کمک زیادی در استفاده صحیح از ساختمان مد نظر و تهویه هوا آن کند. در این مقاله سعی کردیم به بررسی روش های تهویه هوا پرداخته و ویژگی‌ها و نکات هر روش را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه‌کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
464 بازدید
احسان شوکتی
