آیا می‌دانید انواع کابل برق کدام‌اند و هر یک از آن‌ها چه خصوصیاتی دارند؟ امروزه به لطف پیشرفت تکنولوژی اکثر ابزار به واسطه برق کار می‌کنند؛ به همین خاطر برای کارکرد این ابزار به یک منبع تغذیه بی‌وقفه و روان نیاز است که از طریق انواع سیم‌ها و کابل‌های برق به دست می‌آید. سیم‌ها و کابل‌های برق در انتقال و توزیع انرژی الکتریکی نقش بسیار پررنگی را ایفا می‌کنند. در ادامه این راهنما ضمن آشنایی بیش‌تر با چیستی کابل برق، به معرفی انواع آن‌ها و کاربرد هر یک از کابل‌های برق نیز خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
معرفی کابل برق
کابل برق نوعی سیم ضخیم یا مجموعه‌ای از سیم‌ها در یک پوشش پلاستیکی یا لاستیکی بوده که از آن برای انتقال و توزیع الکتریسیته به صنایع و منازل استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که در مدارهای الکتریکی و الکترونیکی این کابل‌ها به کمک کانکتورهایی تحت عنوان اسمبل کابل به یک‌دیگر متصل می‌شوند. یکی از مهم‌ترین نکاتی که پیش از بررسی انواع کابل برق می‌بایست در نظر داشته باشید، برچسب‌گذاری روی این محصولات است.
با در نظر گرفتن برچسب‌های روی کابل‌های برق می‌توان به اطلاعاتی از قبیل نوع عایق، تعداد و اندازه کابل دسترسی پیدا کرد. اصلی‌ترین برچسب این محصولات، پوشش پلاستیکی یا در حقیقت همان عایق پوشاننده اطراف سیم‌های رسانا است. از جمله رایج‌ترین علائمی که بر روی این برچسب‌ها درج شده می‌توان به THHN، THWN، THW و XHHN اشاره کرد. در ادامه به منظور درک بهتر، با معنی هر یک از این حروف آشنا خواهیم شد:
- T: منظور عایق ترموپلاستیک بوده که یک ماده مستحکم و پایدار در برابر آتش است.
- H: این حرف نشان‌دهنده مقاومت در برابر حرارت بوده که می‌تواند تا دمای ۱۶۷ درجه فارنهایت را تحمل کند.
- HH: منظور از HH مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت تا حداکثر دمای ۱۹۴ درجه فارنهایت است.
- W: به معنای مرطوب؛ بیان‌کننده مناسب بودن سیم برای مکان‌های خشک است.
- X: بیان‌کننده عایق ساخته شده از پلیمر مصنوعی با خاصیت ضد شعله.
- N: بیان‌کننده روکش نایلونی و مقاوم در برابر روغن و بنزین است.
ساختار کلی انواع کابل برق
در حالت کلی انواع کابل‌های برق از سه جزء اصلی تشکیل شده‌اند:
۱. هادی یا رسانا
مواد رسانا اجازه عبور جریان برق را داده و به عنوان هادی در کابل‌های مسی و آلومینیومی شناخته می‌شوند.
۲. عایق
جزء دوم تشکیل‌دهنده کابل‌های برق، عایق است که از این مواد به منظور حفظ فاصله هادی‌ها از همدیگر بهره‌گیری شده تا از برخورد جریان جلوگیری به عمل آید. لازم به ذکر بوده که سیم‌ها به واسطه مواد عایق هم‌چون پلیمرهای مصنوعی محافظت خواهند شد.
۳. غلاف
جزء سوم تشکیل‌دهنده کابل‌های برق، غلاف بوده که یک لایه اضافی در ساختار این محصولات تلقی می‌شود. این لایه وظیفه دارد از سیم‌های کابل در برابر واکنش‌های شیمیایی مختلف محافظت به عمل آورد. معمولاً این لایه از جنس پلی وینیل کلراید است.
طبقه‌بندی انواع کابل برق بر اساس کاربرد
طبقه‌بندی اول: بر حسب کاربرد و ساختار
- کابل پروتودور:این کابل برای انتقال و توزیع برق تا ۱ کیلو وات در کارخانه‌ها و شبکه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- کابل دریایی: این کابل برای انتقال انرژی الکتریکی تا ۱۰ کیلو وات از بستر دریا و رودخانه کاربرد دارند.
- کابل به همراه عایق پلاستیکی: تولید این کابل‌ها منسوخ شده اما قبلاً از آن‌ها در کشش‌ها بهره‌گیری می‌شد.
- کابل به همراه عایق کاغذی: عموماً کابل‌های برق با عایق کاغذی در ساختمان‌سازی و شبکه‌ها کاربرد دارند.
- کابل با غلاف سربی: مهم‌ترین کاربردهای این نوع از انواع کابل برق در پمپ بنزین‌ها، تصفیه‌خانه‌ها و مناطق ذخیره نفت است.
- کابل با عایق آلومینیومی: این کابل برای انتقال انرژي از طریق زمین کاربرد دارد.
طبقه بندی دوم: از لحاظ کاربرد و سطح ولتاژ
- کابل فشار قوی: کابل‌های فشار قوی با هادی مسی، آلومینیومی و یا XLPE تولید شده و تحمل ولتاژ بالاتر از ۳۶۰۰۰ را دارند.
- کابل فشار متوسط: کابل‌های برق فشار متوسط هم‌چون کابل‌های فشار قوی با عایق از جنس XLPE و هادی مسی یا آلومینیومی تولید شده و تفاوت آن‌ها در تحمل سطح ولتاژ است؛ این کابل‌ها می‌توانند ولتاژ کم‌تر از ۳۶۰۰۰ را تحمل کنند. عموماً این کابل‌ها در مناطق صنعتی و شهری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- کابل فشار ضعیف: منظور از کابل‌های فشار ضعیف دسته‌ای از انواع کابل‌های برق بوده که توانایی تحمل سطح ولتاژ ۶۰۰ الی ۱۰۰۰ ولت را دارند. این کابل‌ها در حقیقت انواع کابل‌های مسی و آلومینیومی هستند که با استفاده از پلیمرهای مختلف عایق می‌شوند.
طبقه‌بندی سوم: انواع کابل برق بر حسب کارکرد
- کابل مسلح: منظور از کابل‌های مسلح نوعی از کابل‌های برق بوده که مقاومت بالایی در برابر ضربه، نفوذ آب و رطوبت و کلیه عوامل خارجی از خود نشان می‌دهد. در ساختار این نوع از کابل‌ها از نوارهای فولادی و غلاف‌های سربی بهره‌گیری می‌شود.
- کابل غیرمسلح: کابل‌های غیرمسلح در برابر عوامل خارجی ساختار چندان مقاومی نداشته و تنها از لحاظ جریان الکتریکی عایق شده‌اند.
علاوه بر مواردی که ذکر شد، می‌توان کابل‌های برق را بر اساس هدف انتقال قدرت به صورت زمینی یا هوایی، بر حسب انتقال سیگنال، نوع سیگنال، کابل‌های کنترل، ابزار دقیق و انتقال داده‌ها و همچنین کابل‌های برق با هدف تأمین روشنایی و راه‌اندازی وسایل الکتریکی در ساختمان‌ها نیز تقسیم‌بندی نمود.
مهم‌ترین نکات خرید کابل برق
هر یک از کابل‌های برق بر حسب نوع و سطح مقطعی که دارند، می‌توانند جریان مشخصی را انتقال دهند. بنابراین اگر به نوع کابل و کاربرد دقیق آن توجه نشود، با انتقال جریان بیش از حد مجاز برای کابل احتمال کوتاه شدن عمر کابل، سوختن و بروز حوادث ناگوار افزایش پیدا خواهد کرد؛ به همین خاطر پیشنهاد می‌شود حین خرید کابل برق به موارد زیر توجه داشته باشید:
- حداکثر جریان عبوری کابل برق مد نظر قرار گیرد.
- میزان افت ولتاژ را مورد بررسی قرار داده و از عدم تجاوز از حد مجاز اطمینان حاصل شود.
- در رابطه با سطح مقطع از لحاظ افت توان محاسبات دقیق صورت گیرد.
- توجه به نوع هادی کابل و محیط مصرفی آن حائز اهمیت خواهد بود.
سخن پایانی
انواع کابل برق از جمله تجهیزات مصرفی پرکاربرد در صنعت برق بوده که به واسطه آن‌ها می‌توان امر انتقال و توزیع انرژی الکتریکی را میسر ساخت. شما چه اطلاعات دیگری در مورد انواع کابل برق دارید؟ طبقه‌بندی دیگری برای این محصولات می‌شناسید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را پیرامون انواع کابل‌های برق با ما و کاربران گرامی تکه کابل در میان بگذارید.
962 بازدید
محمد یاری پور
