آیا می‌دانید کلید قدرت چیست و دارای چه تجهیزاتی است؟ کلیدهای قدرت از جمله وسایل کلیدزنی یا سوئیچینگ در پست‌های توزیع انرژی الکتریکی هستند که به صورت دستی و اتوماتیک به منظور کنترل و محافظت از شبکه قدرت مورد استفاده قرار می‌گیرند. سیستم انرژی الکتریکی همواره با جریان‌های عظیم مواجه است؛ از این رو کلیدهای قدرت می‌بایست به گونه‌ای طراحی شوند که بتوانند قوس تولید شده هنگام بسته شدن یک کلید را قطع کنند. انجام این کار به واسطه تجهیزات کمکی و کنترلی کلید قدرت صورت گرفته که در این راهنما قصد معرفی آن‌ها به شما عزیزان را داریم. با ما همراه باشید.
تجهیزات کمکی و کنترلی کلید قدرت چیست؟
کلید قدرت و کاربرد آن
در سیستم‌های مدرن توزیع انرژي الکتریکی از تعداد زیادی تجهیزات الکتریکی مرتبط به هم استفاده می‌شود. در طی خطای اتصال کوتاه یا هر نوع خطای دیگری مثل نقص کابل‌ها، یک جریان خطای بالا در این تجهیزات و شبکه برق جریان پیدا می‌کند. ممکن است که تجهیزات و شبکه‌ها در اثر این جریان زیاد در معرض آسیب‌دیدگی قرار گرفته و دچار نقص شوند. به منظور حفاظت از قطعات مذکور و تجهیزات موجود در شبکه برق لازم است که این جریان خطا در کوتاه‌ترین زمان ممکن از سیستم حذف شود. پس از برطرف شدن خطای ایجاد شده، سیستم نیز باید در اسرع وقت به منظور تأمین توان با کیفیت بالا و قابل اطمینان به حالت عادی خود برگردد.
همچنین، به منظور کنترل استاندارد سیستم انرژی الکتریکی به عملیات سوئیچینگ گوناگونی احتیاج می‌باشد. بنابراین، به جهت قطع و وصل مجدد بخش‌های مختلف شبکه توزیع قدرت برای محافظت و کنترل، باید از نوع ویژه‌ای دستگاه‌های سوئیچینگ با هدف مدیریت سیستم استفاده شود. لازم به ذکر است که در طی قطع جریان‌های زیاد، قوس‌های بزرگی بین کنتاکت‌های سوئیچینگ به وجود می‌آید که باید به منظور جلوگیری از خسارات به شکلی ایمن در کلید خاموش شود. کلید قدرت یک نوع دستگاه ویژه بوده که کلیه عملکردهای مورد نیاز سوئیچینگ را در زمان جریان انجام داده و کنترل می‌کند.
تجهیزات کمکی و کنترلی کلید قدرت
- پل: منظور از پل قسمتی از کلید قدرت بوده که شامل هادی‌های مربوط به مدار اصلی در یک فاز می‌شود و وظیفه قطع و وصل مدار اصلی را بر عهده دارد
- مدار اصلی: قسمتی از کلید قدرت است که هادی‌ها برای انجام عمل باز و بسته کردن مدار طراحی شده‌اند
- مدار کنترلی: مدارات مورد نیاز برای باز و بسته کردن کلید قدرت
- مدارات کمکی: کلیه قسمت‌های هادی کلید قدرت به غیر از مدارات اصلی و کنترلی
- کنتاکت: هادی‌های متحرک برای قطع و وصل کلید
- کنتاکت اصلی: کنتاکتی که در مدار اصلی قرار گرفته و موقع بسته شدن کلید وظیفه عبور جریان مدار را بر عهده دارد
- کنتاکت جرقه‌گیر: کنتاکت جرقه‌گیر به عنوان یکی از تجهیزات کمکی و کنترلی کلید قدرت وظیفه مهار جرقه هنگام قطع و وصل کلید را بر عهده دارد
- کنتاکت کنترل: کنتاکت‌های مکانیکی موجود در مدار کنترل کلید
- کنتاکت کمکی: کنتاکت‌های مکانیکی موجود در مدارات کمکی
- کلید کمکی: کنتاکتی که به طور همزمان با کنتاکت اصلی باز و بسته می‌شود
- رله: قطعه‌ای که وظیفه رهاسازی فنر باز و یا بستن کلید را بر عهده دارد
- ترمینال: ترمینال برای اتصال اجزای کلید به هادی‌های خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع مختلف کلیدهای قدرت و مشخصات هر یک از آن‌ها
پس از آشنایی با تجهیزات کمکی و کنترلی کلید قدرت، نوبت به انواع مختلف این کلیدها و مشخصات مربوط به هر یک از آن‌ها می‌رسد. انواع مختلف کلیدهای قدرت عبارتند از:
- کلیدهای قدرت روغنی
- کلیدهای قدرت گازی
- کلیدهای قدرت خلاء
مشخصات روغن در کلید قدرت روغنی
تولیدکنندگان کلید قدرت روغنی باید کمیت و کیفیت روغن استفاده شده در این تجهیزات را مشخص کنند و همچنین در فرآیند ساخت آن‌ها امکان تعویض روغن را نیز در نظر بگیرند. علاوه بر این، روغن استفاده شده در این تجهیزات بایستی مطابق با استاندارد IEC 60296 تهیه شده باشد. این نوع از کلیدها باید به تجهیزات زیر نیز مجهز گردند:
- نشان‌دهنده حداقل و حداکثر میزان روغن
- درپوش ویژه برای پر کردن روغن
- دریچه تخلیه روغن
مشخصات گاز در کلید قدرت گازی
در کلیدهای قدرت از نوع گازی و همچنین کلیدهایی که مکانیزم عملکرد آن‌ها به واسطه فشار هوا باشد علاوه بر استاندارد بودن تجهیزات کمکی و کنترلی کلید قدرت، فشار گاز نیز می‌بایست بر اساس استاندارد IEC 62271-100 یکی از مقادیر ۵/۰، ۱، ۵/۱، ۲، ۳ و ۴ [Mpa] در نظر گرفته شود. علاوه بر این، فشار گاز داخل محفظه نیز باید به گونه‌ای باشد که چگالی آن در محدوده مجاز خود برای حفظ خاصیت عایقی در دمای کاری منفی ۵ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد تأمین شود. در این نوع از کلیدها از گاز هگزافلوراید گوگرد مطابق با استاندارد IEC 60376 استفاده می‌شود.
مشخصات کلیدهای قدرت خلاء
محفظه قطع کلیدهای قدرت خلاء باید از استحکام کافی به منظور تحمل فشارهای بیرونی برخوردار باشند. انتشار اشعه ایکس باید در حداقل مقدار خود نگه داشته شود و همچنین نرخ یون منتشر شده در معرض ولتاژ نامی با فرکانس شبکه برای نقطه‌ای در فاصله ۵ سانتی‌متری از سطح محفظه قطع، کمتر از ۵/۰ میلی رونتگن بر ساعت باشد.
سخن پایانی
کلیدهای قدرت از جمله مهم‌ترین تجهیزات در سیستم توزیع انرژی الکتریکی هستند که عهده‌دار وظیفه کنترلی و مدیریتی هستند. این دستگاه‌ها به منظور ارائه عملکرد صحیح نیازمند به تجهیزات کمکی و کنترلی کلید قدرت می‌باشند. شما چه اطلاعات دیگری درباره تجهیزات مذکور در ذهن دارید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را در بخش نظرات با ما و سایر کاربران علاقمند به حوزه صنعت برق در میان بگذارید.
271 بازدید
محمد یاری پور
