جوراب کابل که از آن‌ها به عنوان جوراب سیم کشی هم یاد می‌شود، یک ابزار کارآمد برای نگه داشتن و حمایت از سیم و کابل‌ها در هنگام سیم کشی کانال‌ها، داکت‌ها یا در زمان انتقال سیم و کابل‌ها به بالای تأسیسات توزیع و انتقال نیروی برق است. این ابزار در طیف‌های گسترده و متنوعی از نظر اندازه، نوع کاربرد و متریال اولیه تولید و عرضه می‌شود. جوراب کابل را می‌توان برای کاربردهای ولتاژ پایین، ولتاژ متوسط و ولتاژ قوی مورد استفاده قرار داد؛ منتها به منظور رعایت نکات ایمنی، مخصوصاً هنگامی‌که قصد بالا کشیدن کابل تا روی تیر‌ها را داریم، باید تناسب اندازه بین جوراب سیم کشی و کابل‌های مورد نظر را رعایت نماییم.
جوراب کابل را می‌توان برای دفعات متعدد مورد استفاده مجدد قرار داد، زیرا آن‌ها برای نصب دائمی نیستند. پیش از کشیدن سیم درون کانال یا انتقال کابل‌ها به ارتفاعات، جوراب سیم کشی را روی کابل‌ها ثابت می‌کنند و پس از رسیدن کابل به نقطه مورد نظر آن را باز می‌نمایند تا مابقی عملیات سیم کشی مطابق با برنامه از پیش تعیین شده ادامه یابد.
ویژگی‌های ساختاری و فیزیکی جوراب کابل
جوراب سیم کشی استاندارد بسته به نوع کاربری آن از متریال‌های غیر رسانا مانند الیاف پارچه‌ای، رشته‌های سیمی گالوانیزه و فولاد ضد زنگ یا کولار با روکش‌های غیر رسانا تشکیل می‌شود. این الیاف‌ها و رشته‌ها به صورت توری به هم بافته شده‌اند و می‌بایست قابلیت کششی فراوانی را داشته باشد. بازرسی جوراب کابل از نظر سلامت و ایمنی، پیش از قرار دادن آن روی هادی‌ها یکی از نکات ضروری است که هرگز نباید از قلم بیافتد. سقوط کابل از ارتفاعات و یا رها شدن جوراب سیم کشی درون داکت‌ها (مخصوصاً در عملیات‌های برق زنده) به علت نقص ساختاری جوراب کابل، بسیار خطر آفرین است و می‌تواند مشکلات ثانویه بسیاری را ایجاد نماید.
رایج‌ترین انواع جوراب کابل که در عملیات‌های مختلف زمینی و هوایی از آن‌ها استفاده می‌شود را در ادامه ملاحظه می‌فرمایید:
- جوراب سیم کشی تک چشمی؛ رایج‌ترین نوع برای هادی‌های LV-HV، کشش کابل در عملیات‌های سنگین و کاربردهای با استحکام بالا (مناسب برای اتصال به انتهای کابل)
- جوراب سیم کشی دو چشمی؛ مناسب برای کاربری‌های LV-HV در مواقعی که انتهای آزاد کابل مشکلی را در عملیات سیم کشی ایجاد نمی‌کند. (مناسب برای اتصال به انتهای کابل)
- جوراب سیم کشی Lace-Up؛ این نوع نیز می‌تواند برای عملیات‌های LV-HV مورد استفاده قرار گیرد با این تفاوت که جوراب سیم کشی Lace-Up این قابلیت را به کاربر می‌دهد تا آن را در هر نقطه‌ای از طول کابل نصب نماید. (قابل نصب در انتها و میانه کابل)
- جوراب کابل سه گانه؛ صرفاً برای کاربری‌های فشار متوسط و فشار قوی مناسب است و امکان اتصال به دو یا سه کابل را به صورت هم زمان فراهم می‌کند.
شیوه انتخاب صحیح جوراب سیم کشی برای عملیات‌های سیم کشی
طبقه بندی جوراب سیم کشی بر اساس ولتاژ عملیاتی معمولاً به صورت زیر انجام می‌شود:
- همه انواع کابل‌های پایلوت، کنترل، فیبر نوری و تلفن
- سیم و کابل‌های ولتاژ پایین (کمتر از 600 ولت)
- جوراب کابل مناسب برای هادی‌های تا 11 کیلوولت
- جوراب کابل مناسب برای هادی‌های 11 الی 20 کیلوولت
- جوراب کابل مناسب برای هادی‌های 20 الی 33 کیلوولت
- جوراب کابل مناسب برای هادی‌های 33 الی 66 کیلوولت
- جوراب کابل مناسب برای هادی‌های 66 الی 132 کیلوولت
جوراب کابل برای هرکدام از کاربردهای بالا از نظر اندازه، الگوی بافت، قابلیت کشش و متریال اولیه با یکدیگر متفاوت هستند. کلیه این اطلاعات می‌بایست روی بسته بندی جوراب سیم کشی درج شده باشد. به عنوان مثال برای کاربردهای فشار بالا باید از جوراب کابلی با کشش بسیار سخت و الگوی بافت تک چشمی که امکان اتصال مستقیم به هادی را فراهم می‌کند استفاده گردد.
علاوه بر مقادیر بالا، دو پارامتر دیگر با عناوین WL و FOS نیز روی بسته بندی‌های جوراب سیم کشی درج می‌شود. WL به بار کاری مجاز برای اتصال جوراب سیم کشی به هادی اشاره دارد و FOS نیز ضریب ایمنی اعمال شده برای حداقل بار شکست را مشخص می‌کند. به عنوان مثال در مواقعی که ریسک عملیاتی عادی در نظر گرفته می‌شود توصیه شده است که از جوراب سیم کشی با FOS 5 استفاده شود، اما برای عملیات با ریسک بالا جوراب کابل با FOS حداقل 10 مناسب‌تر می‌باشد. البته باید توجه داشت که کلیه پارامتر‌های درج شده روی بسته بندی زمانی قابل اتکا هستند که جوراب سیم کشی فاقد هرگونه پارگی، خوردگی و یا فرسایش باشد.
نحوه استفاده از جوراب سیم کشی تک چشمی و دو چشمی
نخست می‌بایست اطمینان حاصل کنید که ویژگی‌های جوراب سیم کشی با عملیات مورد نظر شما مطابقت دارد؛ سپس آن را به صورت دقیق از نظر وجود هرگونه آسیب فیزیکی بررسی نمایید. در ادامه می‌توانید مطابق مراحل زیر جوراب کابل را روی هادی‌ها، لوله‌های خورطومی، شیلنگ‌ها و تیوب‌ها قرار دهید.
- ابتدا جوراب کابل مناسب را انتخاب نمایید.
- از طریق کشیدن توری، قطر جوراب کابل را مطابق با قطر غلاف بیرونی هادی تنظیم کنید. (برای کاربردهای فشار قوی می‌توانید انتهای جوراب را روی سطح سخت فشار دهید تا باعث انبساط لازم در جوراب سیم کشی ایجاد شود.)
- جوراب کابل را روی انتهای بیرونی کابل قرار دهید.
- جوراب را روی کابل فشار دهید
- جوراب کابل باید در طول کابل کشیده شود، به نحوی که تمام شبکه‌های بافته شده با غلاف کابل در تماس باشند.
- هنگامی‌که جوراب کابل روی سطح مورد نظر به طور کامل قرار گرفت، 2 گیره ثابت کننده را در انتهای جوراب نصب کنید.
- سپس می‌توانید جوراب سیم کشی را به کمک نوار چسب برق محکم و ثابت نمایید.
الهه زینالی
ممنون خیلی این مقاله کامل بود و چیز جدیدی یاد گرفتم تا حالا نمیدونستم یه ابزاری به نام جوراب کابل وجود داره خیلی ابزار خوبیه حتما تهیه می کنم