یکی از تجهیزاتی که به‌طور گسترده در مدارات الکترونیکی مورد استفاده قرار گرفته و باعث ثابت نگه داشتن ولتاژ در این مدارات می‌شود، رگولاتور ولتاژ است. این قطعه کاربردی علاوه‌بر تنظیم‌کردن ولتاژ، به حذف نویزهای آن نیز پرداخته و در دستگاه‌های گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین دستگاه‌هایی که از رگولاتور ولتاژ استفاده می‌کند، دستگاه موتور برق است. در این مقاله قصد داریم به بررسی رگولاتور موتور برق پرداخته و کاربرد آن را بیان کنیم.
رگولاتور ولتاژ و انواع آن
کلمه رگولاتور یا Regulator به‌معنای تنظیم‌کننده بوده و از فعل Regulate به‌معنای تنظیم‌کردن گرفته شده است. همان‌طور که در قسمت قبل به آن اشاره شد، رگولاتور ولتاژ به‌طور گسترده در ساختار مدارات الکترونیکی مورد استفاده قرار گرفته و کاربردهای فراوانی در این زمینه دارد. رگولاتورهای ولتاژ را می‌توان نوعی نیمه رسانایی دانست که وظیفه تنظیم ولتاژ را برعهده داشته و از کاهش و یا افزایش شدید آن جلوگیری می‌کنند.
وظیفه تامین انرژی مدارات الکترونیکی برعهده منبع تغذیه بوده که این منبع باید برق شهری را، که از نوع AC است، به برق DC مورد نیاز مدارات الکترونیکی تبدیل کند. اما این تبدیل باعث ایجاد نویز و اختلافات نوسان در خروجی دستگاه شده که می‌تواند بسیار خطرناک برای دستگاه باشد. در اینجا نقش رگولاتور ولتاژ نمایان می‌شود. به قطعه‌ای که ولتاژ ورودی مدارات الکترونیکی را ثابت کرده و نویز موجود در آن را حذف می‌کند، رگولاتور ولتاژ یا تنظیم‌کننده ولتاژ گفته می‌شود.
به عبارت دیگر، تبدیل ولتاژ ورودی مدار به ولتاژ مورد نیاز دستگاه، توسط این رگولاتور صورت پذیرفته و از آسیب‌رسیدن به دستگاه و مدارات الکتونیکی آن جلوگیری می‌کند. تنظیم ولتاژ در این قطعات با استفاده از مدار فیدبک انجام می‌گیرد،
فیدبک از قابلیت‌های زیادی برخوردار بوده به صورتی که در رگولاتورهایی با فیدبک پیچیده، می‌توان ولتاژ ورودی را ارتقا نیز داد. همچنین این قطعه دارای یکسری مدارات اضافی مانند مدار اتصال کوتاه، خاموش شدن در حرارت بالا، محدود کننده جریان، محافظت از قطعات در ولتاژ بالا و … بوده و برای کاربری دستگاه بسیار مهم است. لازم به ذکر است ورودی رگولاتورهای منفی همیشه منفی بوده و همچنین ورودی رگولاتور همیشه بیشتر از خروجی است زیرا تلفات ترانزیستور از مقدار ورودی کم می‌کند.
رگولاتورها را بر اساس نوع خروجی می‌توان به سه دسته ولتاژ خروجی ثابت مثبت، ولتاژ خروجی ثابت منفی و ولتاژ خروجی متغیر تقسیم‌بندی کرد. از سوی دیگر، رگولاتورها از نظر کاربرد نیز به سه نوع رگولاتورهای خطی، رگولاتورهای سوئچینگ و رگولاتورهای الکترو مکانیکی تقسیم‌بندی می‌شوند. رگولاتورهای خطی را می‌توان ساده‌ترین و ارزان قیمت‌ترین نوع در بین رگولاتورها به‌حساب آورد. این نوع بیشتر در مدارات کم هزینه و در توان پایین استفاده می‌شود و بهترین گزینه در اختلاف کم بین ورودی و خروجی به‌حساب می‌آید. رگولاتورهای خطی دارای سه پایه ورودی، خروجی و زمین هستند.
از معایب رگولاتور خطی می‌توان به تلفات بالای آن اشاره کرد. نوع سوئچینگ دارای تلفات کم و بازدهی بالاتری است. از مزیت‌های این نوع می‌توان به برابری ورودی و خروجی آن اشاره کرد و حتی در بعضی از مواقع ورودی می‌تواند کم‌تر از خروجی نیز باشد. رگولاتورهای الکترومکانیکی ترکیبی از مولفه‌های الکتریکی و مکانیکی هستند. این رگولاتورها عمل تنظیم ولتاژ را توسط چند رله و مقداری مقاومت به انجام می‌رسانند. از رگولاتورهای ولتاژ در تجهیزات مختلفی مانند کامپیوترها، موتور برق و … استفاده می‌شود که در ادامه می‌خواهیم به بحث در مورد رگولاتور موتور برق بپردازیم.
رگولاتور موتور برق چیست؟
موتور برق که به آن مولد الکتریکی نیز گفته می‌شود دستگاهی است که با سوختن موادی مانند گاز، بنزین و یا گازوئیل، انرژی شیمیایی و درونی این مواد شیمایی را ابتدا به انرژی مکانیکی و سپس به انرژی الکتریسیته تبدیل می‌کند. از این دستگاه در ساختمان‌ها و مراکز تفریحی و صنعتی به هنگام قطع برق و یا در مناطقی که به نیروی الکتریکی دسترسی نداشته باشند، استفاده می‌شود. موتورهای برق از قطعات گوناگونی تشکیل شده‌اند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها رگولاتور ولتاژ است. رگولاتور موتور برق یکی از مهم‌ترین قطعات تشکیل دهنده موتور برق است که وظیفه تامین و تنظیم ولتاژ مورد نیاز موتور برق را برعهده دارد.
این قطعه را می‌توان یکی از مهم‌ترین اجزاء موتور برق دانست که بدون آن موتور برق تنها سوخت شیمیایی را مصرف کرده و کارایی چندانی ندارد. این قطعه با دریافت انرژی مورد نیاز از مدار، به تنظیم ولتاژ آن پرداخته و نویزهای موجود در آن را نیز از بین می‌برد، سپس جریان را که به ولتاژ مورد نیاز دستگاه رسیده است را تحویل قطعه مربوطه داده و بدین صورت باعث فعالیت صحیح موتور برق می‌شود. رگولاتور موتور برق در انواع مختلفی نظیر سه سیمه، چهار سیمه، شش سیمه و … در بازار موجود بوده که لبته باید نوع و شکل آن را با توجه به توان موتور برق مورد نظر، مورد استفاده قرار داد.
نتیجه گیری
یکی از قطعاتی که وجود آن در تمامی مدارات و برهای الکترونیکی مهم است، رگولاتور ولتاژ می‌باشد. رگولاتور ولتاژ قطعه‌ای است که ولتاژ ورودی مدارات الکترونیکی را ثابت کرده و نویز موجود در آن را حذف می‌کند و انواع مختلفی نظیر خطی، سوئچینگ و … دارد. رگولاتور موتور برق یکی از انواع رگولاتور ولتاژ است که به تنظیم ولتاژ مورد نیاز موتور برق پرداخته و نوسانات موجود در آن را حذف می‌کند. این نوع رگولاتور نیز انواع مختلفی دارد که با توجه به کربرد مورد انتظار ما، تعیین می‌شود.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی رگولاتور موتور برق پرداخته و کاربرد آن را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه‌کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
1303 بازدید
احسان شوکتی
