یکی از تجهیزات پرکاربرد در شبکه توزیع برق هوایی که به طور گسترده در جهت انتقال انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرند، کابل‌های خودنگهدار هستند. در واقع این کابل‌ها یکی از اصلی‌ترین تجهیزات انتقال جریان در شبکه‌های توزیع برق بوده و عدم وجود آن‌ها عمل انتقال جریان برق را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد. در این مقاله قصد داریم به بررسی ویژگی‌های کابل خودنگهدار در شبکه های توزیع برق پرداخته و مزایا و معایب استفاده از کابل خودنگهدار در شبکه‌های توزیع برق را بیان کنیم.
کابل خودنگهدار در شبکه های توزیع برق
کابل‌های خودنگهدار که از آن‌ها با نام Aerial Bundled Cable نیز یاد می‌شود، یکی از پرکاربردترین کابل‌های توزیع برق به شمار می‌آیند که اهمیت زیادی داشته و برق را با کیفیت مناسبی انتقال می‌دهند. از اجزا اصلی تشکیل‌دهنده این کابل‌ها می‌توان به هادی آلومینیومی، روکش و عایق XLPE یا کراس لینک اشاره کرد. از این کابل‌ها برای انتقال برق به صورت هوایی استفاده شده و در زمینه انتقال برق به صورت زمینی کاربرد چندانی ندارند اما می‌توان این کابل‌ها را با استفاده از قطعه‌ای به نام کلمپ، به زمین متصل کرده و برای این منظور به کار برد.
کابل‌های خودنگهدار به‌وسیله یک نگهدارنده بر روی دکل و یا پایه‌های توزیع برق نصب شده و از این رو، به آن‌ها کابل‌های خودنگهدار گفته می‌شود.
امروزه استفاده از کابل خودنگهدار در شبکه های توزیع برق بسیار گسترش یافته و می‌توان گفت این کابل‌ها به تدریج دارند جایگزین کابل‌هایی با هادی مسی می‌شوند. از آنجا که قیمت کابل‌های مسی در مقایسه با کابل‌های خودنگهدار بیش‌تر است، استفاده از کابل‌های خودنگهدار با کیفیت می‌تواند گزینه نسبتا مناسبی برای کاهش هزینه‌ها باشد. کابل‌های خودنگهدار انواع مختلفی نظیر شش رشته، پنج رشته، چهار رشته، سه رشته و دو رشته دارند که کاربرد و مقاومت هر کدام متفاوت بوده و می‌توان با توجه به شرایط مدنظر، نوع و مدل مناسب را انتخاب کرد.
همچنین می‌توان انواع کابل‌های خودنگهدار را به دو دسته عایق‌دار و بدون عایق و همچنین فشار ضعیف و فشار متوسط نیز تقسیم‌بندی کرد. البته لازم به ذکر است این کابل‌ها در دسته کابل‌های قدرت قرار گرفته و تاریخچه استفاده از آن‌ها به اواسط قرن بیستم میلادی می‌رسد. این کابل‌ها برای اولین بار در کشور فرانسه مورد استفاده قرار گرفته و از آن پس به شهرت جهانی رسیده و در سایر کشورهای جهان نیز مورد استفاده قرار گرفتند.
مزایا و معایب کابل خودنگهدار در شبکه های توزیع برق
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، استفاده از کابل‌های خودنگهدار در شبکه‌های توزیع برق منطقه یا کشور می‌تواند دارای برخی مزایا و معایب باشد که اطلاع از آن‌ها می‌تواند به شما در انتخاب صحیح کابل مورد نظر برای انجام پروژه‌های انتقال برق، کمک زیادی کند. استفاده از کابل های خودنگهدار در شبکه های توزیع برق دارای مزایا زیادی است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
این موارد عبارتند از:
- قیمت مناسب: از مزایای استفاده از کابل خودنگهدار در شبکه های توزیع برق می‌توان به قیمت مناسب کابل‌های خودنگهدار اشاره کرد که علت آن استفاده و بهره‌وری از هادی آلومینیومی در ساختار آن‌ها بوده و استفاده از آن‌ها باعث افزایش زیباسازی فضا می‌شود.
- کاهش احتمال برق‌دزدی: از دیگر مزایای این کابل‌ها می‌توان به کاهش برق‌کشی غیرقانونی و یا انشعابات غیرمجاز یا همان برق‌دزدی اشاره کرد. استفاده از کابل خودنگهدار در شبکه های توزیع برق هوایی باعث افزایش ایمنی، هزینه پایین، نصب بسیار سریع و آسان (به علت نیاز نداشتن به مقره)، مقاومت بالا در برابر خرابی و خوردگی و … شده و استفاده از آن بسیار مهم و موثر است.
- عمر بالا: کابل‌های خودنگهدار بسیار قدرتمند بوده و از دوام و طول عمر بالایی در برابر شرایط محیطی و جوی نامناسب برخوردار هستند.
- کاربرد فراوان: هر چند از کابل‌های خودنگهدار برای انتقال جریان برق در فواصل نسبتاً طولانی استفاده می‌شود اما کاربرد این کابل‌ها به اینجا ختم نمی‌شود و می‌توان از آن‌ها برای روشنایی منازل و برق‌کشی ساختمان‌ها نیز استفاده نمود.
- صرفه‌جویی در برق و انرژی: کابل‌های خودنگهدار به کاهش هدررفت انرژی نیز کمک کرده و در مقایسه با کابل‌های مسی از قیمت پایین‌تر و مقرون به‌صرفه‌تری برخوردار هستند.
- احتمال خرابی پایین: کابل‌های خودنگهدار در برابر اتصالات کوتاه و حوادث مشابه، مقاومت مناسبی از خود نشان داده و درصد خرابی نسبتا پایینی دارند.
- وزن پایین: اگر وزن کابل‌های مسی و آلومینیومی را با یکدیگر مقایسه کنیم، درمی‌یابیم که کابل‌های خودنگهداری که دارای هادی آلومینیومی هستند از وزن کم‌تری نسبت به کابل‌های مسی برخوردار بوده و نصب آن‌ها در مقابل نصب دیگر کابل‌ها نظیر کابل‌های مسی، راحت‌تر و آسان‌تر است.
موارد ذکر شده در قسمت بالا مزایا استفاده از کابل خودنگهدار در شبکه توزیع برق محسوب می‌شوند اما با اینکه کابل‌های خودنگهدار بسیار مفید و کاربردی بوده و از مزایای زیادی برخوردار هستند ولی از معایبی نیز برخوردار بوده که از جمله معایب استفاده از کابل های خودنگهدار در شبکه توزیع برق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- مقاومت الکتریکی بالا: مقاومت الکتریکی کابل‌های خودنگهدار در مقایسه با کابل‌های مسی بیش‌تر و بالاتر بوده و همین امر موجب کاهش سرعت انتقال جریان و برق و رسانایی پایین‌تر کابل‌های خودنگهدار می‌شود.
- رسانایی کم‌تر: از آنجا که هادی کابل‌های خودنگهدار از جنس آلومینیوم است، این کابل‌ها از رسانایی پایین‌تری نسبت به کابل‌های مسی برخوردار بوده و برق را با سرعت و شدت کم‌تری (نسبت به کابل‌ها و هادی‌های مسی) انتقال می‌دهند.
- ترمیم دشوار: ترمیم و تعمیر کابل خودنگهدار در شبکه های توزیع برق بسیار دشوار و سخت بوده ونمی‌توان به سادگی آن را رفع کرد.
نتیجه‌گیری
یکی از پرکاربردترین انواع کابل‌های توزیع برق، کابل‌های خودنگهدار به شمار می‌روند که برای انتقال برق به صورت هوایی مورد استفاده قرار گرفته و کاربرد دارند. ساختار و هادی این کابل‌ها از جنس آلومینیوم، روکش و عایق XLPE یا کراس لینک تشکیل شده و استفاده از کابل خودنگهدار در شبکه های توزیع برق دارای مزایایی همچون کاهش برق‌کشی غیرقانونی ، افزایش ایمنی، هزینه پایین، نصب بسیار آسان، مقاومت بالا در برابر خرابی و خوردگی و … بوده و دارای معایبی همچون رسانایی پایین، مقاومت الکتریکی بالا، ترمیم دشوار است.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی ویژگی‌های کابل خودنگهدار در شبکه های توزیع برق پرداخته و مزایا و معایب استفاده از کابل خودنگهدار در شبکه‌های توزیع برق را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
562 بازدید
احسان شوکتی
