انواع کابل ارتباطی یکی از تجهیزات پست‌های هوایی بوده که از آن‌ها می‌توان به منظور برقراری ارتباط بین ترانسفورماتور و تابلوی فشار ضعیف و فیدرهای خروجی پست بهره‌گیری کرد. به طور معمول این کابل‌ها از نوع کابل‌های خشک با عایق پی وی سی هستند. سطح مقطع کابل‌های ارتباطی بین ترانسفورماتور و تابلو فشار ضعیف با در نظر گرفتن توان ترانسفورماتور انتخاب می‌شود. ناگفته نماند که سطح مقطع کابل ارتباطی فیدرهای خروجی با توجه به بار متصل به فیدر مشخص خواهد شد. در ادامه این راهنما ضمن آشنایی بیشتر با پست‌های هوایی، به نقش انواع کابل ارتباطی در پست هوایی نیز می پردازیم.
آشنایی با پست هوایی
پیش از این که به سراغ نقش انواع کابل ارتباطی در پست هوایی برویم، بهتر است کمی به مفهوم پست هوایی توزیع بپردازیم. آخرین مرحله تغییر سطح ولتاژ و تبدیل انرژی الکتریکی به سطوح ولتاژ قابل استفاده برای مصرف‌کنندگان در پست‌های توزیع انجام می‌شود. به طور کل این پست‌ها را می‌توان به دو دسته زمینی و هوایی تقسیم‌بندی کرد. منظور از پست، مجموعه‌ای از تجهیزات قدرت شامل کلیدها، ترانسفورماتورها، ادوات حفاظتی، اندازه‌گیری و… بوده که وظیفه انتقال یا تبدیل انرژی برق را بر عهده دارند. پست‌های که تجهیزات آن در هوای باز و بر روی پایه نصب می‌شود تحت عنوان پست هوایی مشهور هستند که در شرکت‌های توزیع به آن‌ها ترانس‌های هوایی نیز گفته می‌شود. پست هوایی دارای ظرفیت مشخصی بوده که این ظرفیت بر اساس حداکثر باری که قادر به تأمین آن می‌باشد، تعیین خواهد شد.
انواع کابل ارتباطی؛ نمونه‌ای از تجهیزات پست‌های هوایی
هر پست توزیع هوایی به کمک تجهیزات منحصربه‌فردی قادر به تأمین انرژی و توزیع آن بوده که انواع کابل ارتباطی یکی از آن‌ها می‌باشد. در ادامه به صورت خلاصه با این تجهیزات آشنا خواهیم شد:
- ترانسفورماتور قدرت: ترانسفورماتورهای قدرت نوعی ترانسفورماتور بوده که برای انتقال انرژی الکتریکی در هر قسمت از مدار الکتریکی یا الکترونیکی بین ژنراتور و مدارهای اولیه توزیع مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- تابلوی فشار ضعیف: تابلوهای فشار ضعیف برای کلیدزنی و اندازه‌گیری از فاکتورهای محیطی و جوی در پست‌های هوایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- برقگیر: برقگیرها به منظور حفاظت از ترانسفورماتور و تجهیزات پست در برابر امواج سیار ناشی از صاعقه و کلیدزنی کاربرد دارند.
- کات اوت فیوز: کات اوت فیوزها نمونه‌ای دیگر از تجهیزات پست‌های هوایی بوده که در طرف فشار قوی ترانسفورماتور به منظور حفاظت از آن و تجهیزات پست در برابر جریان‌های خطای ناشی از اتصال کوتاه نصب می‌شوند.
- انواع کابل ارتباطی: این کابل‌ها به منظور برقراری ارتباط بین ترانسفورماتور و تابلوی فشار ضعیف و فیدرهای خروجی پست کاربرد دارند.
انواع کابل ارتباطی خشک مناسب در پست‌های هوایی
کابل‌ها ازجمله مهم‌ترین لوازم الکتریکی بوده که در صنعت برق کاربرد گسترده‌ای دارند. کابل‌ها را می‌توان بر اساس نوع ساختار، کاربرد، ابعاد، برند سازنده و کیفیت به انواع مختلفی دسته‌بندی کرد. انواع کابل خشک ازجمله پرکاربردترین کابل‌ها در بازار بوده که متشکل از یک یا چند رشته مفتول مسی هستند. رشته‌های مذکور به صورت منظم در کنار یک‌دیگر قرار گرفته و سبب افزایش رسانایی کابل می‌شوند. لازم به ذکر است که این کابل‌ها در بازار تحت عنوان کابل ثابت و غیرقابل انعطاف نیز شناخته می‌شوند. به طور معمول در مصارفی که به کابل‌هایی با انعطاف‌پذیری و تحرک بالا نیاز باشد، کابل‌های نورد مورد استفاده قرار می‌گیرند. شیوه نصب این کابل‌ها به صورت ثابت بوده و با در نظر گرفتن همین پارامتر می‌توان آن‌ها را تقسیم‌بندی کرد.
دسته‌ای از انواع کابل خشک تحت عنوان کابل‌های برق NYY در بازار موجود بوده که توسط یک لایه زره محافظ عایق‌بندی شده‌اند. لازم به ذکر است که جنس زره این نوع از کابل‌ها از آلومینیوم یا مس می‌باشد. در فرآیند طراحی و ساخت این کابل‌ها استاندارد VDE لحاظ شده و از نظر ایمنی و قیمت بسیار مناسب هستند. علاوه بر این، نوع دیگری از کابل‌ها در بازار موجود است که تحت عنوان کابل خشک NYRY فروخته می‌شود. این کابل‌ها به دلیل ساختار منحصربه‌فردی که دارند عموماً در حوزه تأمین برق در پست‌های هوایی در داخل و خارج انواع مجتمع‌ها کاربرد دارند. همچنین از این کابل‌ها در ساختمان‌سازی و برج‌سازی نیز استفاده می‌شود. مهم‌ترین مزیت استفاده از این کابل‌ها، قابل استفاده بودن آن‌ها در کلیه محیط‌های مرطوب و خشک می‌باشد.
نحوه اتصال کابل ترانسفورماتور به تابلو
به منظور اتصال کابل ترانسفورماتور به تابلو در ابتدا لازم است که کابل متناسب با قدرت ترانسفورماتور به طول ۱۲ متر انتخاب شود. در مرحله بعد پوسته کابل به اندازه ۳۰ سانتی‌متر برداشته شده و به اندازه عمق کابلشو لخت می‌گردد. پس از پرس کابلشوی مسی و آرایش رشته‌های کابل به واسطه شمش مسی، اتصال و ارتباط بین کابل و بوشینگ‌های ترانسفورماتور برقرار خواهد شد. نحوه اتصال انواع کابل ارتباطی در قسمت بالای پایه می‌بایست به گونه‌ای انجام شود که مانع از وارد شدن وزن کابل بر روی بوشینگ ترانسفورماتور نیز شود. بدین منظور بهتر است که کابل موردنظر حدود ۲۰ سانتی‌متر بالاتر از سطح بوشینگ، بر روی پایه‌ها به کمک راک تک خانه نصب گردد.
این کابل پس از عبور از لوله گالوانیزه ۳ متری که ۳۰ سانتی‌متر آن درون زمین است از زیر زمین وارد سکوی بتونی شده و با رعایت ترتیب فازها و آرایش مناسب به واسطه کابلشو بر روی کلید اصلی و شینه نول محکم خواهد شد. به منظور جلوگیری از ورود نیرو و فشار به کلید و شینه نول لازم است که کابل به کمک بست‌های مناسب به تابلو محکم شود. چنانچه تابلو بر روی سکوی فلزی (همانند سکوی ترانسفورماتور) قرار گرفته باشد، کابل از محل سکو و توسط دریچه‌های تعبیه شده بر روی تابلو به داخل آن برده خواهد شد. در این حالت کابل می‌بایست در چند نقطه پیش از ورود به تابلو به سکوی تابلو محکم شود تا وزن آن به کلید اصلی فشار وارد نکند.
سخن پایانی
پست توزیع هوایی مجموعه‌ای متشکل از تجهیزات منحصربه‌فردی نظیر انواع کابل ارتباطی، ترانسفورماتور، تابلوی فشار ضعیف، برقگیر، کات اوت فیوز و… بوده که در هوای آزاد و بر روی پایه نصب می‌گردد. در این راهنما با کابل‌های ارتباطی و وظیفه اصلی آن‌ها در پست‌های هوایی آشنا شدیم. بهره‌گیری از پست‌های هوایی به همراه تجهیزات باکیفیت سبب کاهش هزینه سرمایه‌گذاری اولیه و تلفات کمتر خواهد شد. علاوه بر این، توان تحویلی نیز با کیفیت مناسب‌تر و بهتری همراه خواهد بود. در آخر باید افزود که عیب‌یابی در پست‌های هوایی در مقایسه با پست‌های زمینی بسیار سریع‌تر و آسان‌تر می‌باشد.
منبع:
مشخصات عمومی و اجرایی پست‌های توزیع هوایی و زمینی (نشریه ۳۷۵)
93 بازدید
الهه زینالی
