نام دیگر برق گرفتگی، شوک الکتریکی است. در واقع گرفتگی وقتی رخ می‌دهد که جریان الکتریکی از بدن عبور می‌کند. آسیب‌های ناشی از برق گرفتگی زمانی به وجود می‌آیند که فرد به صورت اتفاقی با یک مرکز الکتریکی مانند سیم پوسیده یا قطع شده سیم برق برخورد کند.
عوامل ایجاد برق گرفتگی در فرد
برق گرفتگی را می‌توان به دو دسته طبقه بندی کرد:
برق گرفتگی با فشار بالا
کار کردن با برق فشار بالا رعایت ایمنی بسیاری می‌خواهد به دلیل اینکه جریان الکتریکی می‌تواند با فاصله چند کیلومتری نیز از گذر هوا وارد بدن افراد شود. در این صورت هر چقدر فشار و رطوبت محیط بیشتر باشد شوک الکتریکی شدت بیشتری می‌گیرد. آسیب و عوارض ناشی از برق گرفتگی فشار بالا ( صنعتی یا سه فاز) متاسفانه بیشتر می‌باشد.
برق گرفتگی با فشار پایین
برق گرفتگی با فشار پایین اکثرا در خانه اتفاق می‌افتد. میزان صدمات وارد شده ناشی از برقی گرفتگی در خانه کمتر است. مگر اینکه فرد ارتباط مستقیم با جریان برق داشته باشد. در کل برق گرفتی در خانه به صورت لرزش در بدن است.
علت برق گرفتگی در خانه می‌تواند ارتباط با سیم فرسوده، لوازم خانگی خراب یا پریز برق باشد. ساختمان‌های مسکونی که پریز‌های ورودی اتصال به زمین تعبیه شده‌اند، ایمنی بالاتری دارند. وقتی که وسایل برقی پایه زمین داشته باشد درصد برق گرفتگی در منزل کمتر می‌شود.
نکات مهم هنگام برق گرفتگی
در واقع برق گرفتگی یک اتفاق است که ممکن است برای هر فردی در محل کار یا منزلش رخ دهد. بنابراین مهم است بدانیم اگر این حادثه برای کسی اتفاق افتاد چه کمکی کنیم.
کمک‌های اولیه در صورت برق‌گرفتگی
- اولین اقدام این است که باید خونسری خود را حفظ کنید و از هر گونه اقدم احساسی یا شتابناک خودداری کنید. در هر شرایطی باید به پزشک مراجعه کنید. اما باید در مرحله اول اقدامات زیر را انجام دهید.
- از تماس با فرد دچار برق گرفتگی شده اجتناب کنید زیرا احتمال تماس آن با منبع الکتریکی زیاد باشد
- به هیچ وجه به سیم‌های برق موجود در محیط نزدیک نشوید و در محل حادثه به هیچ سیمی بدون پوشش دست نزنید. از سیم‌های با فشار بالا چند متر فاصله بگیرید زیرا ممکن باشد پرش داشته باشند یا جرقه بزنند.
- برق را از کنتور قطع کنید در غیر این صورت اگر مرکز دوشاخه برق در حالت سالم بود آن را از پریز خارج کنید. با کمک چوب یا پلاستیک که نارسانا هستند سعی کنید فرد دچار برق گرفتگی را دور کنید.
- سریعا به ۱۱۵ تماس بگیرید یا از کسی کمک بخواهید که تماس بگیرد.
- اگر شعله ای روی لباس مصدوم بود سعی کنید آن را خاموش کنید.
- اگر مصدوم بی حال یا رنگ پریدگی داشت فورا سر او را پایین و پاهای وی را بالا بگذارید.
- احتمال دارد مصدوم به دلیل شوک برقی که به او وارد شده از ارتفاعی پرت شده باشد بنابراین ممکن است نخاع آن آسیب دیده باشد. پس تا رسیدن آژانس از حرکت دادن غیر ضروری مصدوم خودداری کنید.
عوارض و خطرات ناشی از برق گرفتگی
عوارض ناشی از برق گرفتگی به میزان و شدت برق گرفتگی بستگی دارد و یکسان نخواهد بود. گاهی اوقات این عوارض خود را بلافاصله پس از برق گرفتگی نشان می‌دهند و گاهی اوقات نیز پس از گذشت زمان. قطعا عوارض برق گرفتگی شدید (سه فاز) بیشتر از برق گرفتگی خانگی خواهد بود.
در اساس، عبور جریان برق از بدن انسان ممکن است باعث سوختگی داخلی و خارجی بافت بدن شود. گاهی اوقات اجزای داخلی بدن باعث آسیب جدی می‌شود و وقتی فشار برق بالا باشد ممکن است فرد جان خود را از دست بدهد.
عوارض اولیه
نخستین عوارض ناشی از برق گرفتگی در واقع همان نشانه‌هایی است که مصدوم بروز می‌دهد و تحت درمان قرار می‌گیرد. این نشانه‌ها عبارتند از:
- تشنج
- سرگیجه
- سوختگی
- بی حسی یا احساس گز گز در کل بدن
- به وجود آمدن مشکلاتی مانند گفتاری، شنوایی و بینایی
- بروز نشانه‌های نگران کننده
- شدت عوارض جای سوختگی به صورت درد، قرمزی و ترشح چرک افزایش می‌یابد
- از دست دادن هوشیاری فرد اسیب دیده
- ضربان قلب نامنظم
- ایست قلبی
- ایست تنفسی
- کما
- سوزن سوزن شدن بدن
عوارض بلند مدت ناشی از برق گرفتگی
ممکن است نشانه‌های برق گرفتگی در افراد به صورت بلند مدت باشند، عوارضی که مصدوم بلند مدت روی آن می‌ماند به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- عوارض جسمی
- عوارض روحی
- عصبی
عوارض روانی
عوارض روانی بلند مدت ناشی از برق گرفتگی شامل موارد زیر می‌باشد:
- استرس
- بی‌خوابی
- بی‌نظمی
- از دست دادن حافظه یا فراموشی
عوارض جسمی
عوارض جسمی‌بلند مدت ناشی از برق گرفتگی شامل موارد ذیل است:
- گرفتگی عضلانی
- سردرد
- خستگی و کوفتگی
- توانایی حرکتی کم
- سفتی مفاصل
- تعرق در شب
عوارض عصبی
عوارض عصبی بلند مدت بر روی فرد برق گرفتگی شامل:
- تمرکز کمتر
- ناتوانی در حفظ تعادل
- درد سیاتیک
- عدم تجانس در حرکات
- از دست دادن حافظه یا آلزایمر
درمان سوختگی ناشی از برق گرفتگی خفیف
سوختگی خفیف ناشی از برق گرفتگی به مدت یک یا دو هفته طول می‌کشد تا خوب شود. هدف اصلی درمان سوختی کاهش درد، جلوگیری از عفونت و درمان سریع پوست است.
آب سرد
اولین قدمی که باید هنگام سوختگی خفیف انجام بدهید، آب سرد را به مدت دو دقیقه روی محل سوختگی بریزید و بعد با آب و صابون محل سوختگی را شستشو دهید.
کمپرس آب سرد
ابتدا کمپرس آب سرد را بر روی ناحیه ی سوختگی قرار دهید؛ این کار باعث کاهش درد و تورم می‌شود. می‌توانید این کمپرس سرد را در فاصله ی ۵ تا ۱۵ دقیقه قرار بدهید و تلاش کنید از کمپرس خیلی سرد استفاده نکنید زیرا احتمال دارد سوختگی بیشتری را تحریک کند.
پمادهای آنتی بیوتیک
پماد آنتی بیوتیک روش خوب برای جلوگیری هر گونه عفونت است. این پماد را روی سوختگی بگذارید و با یک باند تمیز آن را ببندید.
آلوئه ورا
تجربه نشان داده است که آلوئه ورا برای درمان سوختگی در دو نوع درجه اول و درجه دوم بسیار مفید است. آلوئه ورا باعث افزایش گردش خون و مهار رشد باکتری می‌شود زیرا ضدالتهاب است. آلوئه ورا را نصف کنید و ژل آن را روی محل سوختگی بگذارید.
عسل
عسل خاصیت ضد باکتری و قارچ دارد و به طور طبیعی ضد التهاب می‌باشد.
در برابر نور خورشید نباشید
پوستی که سوخته باشد نسبت به خورشید حساس است بنابراین اگر مجبورید در معرض آفتاب باشید، قسمت سوخته شده را بپوشانید.
تشخیص برق گرفتگی در فرد
در قسمت اورژانس مشکل اساسی دکتر این است که آیا این برق گرفتگی سطحی است یا ممکن است آسیب ناشی جدی و خطری باشد. احتمال دارد به موجب برق گرفتگی عضلات، قلب، مغز، استخوان‌ها و یا دیگر اجزای بدن آسیب دیده باشند. پزشک با توجه به معاینه جسمی‌احتمال دارد آزمایش‌هایی را توصیه کند. آزمایشات برای فرد دچار برق گرفتگی شده است شامل وارد زیر می‌باشد.
- شمارش کامل خون
- سی تی اسکن
- رادیولوژی
- آزمایشات ادرار
- بررسی نوار قلب
پیشگیری برق‌گرفتگی برای افراد زیر ۱۲ سال
- اکثر آسیب‌های برقی از سیم برق ایجاد می‌شود؛
- هر چند یه وقت سیم‌های منزل خود را چک کنید که فرسوده نباشند و اگر محافظ بیرونی آن سیم خراب شده باشد بهتر است هر چه زودتر اقدام به تعویض آن کنید؛
- به کودکانتان اجازه ندهید نزدیک سیم برق شده یا به آن دست بزنند؛
- حتما از پوشش محافظ برای وسایل برقی‌تان استفاده کنید تا لوازم برقی در دسترس کودکان نباشند.
پیشگیری برق‌گرفتگی برای کودکان بالای ۱۲ سال
- برای کودکان خود شرح دهید که نباید نزدیک سیستم‌های برق شوند یا به آن‌ها دست بزنند.
- در زمان رعد و برق در محیط بیرون از منزل احتیاط کنید.
نکات ایمنی برای برقکاران برای جلوگیری برق‌گرفتگی
- به هیچ گونه در لباس‌های برقکاران از قطعات فلزی به کار نرود تا باعث برق گرفتگی و اتصال در آن‌ها نشود.
- کفش مورد استفاده آن‌ها باید عایق و مقاومت خوبی داشته باشد.
- هنگام تعمییر تجهیزات برقی اول اطمینان کنید که تجهیزات بدون برق هستند.
- از ابزارکاری استفاده کنید که عایق بندی شده باشد.
- قبل از انجام پروژه برقی اطلاعات کافی نسبت به آن دریافت کنید.
- از شوخی در هنگام کار با برق خودداری کنید.
نوشیدن آب بعد از برق‌گرفتگی
یک عقیده ی رایجی است که فرد صدمه دیده ناشی از برق گرفتگی نباید بلا فاصله آب بخورد زیرا باعث کاهش جریان خون به سیستم گوارشی مانند روده و معده می‌شود.
مدت زمانی مرگ یک فرد با برق‌گرفتگی
عبور فشار برق تا (7 میلی آمپر) از قلب انسان به مدت سه ثانیه احتمال دارد برای مرگ یک انسان کافی باشد. بنابراین جریان با شدت بالا (100 میلی آمپر) در کمتر از سه ثانیه مرگبار خواهد بود. عوامل دیگری نیز وجود دارد که میزان برق گرفتگی و احتمال آسیب دیدگی یا مرگ بر اثر آن را تعیین می‌کند و این عوامل شامل مدت زمان برق گرفتگی، محل ورود شوک به بدن و میزان آن باشد.
سخن پایانی
ما در این مقاله از تکه کابل سعی کردیم تا به صورت کامل در رابطه با برق‌گرفتگی توضیحاتی ارائه کنیم. آیا مطالبی که گفتیم برای شما مفید بود؟ آیا تجربه‌ای در این زمینه دارید؟ لطفا نظرات و تجربیات خود را با ما و مخاطبان عزیزمان در قسمت دیدگاه‌ها به اشتراک بگذارید.
722 بازدید
الهه زینالی
