آیا با تاریخچه تلگراف در ایران و تأثیر این اختراع بینظیر آشنایی دارید؟ به نظر شما این اختراع چه تأثیراتی بر فضای کسب و کار، صنعت و تعاملات خصوصی افراد ایجاد کرد؟ در ادامه این راهنما ضمن آشنایی بیشتر با این نوآوری به بررسی ورود و تأثیر آن به ایران خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
آشنایی با تلگراف و بررسی جوانب مختلف این نوآوری
تلگراف نخستین وسیله ارتباطی الکتریکی به حساب آمده که در گذشته در برخوردهای نظامی نقش بسیار پررنگی را ایفا میکرد. این دستگاه به گونهای طراحی شد که میتوانست کلیه پیامهای رمزگذاری شده را از طریق امواج الکتریکی به فواصل دور انتقال دهد. در حقیقت، دستگاه مورد بحث پیام را در قالب کد انتقال داده و در طی این پیام فرستنده و گیرنده را نیز مشخص میکرد. دستگاه مذکور برای عملکرد از خطوط سیم و ارتباطات رادیویی استفاده کرده و در نحوه انتقال پیام به واسطه آن، کلیه کدها بر حسب محدودیتهای رسانه سیگنالیک طراحی شده بودند.
تاریخچه طراحی و ساخت تلگراف
Telegraph برای نخستین بار در سال 1838 توسط استاد هنر و نقاشی آمریکایی، ساموئل مورس، ساخته و به نمایش گذاشته شد. ابزار مذکور در آن سال توانست با روی کار آمدن خود به بازتاب نور، ارسال سیگنالهای دود و چراغها برای برقراری ارتباط خاتمه دهد و امر ارسال پیام را سادهتر کند.
این اختراع بینظیر توانست پنج سال بعد از رونمایی در تاریخ 6 ژانویه 1843 به طور رسمی ثبت شود. در آن دوره ساموئل مورس با هدف دریافت کمک مالی عازم سفر به واشنگتن شد و توانست با کمک مالی که از کنگره آمریکا دریافت کرده بود، دستگاه خود را به بهترین شکل ممکن تکمیل کند. در پی این جریان و تکمیل telegraph، برقراری ارتباط بین واشنگتن و بالتیمور انجام شد.
ارسال پیام به کمک این ابزار از طریق تبدیل پیام به کد صورت میگرفت. ساموئل مورس برای به دست آوردن چنین قابلیتی الفبایی را طراحی کرد که که کاربران میتوانستند با کمک آن و همچنین قطع و وصل کردن جریان الکتریکی پیامهای مورد نظر خود را به گیرنده ارسال نمایند.
جالب است بدانید که در این دستگاه زمانی که اتصال کوتاه انجام میشد، مغناطیسی در پی آن ایجاد میکرد که به واسطه آن یک صدا یا یک علامت شنیده و مشاهده میشد. زمانی که اتصال طولانیتری توسط این دستگاه ایجاد میشد، کاربران شاهد ایجاد یک خط بودند. جالب است بدانید که الفبای طراحی شده توسط خالق این ابزار متشکل از تعدادی نقطه و خط بود که به واسطه آن ارتباط تلگرافی شکل میگرفت.
ورود تلگراف به ایران
در دوره حکومت ناصرالدین شاه در سال 1236 برای اولین بار تلگراف وارد ایران شد. در آن دوره به دستور پادشاه یک سیم با طول 1 کیلومتر از عمارت تا باغ لاله زار کشیده شد. جالب است بدانید که در آن زمان این خط به واسطه موسیو کرشش اتریشی هدایت میشد و میرزا آقاخان نوری در دورهای که صدراعظم بود، تهیه، ساخت و آموزش الفبای مورس به شاگردان دالفنون را بر عهده داشت.
خط بعدی در بین باغ سلطانیه و محل ییلاقی پادشاه و بعد دارالفنون کشیده شد؛ به این ترتیب نخستین ارتباط از فاصله دور بین پادشاه و بزرگان مملکت برقرار گشت.
با توجه به کارآمد بودن این اختراع، ناصرالدین شاه خیلی زود دستور داد که خطوط telegraph بین تهران و سایر شهرها کشیده شده و در پی این دستور این خطوط بین تبریز، ماکو و جلفا نیز ایجاد شد. از این پس پادشاه میتوانست با استفاده از خط telegraph با قفقاز و امپراطور روسیه نیز ارتباط برقرار کرده و مناسبتهای مختلف را به یک دیگر تبریک بگویند.
سرانجام در سال 1248 هجری خورشیدی، کشور ایران به جمع اتحادیه بینالمللی تلگراف راه پیدا کرد. با این که اختراعات بسیار مهم دیگری نظیر تلفنها، ماهوارهها و… با کاربری برقراری ارتباط از راه دور نیز روی کار آمدند، اما همچنان telegraph جزو مهمترین اختراعات در زمینه ارتباطی به شمار آمده و جایگاه ویژهای در صنعت ارتباطات دارد.
نحوه عملکرد دستگاه ارتباطی مورس
این دستگاه پرکاربرد و جالب متشکل از سه بخش اصلی فرستنده، گیرنده و سیم است. فرستنده به تنهایی از یک مولد برق و دستگاهی مشابه با کلید تشکیل شده که میتوان به کمک آن اقدام به قطع یا وصل کردن جریان برق نمود. گیرنده نیز متشکل از اجزای دیگری نظیر آهنربای برقی بوده که توانایی جذب جوشن متحرک را دارد. قطب مثبت آن به کمک سیم به دستگاه فرستنده متصل خواهد شد.
در وهله اول به منظور برگرداندن جریان به قطب منفی از یک سیم دیگر بهرهگیری میشد، اما این روش پس از گذشت مدتی منسوخ شد و به جای آن به منظور حفظ ارتباط از سیستم بازگشت از زمین بهرهگیری میشود.
چنانچه به کمک یک کلید اقدام به بستن مدار کنیم، جریان ایجاد شده و در نهایت آهنربای برقی خاصیت مغناطیسی پیدا میکند. سپس، آهنربا جوشن را به سوی خود کشانده و در پی برخورد با آن سبب تولید صدای تق مانندی میشود. در نهایت، با قطع کردن جریان برق دستگاه به حالت عادی خود باز خواهد گشت.
توجه داشته باشید که صدای تق شنیده شده ناشی از برخورد جوشن با مانعی بوده که به منظور متوقف کردن حرکت ساخته شده و در این دستگاه تعبیه میشود. در پی ایجاد این صدا دو نقطه نیز به وجود خواهد آمد. برای این که فرستنده بتواند خط ارسال کند، میبایست کلید را برای مدت زمان طولانیتری در حالت اتصال جریان الکتریکی نگه دارد.
نقطه و خطهای مذکور تشکیلدهنده الفبای مورس بوده و قادر هستند که پیام را مخابره نمایند. جالب است بدانید که اگر نوک یک قلم را در مرکب قرار داده و در انتهای جوشن بگذارید، پیام به واسطه نواری که به کمک دستگاهی همچون چرخهای ساعت بر استوانهای در حال حرکت بوده ثبت خواهد شد.
شایان ذکر است که این دستگاه برای سالهای طولانی و در شرایط بسیار حساسی نظیر جنگها توسط افراد به منظور برقراری ارتباط استفاده میشد، اما امروزه با روی کار آمدن ماهوارهها و تکنیکهای نوین اطلاعرسانی استفاده از این ابزار که روزی بسیار پرکاربرد بود، به مرور زمان منسوخ شده است.
سخن پایانی
تلگراف یکی از اختراعات و نوآوریهای بسیار کاربردی و جالب بوده که نه تنها در ایران بلکه در دنیا سبب پیشرفت ارتباطات و فراهم آوردن بسترهای جدید برای کسب و کار، ارتباطات دولتی، مردمی و… شده است. این وسیله ارتباطی که حاصل زحمات و خلاقیت ساموئل مورس بوده جایگاه بسیار ویژهای در صنعت ارتباطات دارد. شما چه اطلاعات دیگری در رابطه با این ابزار ارتباطی دارید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را پیرامون اختراع جالب ساموئل مورس با ما و کابران گرامی وب سایت تکه کابل در میان بگذارید.
1689 بازدید
محمد یاری پور
