یکی از تجهیزات مهم و پرکاربرد در شبکه توزیع برق، سیم‌ها و کابل‌ها هستند که نقش اساسی در برق رسانی به منازل و وسایل مورد نیاز ما ایفا می‌کنند. اما آیا تابحال به ساختار این تجهیزات مهم فکر کرده‌اید؟! هادی‌های جریان که نقش انتقال جریان را ایفا می‌کنند، درون پوششی قرار گرفته‌اند که به این پوشش، روکش سیم و کابل گفته می‌شود.
روکش سیم و کابل دارای تنوع زیادی بوده و با توجه به کاربرد و محل قرارگیری سیم‌ها و کابل‌ها، نوع روکش سیم یا کابل هم انتخاب می‌شود. یکی از پرکاربردترین انواع روکش سیم و کابل، روکش حرارتی سیم و کابل نام دارد. این روکش کاربرد زیادی داشته و بر بیشتر سیم‌ها یا کابل‌ها موجود است. در این مقاله قصد داریم به بررسی روکش حرارتی سیم و کابل پرداخته و انواع روکش حرارتی را بیان کنیم.
روکش حرارتی سیم و کابل
روکش حرارتی سیم و کابل، که به آن شیرینگ حرارتی نیز گفته می‌شود، در واقع یک نوع لوله از جنس پلاستیک است. زمانی که این لوله در معرض حرارت قرار می‌گیرد به تدریج شروع جمع شدن کرده و اطراف سیم و یا کابل مورد نظر را به طور کامل پوشش می‌دهد. خاصیت جمع شوندگی این روکش‌ها به دلیل به کار رفتن پلیمر در ساختار آن‌ها است.
پلیمر ماده‌ای است که بر اثر حرارت، به جای اشتعال، جمع شده و ساختاری انقباضی دارد. در ساختار روکش حرارتی علاوه بر پلیمر، پلی الفین و PVC نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. پلی الفین از مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت برخوردار بوده و می‌تواند دمایی برابر 135 درجه سانتی گراد را نیز تحمل کند. PVC از مقاومت کمتری نسبت به پلی الفین برخوردار است اما قیمت پایین آن را می‌توان نقطه قوتی در برابر پلی الفین به شمار آورد.
نحوه استفاده از روکش حرارتی سیم و کابل
کار با روکش حرارتی سیم و کابل بسیار آسان است اما نیاز به رعایت نکات ایمنی مشخصی دارد. اگر قصد پوشش سیم و یا کابلی را با شیرینگ حرارتی دارید ابتدا باید شیرینگ را مقداری بزرگ‌تر از سیم و یا کابل مورد نظر در نظر گرفته و سپس شروع به حرارت‌دادن آن کنید. این کار را می‌توان با وسایل گوناگونی نظیر تفنگ حرارتی، سشوار صنعتی و … انجام داد.
بهتر است دستگاهی که با آن عمل حرارت دهی را انجام می‌دهید از گاز بوتان استفاده نماید و شعله‌ای زرد رنگ داشته باشد تا خطرات جانبی کمتری نسبت به گاز شهری داشته باشد. دستگاه را باید مرتب حرکت داده و به طور یکسان قطر روکش را حرارت داد تا به طور یکنواخت شروع به جمع شدن نماید. زمانی که شیرینگ به خوبی جذب سیم شد و کل سطح مورد نظر را پوشش داد، باید حرارت را از آن دور کرده تا شروع به خنک و سفت‌شدن نماید.
انواع روکش حرارتی سیم و کابل
از آنجا که روکش حرارتی سیم و کابل کاربرد زیادی در صنعت سیم و کابل دارد و در موارد زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد، باعث شده است که این روکش‌ها در انواع و اشکال متنوعی تولید شوند و هر کدام در مواردی خاص مورد استفاده قرار گیرند.
انواع روکش حرارتی سیم و کابل عبارتند از:
-
شیرینگ حرارتی تک لایه SGP
شیرینگ حرارتی تک لایه نوعی روکش حرارتی سیم و کابل است که از پلی الفین تولید شده و از مقاومت خوبی در برابر آتش سوزی و مواد شیمیایی برخوردار است. همچنین اگر تحت شرایطی دچار آتش سوزی شود هیچ آلودگی و دود مضری برای انسان و محیط زیست تولید نمی‌کند. این روکش در رنگ‌های مختلفی نظیر آبی، سبز، قرمز و … موجود است.
روکش تک لایه از ضریب جمع شوندگی دو به یک برخوردار است، یعنی اگر در معرض حرارت قرار گیرد اندازه آن به نصف اندازه اولیه کاهش می‌یابد و تا دمای 125 درجه سانتی گراد تاب‌آوری دارد.
-
روکش حرارتی تک لایه ضد اصطکاک SSP
روکش حرارتی ضد اصطکاک تمامی ویژگی‌های روکش تک لایه را دارا بوده و بسیار شبیه به آن است. ضریب جمع شوندگی روکش حرارتی ضد اصطکاک مانند روکش تک لایه بوده و از پلی الفین ساخته شده است. ویژگی که این روکش را از نوع قبلی متمایز کرده نوع بدنه آن است. در سرتاسر بدنه این روکش فرورفتگی و برجستگی‌هایی وجود دارد که همین تفاوت ساده موجب کاربردهای فراوان این روکش در حوزه‌های مختلف شده است.
این روکش بیشتر در ساخت لوازم ورزشی همچون چوب ماهیگیری، دسته بدمینتون و … به‌کار می‌رود و موجب لیز نخوردن شی از دست ورزشکار می‌شود. بدنه این روکش علاوه بر ایجاد اصطکاک موجب زیبایی وسایل نیز شده ولی رنگ‌بندی محدودتری نسبت به نوع قبلی دارد. همانطور که گفته شد این روکش استفاده زیادی در حوزه سیم و کابل ندارد.
-
شیرینگ حرارتی دو لایه D3TF یا 3 به 1
این روکش همانطور که از نام آن پیداست از ضریب جمع شوندگی سه به یک برخوردار بوده و در مواد تشکیل دهنده با مدل تک لایه متفاوت است. این روکش علاوه بر پلی الفین، دارای ماده سازنده دیگری به نام چسب حرارتی ضدآب بوده و در ساختار آن از روغن عایق نیز استفاده شده است. استفاده از این مواد موجب شده است این روکش در مقابل نفوذ هوا و رطوبت بسیار مقاوم باشد.
-
شیرینگ حرارتی دو لایه D4TF یا 4 به 1
نوع دیگری از روکش‌های حرارتی، شیرینگ D4TFاست که تمام ویژگی‌های نوع قبلی را دارا می‌باشد و تفاوتی که با نوع قبلی دارد در ضریب جمع شوندگی آن است. این روکش از ضریب جمع‌شوندگی چهار به یک برخوردار بوده که بالاترین ضریب در بین روکش‌های حرارتی است.
-
روکش حرارتی چسب دار ضخیم
یکی دیگر از انواع روکش حرارتی سیم و کابل، روکش حرارتی چسب‌دار ضخیم است. روکش چسب دار ضخیم همانند روکش دو لایه D3TF بوده و تمامی ویژگی‌های آن را داراست. این روکش از ضریب جمع شوندگی 3 به 1 برخوردار بوده و ضخامت و قطر آن بیشتر از نوع دو لایه است و این یکی از تفاوت‌های این روکش با نوع دو لایه می‌باشد. این روکش تنها در رنگ مشکی در بازار موجود است.
-
روکش حرارتی باس بار
روکش حرارتی باس بار که به آن فشار متوسط نیز گفته می‌شود از خاصیت عایقی بالایی برخوردار بوده و برای عایق‌بندی مورداستفاده قرار می‌گیرد. این روکش را می‌توان به سه نوع مختلف مدل BB10، مدل BB20 و مدل BB36 (مدل BB36 ولتاژ بالاتری را نسبت به دو نوع قبلی پشتیبانی می‌کند) تقسیم‌بندی کرد.
کاربرد روکش حرارتی سیم و کابل
همانطور که گفته شد، روکش‌های حرارتی نه فقط در حوزه سیم و کابل بلکه تقریبا در تمامی صنایع مانند ساخت لوازم ورزشی، عایق کاری و … کاربرد دارند اما ما در اینجا قصد داریم به بررسی کاربردهای روکش حرارتی در حوزه سیم و کابل بپردازیم. روکش حرارتی سیم و کابل بیشتر در ساختمان‌ها به کار می‌رود. از مهم‌ترین کاربردهای روکش حرارتی می‌توان به حفاظت از سیم در برابر آتش سوزی اشاره کرد.
این روکش خاصیت ضد اشتعال بالایی دارد و حتی در صورت آتش سوزی به سرعت خاموش می‌شود و از خود دود و گاز مضری تولید نمی‌کند. از دیگر کاربردهای این روکش می‌توان به حفاظت از هادی‌ها در برابر نفوز آب و رطوبت اشاره کرد. همچنین این روکش نقش مهمی در جلوگیری از برق گرفتگی و بالا بردن ایمنی ایفا می‌کند. از دیگر مزایای روکش حرارتی سیم و کابل می‌توان به تعمیر سیم و کابل‌های آسیب دیده، زیبا سازی محیط و … اشاره کرد.
نتیجه گیری
یکی از مهم‌ترین قسمت‌های انواع سیم و کابل، روکش و عایق حرارتی و الکتریکی آن‌ها است. یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین انواع روکش سیم و کابل، روکش حرارتی است. روکش حرارتی سیم و کابل نوعی پلاستیک پلیمری است که نسبت به حرارت حساس بوده و خاصیت انقباض و جمع‌شوندگی دارد. روکش حرارتی کاربرد زیادی در صنعت برق و سایر صنایع داشته و نوعی عایق مقاوم است.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی روکش حرارتی سیم و کابل پرداخته و انواع روکش حرارتی را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه‌کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
559 بازدید
احسان شوکتی
