آیا می‌دانید سیم و کابل در چه مدل‌هایی تولید می‌شوند و کاربرد اساسی آن‌ها چیست؟ سیم و کابل از جمله تجهیزات کاربردی در سیستم الکتریکی به حساب می‌آیند که دارای دو مفهوم کاملاً مجزا از یک‌دیگر هستند. سیم‌ها متشکل از یک هادی الکتریکی منفرد بوده در حالی که کابل‌ها از یک باندل (دسته) یا گروهی از سیم‌های چندگانه ساخته شده که درون یک پوشش مشترک قرار میگیرند. در ادامه این راهنما ضمن آشنایی بیش‌تر با چیستی سیم و کابل، به معرفی انواع مختلف این تجهیزات نیز خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
سیم چیست؟
سیم وسیله‌ای برای انتقال جریان برق از یک نقطه به نقطه دیگر بوده که عملکردی مشابه با کابل‌ها دارد. سیم‌ها در ابعاد و در جنس‌های مختلف طراحی، تولید و به بازار عرضه می‌شوند. همان‌طور که می‌دانید، انرژی الکتریکی بدون وجود روشی برای انتقال آن، یک مفهوم بی‌فایده است.
سیم‌ها یک رشته نازک فلزی هستند که می‌توان با استفاده از آن‌ها انرژی الکتریکی را از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل کرد. از سیم‌ها در اتصالات مدار و گاهاً برای انتقال داده بهره‌گیری می‌شود. این محصولات از اجزای مختلف یک لایه هادی مسی یا آلومینیومی و یک لایه عایق به منظور محافظت تشکیل شده‌اند. هادی‌های مسی در سیم و کابل در مقایسه با هادی‌های آلومینیومی هدایت بیش‌تری دارند اما از نظر قیمت گران‌تر هستند.
کابل چیست؟
کابل‌ها از جمله محصولات پرکاربرد در صنعت برق بوده که متشکل از دو یا چند سیم هستند. سیم‌ها در ساختار کابل‌ها به صورت تاب خورده یا بافته شده به یک دیگر متصل شده و یک مجموعه واحد را می‌سازند. کابل‌ها در فیلد مکانیک به یک طناب محکم و سنگین دلالت داشته که تحت عنوان طناب سیم نیز شناخته می‌شوند و معمولاً برای بلند کردن، کشیدن، یدک‌کشی و انتقال نیرو از طریق کشش کاربرد دارند. این محصول در مهندسی برق به منظور انتقال جریان الکتریکی هم‌چون انواع دیتا، سیگنال تلفن و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فرق سیم و کابل
اکنون که با تعریف هر یک از این محصولات به صورت مجزا آشنا شدیم، ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که اصلی‌ترین تفاوت این دو از دیدِ مقایسه چیست. همان‌طور که گفته شد، به منظور محافظت از هادی در برابر نشتی، برق‌گرفتگی و چنین مواردی از لایه‌ای به نام عایق استفاده شده و سبب ایجاد ساختاری تحت عنوان «سیم» می‌شود. بر حسب نیاز اگر بر روی سیم‌ها لایه‌هایی هم‌چون آرمور، شیلد و یا اسکرین تعبیه شود یا این که نیاز باشد چند سیم بر روی هم دیگر قرار گیرند، از لایه دیگری تحت عنوان غلاف بیرونی یا ژاکت بهره‌گیری خواهد شد.
این لایه بر روی لایه‌های دیگری نیز قرار گرفته که در نهایت سبب ایجاد محصول جدیدی تحت عنوان «کابل» می‌شود. افزون بر این، دامنه کاربرد سیم‌ها در مقایسه با کابل‌ها متفاوت بوده و کارایی بیش‌تری دارند. از نظر قدرت، کابل‌ها عملکرد قوی‌تری داشته و استحکام بیش‌تری دارند.
تقسیم‌بندی انواع سیم و کابل بر حسب فاکتورهای متنوع
انواع سیم
سیم مفتول
سیم مفتول نوعی سیم خشک بوده که یک رسانای منفرد با یک لایه عایق پی‌وی‌سی به حساب می‌آید و در صنعت ساخت و ساز کاربرد وسیعی دارد. علاوه بر این، این نوع از سیم‌ها در سیم‌کشی داخلی تابلوها و توزیع‌کننده‌های برق نیز مورد استفاده قرار گرفته و در فرکانس‌های بالا سبب کاهش هزینه‌ها می‌شوند. ولتاژ نامی سیم‌های مفتولی از ۳۰۰ الی ۷۵۰ ولت متغیر خواهد بود.
سیم نیمه افشان
سیم‌های نیمه افشان ساختاری مشابه با سیم‌های مفتولی داشته و تنها تفاوت آن‌ها در این است که سیم‌های نیمه افشان در مقایسه با سیم‌های مفتولی انعطاف‌پذیرتر هستند.
سیم افشان
سیم‌های افشان متشکل از رشته‌های نازک هادی به هم تابیده شده بوده که به واسطه لایه عایق پلاستیکی پی‌وی‌سی پوشیده شده‌اند. عموماً سیم‌های افشان در سیم‌کشی ساختمان‌ها و زمانی که به انعطاف‌پذیری بالایی نیاز باشد، مورد استفاده قرار میگیرند. ولتاژ نامی این سیم‌ها از ۳۰۰ الی ۷۵۰ ولت است.
انواع کابل
انواع کابل بر حسب ولتاژ
- کابل فشار ضعیف – علامت اختصاری LV – سطح ولتاژ از ۳۰۰ الی ۱۰۰۰ ولت؛
- کابل فشار متوسط – علامت اختصاری MV – سطح ولتاژ از ۱ الی ۳۳ کیلو ولت؛
- کابل فشار قوی – علامت اختصاری HV – سطح ولتاژ از ۶۳ الی ۲۳۰ کیلو ولت؛
- کابل فوق فشار قوی – علامت اختصاری EHV – سطح ولتاژ ۴۰۰۰ کیلو ولت به بالا.
انواع کابل بر حسب هادی
- کابل با هادی مسی؛
- کابل با هادی آلومینیومی.
انواع کابل بر حسب عایق
- کابل با عایق PVC (پلی وینیل کلراید)
- کابل با عایق PE (پلی اتیلن)
- کابل با عایق XLPE
- کابل با عایق پلی یورتان
- کابل با عایق کوپلیمرهای پلی استر
- کابل با عایق PTFE (پلی تترا فلوئورو اتیلن)
- کابل با عایق PET (پلی اتیلن ترفتالات)
- کابل با عایق لاستیک طبیعی (NR)
- کابل با عایق EVA (وینیل استات)
- کابل با عایق SIR (سیلیکون رابر)
- کابل با عایق CR (لاستیک کلروپرن)
انواع سیم و کابل بر حسب تعداد رشته
- کابل‌های فشار ضعیف تولید شده از یک تا چند رشته؛
- کابل‌های فشار متوسط متشکل از یک تا سه رشته؛
- کابل‌های فشار قوی متشکل از یک تا سه رشته.
انواع کابل بر حسب کاربرد
کابل زمینی
کابل‌های زمینی به عنوان یکی از انواع پرکاربرد سیم و کابل عموماً در محیط‌های داخلی و اماکن ثابت مورد استفاده قرار میگیرند. کابل‌های مذکور را نباید در اماکنی که امکان تحرک بالا در آن وجود دارد، مورد استفاده قرار داد. عموماً این کابل‌ها در زیر خاک، داخل کانال، داخل آب و تأسیسات برقی مورد استفاده قرار میگیرند.
کابل‌های مخابراتی
کابل‌های مخابراتی حاصل تابیده شدن چند زوج سیم هستند که در این فرآیند از نویز ایجاد شده به واسطه اتصال مغناطیسی جلوگیری می‌شود. این کابل‌ها به منظور انتقال سیگنال در مخابرات مورد استفاده قرار میگیرند.
کابل افشان
کابل‌های افشان یک یا هادی عایق شده‌اند که به منظور کنترل و اتصال در ماشین‌ها، خطوط تولید، تسمه نقاله‌ها، خطوط مونتاژ پیشرفته و تجهیزات اتوماتیک مورد استفاده قرار میگیرند.
کابل فیبر نوری
این نوع از سیم و کابل سیگنال‌ها را به واسطه یک رشته نخ شیشه‌ای منتقل کرده و به علت پهنای باند بیش‌تری که در مقایسه با سایر کابل‌ها دارد، میتواند اطلاعات بیش‌تری را جابه‌جا کند. همین ویژگی سبب می‌شود که کابل‌های فیبر نوری قیمت بالایی داشته باشند.
کابل کواکسیال
این کابل‌ها یک نوع هادی داخلی هستند که به واسطه یک هادی فویل خارجی احاطه شده و محافظت می‌شوند. کابل‌های کواکسیال معمولاً در تلویزیون مورد استفاده قرار میگیرند؛ چرا که عملکرد آن‌ها در مقایسه با کابل‌های مخابراتی پایدارتر است.
سخن پایانی
سیم و کابل از جمله تجهیزات پر مصرف در صنایع مختلف هستند که اصلی‌ترین وظیفه آن‌ها انتقال جریان الکتریکی از مکانی به مکانی دیگر است. شما چه اطلاعات دیگری در مورد سیم و کابل در ذهن دارید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را پیرامون سیم و کابل برق با ما و کاربران گرامی وب سایت تکه کابل در میان بگذارید.
878 بازدید
محمد یاری پور
