سَوا ساز یا سِکسیونر (Disconnector) از جمله تجهیزات کاربردی در هر ایستگاه برق فشار متوسط و بالا بوده که وظیفه اصلی آن در این سیستم‌ها جداسازی بخش‌ها و سکشن‌های مختلف از بخش‌های دارای ولتاژ است. به منظور بهره‌برداری صحیح از این تجهیزات لازم است که نصب سکسیونر مطابق دستورالعمل استاندارد انجام شود. در ادامه این راهنما با آئین کار و روش‌های اجرایی تجهیزات مذکور آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
روش نصب سکسیونر به چه صورت است؟
حمل و نقل و نگه‌داری، نصب، بهره‌برداری و تعمیرات دوره‌ای سکسیونرها می‌بایست به طور کامل بر اساس دستورالعمل‌های سازنده آن انجام شود. از طرفی، سازنده سکسیونر بایستی دستورالعمل‌های لازم را در رابطه با حمل و نقل پیش از تحویل سکسیونر و دستورالعمل‌های نصب و بهره‌برداری و همچنین تعمیرات را در زمان تحویل سکسیونر ارائه دهد.
شرایط حمل و نقل سکسیونر پیش از نصب
در مواردی که شرایط محیطی مثل دما و رطوبت در فرم سفارشی سکسیونر در طول حمل و نقل ارائه نشده باشد می‌بایست یک توافق بین خریدار و سازنده برقرار شود. احتیاطات لازم به منظور محافظت از عایق‌بندی سکسیونر حین حمل و نقل می‌بایست صورت گرفته و از نفوذ هر گونه رطوبت و برف و یخ جلوگیری به عمل آید. علاوه بر این، لرزش‌ها نیز هنگام حمل و نقل باید به حداقل میزان خود برسد. بسته‌بندی قطعات سکسیونر نیز می‌بایست ضد آب بوده و بر روی آن برچسب حاوی اطلاعات زیر نصب شده باشد:
- احتیاطات لازم برای حمل و نقل سکسیونر
- نام و آدرس کارخانه تولیدکننده یا شرکت ارسال‌کننده سکسیونر
- نام و آدرس شرکت سفارش‌دهنده
- تیپ سکسیونر خریداری شده
- وزن کل
مراحل نصب سکسیونر
دستورالعمل نصب این تجهیزات می‌بایست به صورت دقیق توسط سازنده ارائه شود. این دستورات عبارتند از:
- نحوه باز و بسته و حرکت دادن سکسیونر
- سوار کردن و نحوه عملکرد
- مجموع وزن کل شامل بخش‌های مختلف
- وزن قسمت خاموش‌کننده جرقه
- وزن سنگین‌ترین قسمت دستگاه به منظور حمل جداگانه (اگر از ۱۰۰ کیلوگرم بیشتر باشد.)
- نحوه اجرای اتصالات
- موارد قابل توجه پس از سوار کردن قطعات سکسیونر برای نخستین بار
شرایط بهره‌برداری از سکسیونر
دستورالعمل سازنده در رابطه با بهره‌برداری می‌بایست شامل موارد زیر باشد:
- توصیف عمومی تجهیزات بر اساس مشخصات فنی؛ به طوری که خریدار درک صحیحی از اساس عملکرد سکسیونر در اختیار داشته باشد.
- توصیف طرح‌های مختلف ایمنی و همچنین عملکرد تجهیزات اینترلاک در صورت وجود
- توضیحات واضح برای عملکرد صحیح عایق‌بندی، سیستم زمین و سایر تجهیزات سکسیونر
شرایط تعمیرات بعد از نصب سکسیونر
دستورالعمل ارائه شده توسط سازنده
– زمان و دفعات تعمیر
– جزئیات و چگونگی تعمیر
– محدوده و تلرانس پارامترها و همچنین فواصل مورد نیاز به منظور عملکرد مناسب
– مشخصات کامل مواد کمکی مثل گریس‌ها، روغن‌ها و مایعات عایقی
– فهرست وسایل کمکی به منظور حمل و نقل
– آزمون‌های لازم پس از تعمیر
– فهرست قطعات کمکی به همراه شرح وظایف هر یک و تعداد آن‌ها
– تخمین زمان مورد نیاز برای انجام تعمیر
– نحوه اقدام برای تعمیر پس از اتمام عمر مفید سکسیونر و تجهیزات لازم
ثبت اطلاعات مربوط به تعمیر توسط مصرف‌کننده
– شماره سریال و نوع سکسیونر مصرفی
– تاریخ نصب سکسیونر
– نتایج به دست آمده از اندازه‌گیری‌ها و آزمون‌ها
– اطلاعات و حدود تعمیرات انجام شده
– تعداد دفعات عملکرد با استفاده از شمارنده‌های لازم
– تهیه گزارش شرح خرابی سکسیونر و جزئیات مربوط به آن
تهیه گزارش نقص فنی
– سابقه سکسیونر
– مشخصات سکسیونری که دچار نقص فنی شده است.
– بررسی و تشخیص اجزای آسیب‌دیده در اثر خرابی سکسیونر
– شرایط آب و هوا هنگام بروز خرابی
– نوع نقص و منشاء و عامل آن
– اثر و نتیجه خرابی و نقشه‌های جزئیات
بازرسی کلی سکسیونر
معاینه کلی سکسیونر به منظور مشخص کردن هر گونه علامت خرابی، نشت روغن، بوی ناشی از گرم شدن بیش از اندازه و هر صدای ناشی از تخلیه الکتریکی یا شل بودن قطعات در این بازرسی‌ها صورت می‌گیرد. به منظور تشخیص هرگونه حالت غیر عادی در صورت امکان می‌بایست کلیه عایق‌های خارجی، مکانیزم عملکرد، اتصال زمین و سایر بخش‌های قابل رویت نیز مورد بررسی قرار گیرند.
علاوه بر این، بی‌عیب بودن محفظه گاز نیز در صورت وجود باید بازرسی شود. بررسی مذکور می‌بایست شامل پاکیزگی تجهیزات و محیط اطراف آن‌ها علی‌الخصوص هرگونه درزی که سبب نشت گاز یا خروج می‌شود، باشد. در صورت مشاهده یک قطعه مشکوک پس از نصب سکسیونر، لازم است تجهیزات سکسیونر پیاده شده و آزمون‌های مربوط به آن قطعه انجام و همچنین با سازنده مشورت شود. در هنگام انجام بازرسی بایستی سالم بودن عایق‌ها نیز مدنظر قرار گیرد تا از عدم وجود هرگونه ترک‌خوردگی یا آلودگی بر روی آن‌ها اطمینان حاصل شود.
علاوه بر این، کنتاکت‌ها نیز باید به منظور بررسی سوختگی و صدمات دیگر معاینه شده و همچنین موازی و تمیز بودن پل‌ها نیز کنترل گردد. لازم به ذکر است که فاصله پل‌ها از حداقل مقدار مجاز آن نباید کمتر شود. در آخر صحت مکانیزم عملکرد نیز باید مورد بررسی قرار گرفته و در تنظیمات فواصل ایمنی تجهیزات نیز دقت شود و همچنین در پایان یک یا چند بار سکسیونر باز و بسته شده تا از سلامت مکانیزم عملکرد آن اطمینان حاصل شود. ناگفته نماند که در صورت وجود مکانیزم عملکرد غیر دستی می‌بایست از سالم بودن فنرها و موتورها نیز اطمینان حاصل گردد.
نکات ایمنی نصب سکسیونر
هنگام نصب و عملکرد سکسیونر به منظور کاهش احتمال بروز مشکل لازم است موارد زیر مدنظر قرار گیرند:
۱. از لحاظ الکتریکی
- عایق‌بندی مناسب فاصله‌های هوایی
- زمین کردن مناسب
- جدا کردن LV و HV
- رعایت درجه حفاظتی مناسب
۲. از لحاظ مکانیکی
- تنظیمات دقیق فشارهای مکانیکی بخش‌های مختلف
- اندازه‌گیری نیروی مقاوم برای عمل مکانیکی
- عدم ایجاد انواع مختلف فشارهای مکانیکی به بدنه و سایر قسمت‌های سکسیونر
۳. از لحاظ حرارتی
- رعایت حداکثر دمای هر قطعه از سکسیونر
- دقت در استفاده از مواد قابل اشتعال
۴. از لحاظ عملکرد
- شارژ دستی به صورت مناسب
- توجه به عملکرد قطعات اینترلاک در صورت وجود
- توجه به محل دقیق قطعات در نقشه هنگام سر هم کردن
- توجه به نحوه عملکرد صحیح قسمت عمل‌کننده الکتریکی و مکانیکی
سخن پایانی
سکسیونر از جمله تجهیزات کلیدزنی در ایستگاه‌های توزیع برق بوده که به منظور بهره‌برداری صحیح از آن‌ها لازم است مطابق دستورالعمل سازنده، نصب تجهیزات مورد بحث انجام شود. شما چه نکات دیگری درباره نحوه نصب این تجهیزات می‌دانید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را درباره نصب سکسیونر با ما و کاربران عزیز در میان بگذارید.
408 بازدید
محمد یاری پور
