یکی از پرکاربردترین دستگاه‌های برقی در صنایع و ساختمان‌ها، تابلوی توزیع برق است. این تابلو قلب تپنده سیستم برق هر ساختمان یا صنعتی به شمار می‌رود. این تابلو وظیفه دریافت برق از منبع اصلی و توزیع آن به بخش های مختلف را بر عهده داشته و اهمیت و کاربرد زیادی دارد. تابلو توزیع از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام از آن‌ها وظیفه خاص خود را بر عهده داشته و مهم هستند. از این رو، در این مقاله قصد داریم به بررسی تابلوی توزیع پرداخته و اجزا آن را بیان کنیم.
تابلوی توزیع برق چیست؟
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، یکی از مهم‌ترین اجزا سیستم برقی یک کارخانه، صنعت، ساختمان و … تابلوی توزیع برق است. همان‌طور که از نام این نوع تابلو الکتریکی مشخص است، این تابلو وظیفه دریافت و توزیع برق در سر تا سر مدار را برعهده داشته و اهمیت ویژه‌ای در سیستم‌های الکتریکی و برقی آن واحدی ساختمانی و یا صنعتی دارد.
انتخاب، خرید و نصب تابلو توزیع مناسب، می تواند ضامن امنیت و کارایی سیستم برقی و الکتریکی شما بوده و استفاده از تابلو توزیع نامناسب و غیراستاندارد می‌تواند مشکلات زیاد و خسارات فراوانی و متنوعی مانند آتش‌سوزی، برق‌گرفتگی، قطع و وصل پیوسته جریان و … را برای شما به وجود آورد. برای انتخاب تابلو توزیع مناسب و استاندارد باید به برخی نکات توجه کرده و آن‌ها را در نظر گرفت. از جمله مهم‌ترین نکات و موارد تاثیرگذار در یک تابلو برق استاندارد می‌توان به موارد مختلفی مانند جریان نامی، تعداد فلز، درجه حفاظت، نوع تابلو برق و برند آن اشاره کرد.
۱. جریان نامی
اولین قدم در انتخاب تابلو توزیع به صرفه و مناسب، محاسبه جریان نامی مورد نیاز آن واحد و تابلو است. برای این کار باید جریان مصرفی تمام تجهیزات الکتریکی ساختمان یا صنعت خود را جمع‌آوری کرده و مجموع آن‌ها را حساب کنید. سعی کنید تابلو توزیعی انتخاب کنید که جریان نامی آن بزرگتر مساوی مجموع جریان مورد نیاز کل مدار الکتریکی شما بوده و با آن متناسب باشد.
در ضمن، سعی نکنید از تابلوهای توزیع بسیار زیاد و قدرتمندتر از حد مورد نیاز خود استفاده کرده و بهره ببرید زیرا پرداخت قیمت و هزیه بالاتر هیچ تفاوتی در عملکرد صحیح تابلو مورد نظر ایفا نکرده و همینکه جریان نامی تابلوی برق کمی از جریان نامی واحد مورد نیاز شما بیشتر باشد، کافی است.
۲. تعداد فاز
تابلو توزیع باید با تعداد فاز برق ورودی شما مطابقت داشته و متناسب با آن انتخاب شود. دقت کنید که تابلو توزیع برق تک فازی ساختمانی با تابلو توزیع برق سه فازی تفاوت داشته و فرق می‌کند. در واقع، تعداد فاز تاثیر بسیار زیادی در استفاده از تابلو توزیع مورد نظر داشته و بسیار مهم است.
۳. درجه حفاظت
درجه حفاظت تابلوی توزیع سومین موردی است که باید در هنگام انتخاب و خرید تابلوی برق به آن توجه نموده و آن را در نظر بگیرید. درجه حفاظت تابلو توزیع باید با محیطی که تابلو در آن نصب می‌شود، مطابقت و همخوانی داشته باشد. درجه حفاظت تاثیر به سزایی در ایمنی و امنیت تابلو توزیع ایفا کرده و بسیار مهم است.
۴. نوع تابلو
از آنجا که تابلوهای توزیع برق کاربردهای مختلف و متنوعی دارند، این تابلوها در انواع مختلفی مانند تابلوهای روکار، تابلوهای توکار، تابلوهای دیواری و تابلوهای ایستاده تولید و به بازار عرضه می‌شوند. از سوی دیگر، انواع تابلوهای توزیع برق را می‌توان به دو دسته فشار ضعیف و فشار متوسط تقسیم کرده و از ویژگی‌ها هر کدام به طور جداگانه بهره برد. تابلو توزیع فشار ضعیف برای توزیع برق در ولتاژهای 220 ولت تا 380 ولت استفاده شده و کارایی دارد.
در مقابل، تابلوی توزیع برق فشار متوسط برای توزیع برق در ولتاژهای بین 1000 ولت تا 33000 ولت استفاده شده و کاررایی دارد. شما باید نوع تابلو مورد نظر را با توجه به نیاز خود تعیین کرده و سپس اقدام به انتخاب و خرید تابلو توزیع مناسب نمایید.
۵. برند
یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین فاکتورهای خرید هر کالایی، برند آن کالا محسوب می‌شود. تابلو توزیع هم از این قضیه مستثنی نبوده و برند تابلو توزیع برق تاثیر به سزا و مهمی در کیفیت تابلو توزیع ایفا می‌کند. از این رو، باید در هنگام خرید تابلو توزیع برق به برند و نام تجاری تابلو مورد نظر توجه کرده و آن را نیز همانند سایر موارد، در نظر گرفت. در حالت کلی، برندهای مختلفی در زمینه تولید و عرضه تابلوی توزیع در کشور فعالیت کرده و شما باید با توجه به بودجه و نیاز خود، اقدام به انتخاب و خرید برند مناسب خود کنید.
اجزا تابلوهای توزیع
تابلو توزیع همانند سایر دستگاه‌ها و لوازم، از اجزا و قطعات مختلفی تشکیل و ساخته شده است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به فیوز، کلید مینیاتوری، کنتاکتور، رله، باس بار و کابل اشاره کرد. فیوزها یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین اجزا تابلوهای توزیع به شمار می‌روند که برای محافظت از مدارها در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه استفاده شده و کارایی بسیار زیادی دارند. در واقع، فیوزها قلب تابلوهای توزیع برق به شمار رفته و باعث حفظ ایمنی و امنیت تابلوی توزیع برق و سیستم و مدار الکتریکی و برقی آن واحد ساختمانی و یا صنعتی می‌شوند.
کلیدهای مینیاتوری دیگر قسمت مهم و اصلی تابلوهای توزیع هستند که برای قطع و وصل جریان برق در مدارهای مختلف استفاده شده و کاربرد دارند. این کلیدها نیز تاثیر به سزایی در عملکرد صحیح تابلو توزیع و میزان ایمنی و امنیت آن ایفا کرده و بسیار مهم هستند. کنتاکتورها دیگر جزء تابلوهای توزیع برق هستند که برای قطع و وصل جریان برق در موتورهای الکتریکی استفاده شده و کاربرد دارند.
علاوه بر تمامی اجزا ذکر شده در قسمت بالا، یک جزء و قسمت دیگر نیز در تابلوهای توزیع وجود دارد که از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بسیار مهم است. رله‌ها یکی دیگر از قسمت‌های مهم تابلوهای توزیع برق هستند که برای کنترل و فرمان مدارهای مختلف استفاده شده و کاربرد دارند. رله‌ها تاثیر مشخصی و به سزایی در میزان درجه حفاظت تابلوی توزیع مورد نظر داشته و بسیار مهم هستند.
باس بارها از جمله اجزا ثانویه تابلوهای توزیع هستند که برای انتقال جریان برق به بخش‌های مختلف تابلو مورد استفاده قرار گرفته و کاربرد دارند. کابل‌ها آخرین قسمت مهم در تابلوهای توزیع برق به شمار رفته که برای انتقال جریان برق از تابلو به بخش‌های مختلف ساختمان یا صنعت کاربرد داشته و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نتیجه‌گیری
یکی از اجزا مهم سیستم‌های برق ساختمانی و یا صنعتی، تابلوی توزیع است. این تابلو الکتریکی وظیفه دریافت و توزیع جریان برق در تمامی مدار را برعهده داشته و در انواع مختلف روکار، توکار، دیواری، ایستاده، فشار ضعیف و فشار متوسط تولید و به بازار عرضه می‌شود.
تابلوهای توزیع از اجزا مختلفی مانند فیوز، کلید مینیاتوری، کنتاکتور، رله، باس بار و کابل تشکیل شده است که هر کدام از این اجزا وظیفه و کاربرد خاص خود را برعهده دارند. در این مقاله سعی کردیم به بررسی تابلوی توزیع پرداخته و اجزا آن را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
220 بازدید
احسان شوکتی
