اگر بخواهیم در یک دسته‌بندی کلی بگوییم، تمام فلزات بجز آهن در زمره فلزات رنگی قرار می‌گیرند. کشور ما، ایران، از این فلزات غنی است و هم اکنون در صنایع مختلف از آنها استفاده می‌شود. این فلزات در طبیعت یافت می‌شوند و رنگ‌های مختلفی مانند طلایی، مسی، نقره‌ای، قهوه‌ای و… دارند که هر کدام در مصارف خاص به کار می‌روند. دلیل نامگذاری این فلزات هم دقیقاً به خاطر رنگی بودن و تنوعی آنها است. در ادامه مقاله با انواع فلزات رنگی و کاربرد آنها آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.
انواع فلزات رنگی
فلزات رنگی در انواع مختلفی وجود دارند، مانند:
فلز آلومینیوم
فلز آلومینیوم یکی از پرکاربردترین فلزات در صنعت است. این فلز در دسته فلزات رنگی قرار می‌گیرد و وزن آن حدود 2.7 اعلام شده که به طرز قابل توجهی کم می‌باشد، از این رو به عنوان فلز سبک نیز شناخته می‌شود و در صنایع هواپیماسازی که وزن هواپیما از اهمیت بالایی برخوردار است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دمای ذوب این فلز بالا بوده و حدود 658 درجه سانتیگراد است و از این نظر مقاومت گرمایی بالایی را می‌تواند از خود نشان دهد. یکی دیگر از ویژگی‌های فلز آلومینیوم، انتقال جریان الکتریسیته و گرما است. فلز آلومینیوم را با فلزات رنگی دیگر یا با فلزات آهنی ادغام می‌کنند و از ترکیب آنها آلیاژهای مختلفی به دست می‌آید که بسیار سودمند و مفید است.
یکی از برتری‌های آلومینیوم به مس این است که استحکام بیشتری داشته و در برابر خوردگی و پوسیدگی مقاوم‌تر است و حتی بعضی از آلیاژهای آلومینیوم از فلزات آهنی استحکام بالاتری دارند که به همین دلیل از آنها در ساختمان سازی استفاده می‌شود.
فلز مس
فلز مس از پرکاربردترین فلزات رنگی است که قدمتی به طول تاریخ بشر داشته و به صورت طبیعی نیز یافت می‌شود. مس قرمز و براق است و جلای خاصی دارد. وزن آن حدود 8.9 اعلام شده است و در دمای 1084 درجه سانتیگراد ذوب می‌شود که به معنای مقاومت بالای این فلز در برابر گرما است.
روش تولید مس به این صورت است که سنگ معدن را در کوره‌های مخصوص حرارت می‌دهند تا مس موجود در آن ذوب و خارج شود. البته مذاب به دست آمده همراه با مواد اضافی است (به اندازه 99.99 درصد). برای خالص سازی مس باید از روش خاصی که به عمل الکترولیز معروف است، استفاده کرد.
مس در مقابل پوسیدگی و خوردگی مقاومت بالایی دارد، اکسید نمی‌شود و زنگ نمی‌زند. علت این امر این است که وقتی مس در برابر آب و هوا قرار می‌گیرد، لایه بیرونی آن اکسید می‌شود و همان لایه نقش محافظ به خود می‌گیرد به همین ترتیب لایه‌های زیر مصون باقی می‌مانند. مس در دسته فلزات رنگی به عنوان یک فلز مقاوم در برابر خوردگی، خمش و خزش شناخته می‌شود.
به دلیل رسانایی عالی مس، از آن در صنعت استفاده‌های زیادی می‌شود. از کاربردهای این فلز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیم
- دستگیره‌ها
- لوله‌ها
- آهنرباهای الکتریکی
- موتورهای مغناطیسی
- ساخت درب و پنجره
- ساخت انواع ظروف آشپزخانه
- و…
فلز روی
از گذشته تا کنون فلز روی در زندگی انسان کاربرد داشته، دارد و خواهد داشت! در گذشته از این فلز برای ساخت زره جنگی استفاده می‌کردند. این فلز رنگی مایل به آبی دارد و جزو فلزات رنگی پرکاربرد به حساب می‌آید، همچنین در قسمت‌هایی که شکستگی دارد، بسیار براق می‌باشد.
تولید فلز روی به این صورت است که سنگ معدن را ذوب می‌کنند تا فلز روی موجود در آن ذوب شده و به بیرون بریزد. از فلز روی برای ساخت آلیاژ‌هایی مانند برنز و برنج و لحیم استفاده می‌شود. وزن این فلز در حدود 7.3 است و در دمای 419 درجه سانتیگراد ذوب می‌شود که یعنی نسبتاً در برابر گرما مقاوم است اما نه به اندازه فلز مس.
این فلز با اینکه تُرد است اما در محیط‌های مطلوب در مقابل اکسید و زنگ زدگی مقاومت بالایی دارد. این فلز در ورق‌های گالوانیزه فولادی، برنج، برنز و همچنین برای لحیم بسیار کاربرد دارد.
فلز نیکل
یکی دیگر از فلزات رنگی، فلز نیکل است که کاربرد زیادی دارد و به عنوان فلزی نسبتا سخت در طبیعت یافت می‌شود. رنگ نیکل بین سفید و نقره‌ای است و در دمای 1435 درجه سانتیگراد ذوب می‌شود. به دلیل نقطه ذوب بسیار بالا، در برابر اثرات جوی موجود مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می‌دهد. وزن نیکل در حدود 8.9 اعلام شده که از ترکیب فلز آهن و منیزیم به دست می‌آید.
این فلز در موارد زیر کاربرد دارد:
- صنایع الکترونیک، سیم‌ها و کابل‌های موجود در این صنعت
- ساخت لوله‌های نیکلی و مسی
- نمک زدایی گیاهان
- تبدیل آب شور به آب مایع
- ساخت سکه‌ها
- فولاد نیکلی برای زره‌ها و کلیدها
- ساخت آلیاژهای نیکروم و پرمالوی و آلیاژی از مس
- ساخت شیشه‌های به رنگ سبز
- نقش محافظت‌کننده برای دیگر فلزات
- کاتالیزور برای هیدروژن دار کردن روغن‌های گیاهی
- ساخت آلیاژی از آهن و نیکل با خاصیت مغناطیسی در باتری‌های قوی ادیسون
فلز سرب
سرب یکی دیگر از فلزات رنگی و خاکستری است که وزن بالا و در حدود 11.34 اندازه گیری شده است. سرب در دمای 337 و نسبتاً پایین ذوب می‌شود. جنس سرب نرم است و به دلیل انبساط طولی زیادی که دارد در مصارف مختلف به کار می‌رود. این فلز در هوا به دلیل اکسایش زنگ می‌زند و سطح آن را یک پوسته خاکستری نازک می‌پوشاند.
فلز برنز
برنز و برنج هر دو از دسته فلزات رنگی هستند که خواص مشابه دارند اما رنگ برنز تیره‌تر است و به رنگ مس تمایل بیشتری دارد. برنز در واقع آلیاژی است که از 90% مس و 10% قلع به دست می‌آید. وزن مخصوص آن ۸/۵ است و در دمای ۹۳۰ درجه سانتی گراد ذوب می‌شود.
فلز قلع
قلع به عنوان یکی از فلزات رنگی است که رنگ سفید نقره‌ای مایل به آبی دارد. وزن قلع در حدود 7.3 است و در دمای ۲۳۲ درجه سانتیگراد ذوب می‌شود. این فلز خاصیت انبساطی زیادی دارد و در خم کاری به سهولت حالت می‌گیرد. جنس آن نرم می‌باشد و در مقابل پوسیدگی و اسیدها نیز مقاوم است. قلع را نیز از سنگ معدن استخراج می‌کنند و در شمش‌هایی به وزن 25 تا 45 کیلوگرم به فروش می‌رسد. در زمینه لحیم‌های نرم و اندود کردن فلز مسی برای سفیدگری کاربرد دارد.
سخن آخر
در این مقاله با انواع فلزات رنگی آشنا شدیم و دانستیم هر کدام در چه زمینه‌ای کاربرد دارند. اگر سوال یا نظر دارید لطفاً در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید، تیم پشتیبانی تکه کابل به شما پاسخ خواهند داد.
949 بازدید
الهه زینالی
