صنعت ساختمان‌سازی یکی از صنایع بزرگی بوده که روز به روز در حال گسترش است. لوازم برق ساختمان یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساختمان به شمار می‌رود. نورپردازی و استفاده از انرژی برق در ساختمان بسیار اهمیت دارد. در این صنعت از لوازم و تجهیزات بسیاری برای برق‌کشی ساختمان استفاده می‌کنند که این ابزار طیف گسترده‌ای از قطعات و ابزار برای استفاده از جریان الکتریکی را شامل می‌شوند. هر یک از این لوازم با توجه به کاربردی که در این صنعت دارند مورد استفاده قرار گرفته و کسانی که در زمینه برق کشی ساختمان فعالیت می‌کنند با لوازم برق ساختمان آشنایی کاملی دارند.
معرفی تجهیزات برق مورد استفاده در ساختمان
تجهیزات برق به هر چیزی که در حالت عمومی بعد از کنتر برق وجود دارد، گفته می‌شود و هر چیزی که قبل از کنتر برق باشد مربوط به شبکه برق است. در این جا تمرکز ما راجع‌به لوازم برق ساختمان بوده و از این رو به دسته‌بندی تجهیزات در تاسیسات برق که شامل موارد زیر است می‌پردازیم:
- تولید کننده برق یا ژنراتورها
- انتقال دهنده مانند هادی‌ها، کابل‌ها
- مصرف کننده‌ها مانند موتورهای الکتریکی یا لوازم برقی
- اندازه گیری و کنترل مانند کلیدها و مولتی‌مترها
در ادامه دو نوع تجهیزات یا لوازم برق ساختمان را معرفی خواهیم کرد:
- تجهیزات عمومی انتقال دهنده
- هادی‌ها که وظیفه انتقال انرژی را دارند.
- کابل‌ها که برای انتقال جریان الکتریکی استفاده می‌شوند.
- مقطع هادی‌ها بر حسب میلی‌متر مربع که در صورت وجود چند هادی امکان دارد مقطع آن‌ها یکسان نباشد.
- تعداد هادی‌ها که کابل‌هایی با تعداد هادی متفاوت داریم؛ مثلا کابل دو رشته که برای برق تک فاز استفاده می‌شود.
- جنس عایق مهم بوده و عایق‌های مختلفی هم‌چون پلی‌اتیلن و پی وی سی در بازار موجود است.
- جنس هادی که جنس‌های متفاوتی می‌تواند داشته باشد.
- حفاظت و سایر متعلقات که هادی‌ها دو نوع حفاظت الکتریکی یا مکانیکی دارند.
- برای شناخت سیم‌ها چهار فاکتور اصلی وجود دارد:
- مقطع هادی
- مفتول یا رشته‌ای بودن سیم
- رنگ سیم
- جنس هادی آن
انواع کلیدها در لوازم برق ساختمان
وظیفه کلیدها وصل یا قطع کردن جریان الکتریکی است. از عمده‌ترین کلیدهای موجود می‌توان به یک‌پل، دوپل، تبدیل، صلیبی و شستی اشاره کرد.
کلیدها باید قابلیت وصل شدن و قطع شدن سریع داشته و جریان اسمی آن‌ها به صورت زیر باشد:
- برای بار با ضریب قدرت واحد مانند لامپ رشته‌ای: جریان اسمی کلید برابر با جریان مصرف.
- برای بار با ضریب قدرت راکتیو مانند موتور: جریان اسمی ۲۵/۱ برابر جریان مصرف.
- برای بار با ضریب قدرت خازنی مانند لامپ‌های تخلیه در گاز: جریان اسمی ۲ برابر جریان مصرف.
چند مورد از دیگر انواع کلیدهای موجود داخل ساختمان به شرح زیر است:
کلید تک‌پل، کلید دوراهه، کلید گروهی، کلید تبدیل، کلید دیمر، کلید کولر و کلید تایمر.
سنسورهای پرکاربرد در لوازم برق ساختمان
از سنسورهای مورد استفاده در ساختمان می‌توان سنسور نوری و سنسور مادون قرمز را نام برد.
سنسور مادون قرمز: این سنسور طوری طراحی شده که نسبت به اشعه مادون قرمز ساطع شده از بدن انسان و حیوانی که در فاصله‌ای مشخص از آن درحال حرکت است حساس بوده و با ارسال سیگنال و روشن کردن چراغ خطر اطلاع می‌دهد.
سنسور نوری: طراحی این سنسور نیز به این صورت است که تا زمان تابیده شدن نور به آن کلید داخلی خود را باز نگه می‌دارد؛ یعنی لامپ‌ها خاموش می‌مانند و در هنگام تاریکی کلید را وصل کرده و لامپ‌ها روشن می‌شوند.
- تجهیزات عمومی کنترل و حفاظت
کلیدها اولین مورد در این موضوع بوده و دارای سه پارامتر اصلی هستند:
۱. وظیفه کلیدها که قطع و وصل کردن است.
۲. آمپراژ کلیدها که قابلیت انتقال تا چند آمپر را دارد که برای مثال کلید تک‌پل و دوپل قابلیت انتقال تا ۱۰ آمپر را دارد.
۳. پارامتر های اتصال کوتاه و خطا.
- فیوزها که در مقابل اتصالی و خطا از شبکه محافظت می‌کنند.
- پریزها که وظیفه تعداد خروجی و فاز‌های متصله و حداکثر قدرت قابل تحویل متفاوتی دارند؛ برای مثال بر طبق استاندارد قابلیت تحویل پریز‌های خانگی تا ۱۶ آمپر است.
- چراغ‌ها که شامل دو پارامتر اصلی تیپ چراغ و تعداد آن می‌شود.
- لامپ‌ها که دارای تیپ، توان مصرفی و نوردهی برحسب لومن بر متر مربع هستند.
ابزار مورد نیاز در سیم کشی برق ساختمان
یک برق کار برای انجام سیم کشی یک ساختمان نیاز به ابزار خاصی دارد. در اینجا به چند مورد لوازم مورد نیاز برای این کار می‌پردازیم:
- متر: اندازه گیری دقیق در سیم کشی با استفاده از متر انجام می‌شود.
- انبردست: از این ابزار برای قطع کردن سیم‌ها و بعضی کارهای دیگر مانند نگه‌داشتن، خم‌کردن و پیچیدن سیم استفاده می‌کنند.
- ابزار بسیار مهم سیم لخت کن: یک وسیله بسیار کاربردی و همیشگی در صنعت برق است. این ابزار می‌تواند پوشش سیم‌ها را بدون این که به سیم آسیب وارد شود جدا کند.
- سیم چین: سیم چین هم از دیگر ابزار مهم در برق کشی است. کاربرد اصلی این ابزار قطع کردن و بریدن سیم و کابل‌های ساختمان است.
- سیم پیچ یا بوبین: کار این ابزار ذخیره کردن انرژی برق در مدار و برقراری برق در زمانی است که جریان برق کاهش می‌یابد.
- بوشن: برای این که لوله را به قسمت‌های مختلف جعبه تقسیم و تابلو فیوز متصل کنیم به بوشن نیاز داریم.
- مولتی‌متر: کارایی آن اندازه گرفتن ولتاژ برق و پیدا کردن نوسانات و منبع آن است.
- تراز: این وسیله در کار برق کشی ساختمان برای تراز کردن نقاط مختلف و ایجاد نشدن اختلاف در ارتفاع بین دو نقطه مورد استفاده است.
- پیچ گوشتی: با استفاده از این ابزار قطعاتی مثل پیچ‌ها را باز و بسته می‌کنند.
- دم باریک: در مواقعی که حرکت برای دست و ابزار جهت بریدن و یا خم کردن سیم سخت باشد، مورد استفاده قرارمی‌گیرد.
- فازمتر: این وسیله شبیه به یک پیچ گوشتی است و برای نشان دادن جریان برق در سیم کاربرد دارد.
- چسب برق: یک وسیله ضروری در صنعت برق بوده که از جنس وینیل یا فایبر گلاس برای عایق کردن سیم‌ها تولید می‌شود.
- جعبه تقسیم: سیم کشی ساختمان از مدار اصلی در این جعبه که گاهی به صورت روکار و گاهی به شکل توکار بوده انجام می‌شود.
- بست سیم و کابل: برای قرار دادن منظم سیم‌ها در کنار یکدیگر و حفاظت سیم‌ها.
- دریل: برای دسترسی داشتن به قسمت‌های مختلف ساختمان به کار می‌رود.
- فنر سیم‌کشی: استفاده جهت حرکت دادن سیم‌ها در لوله‌هایی که توکار یا درون دیوار هستند.
- ترمینال بلوک: در هنگام ارتباط بین سیم‌ها به کمک پیچ، از ترمینال استفاده می‌کنن. و ازکاربردهای آن در تابلو توزیع برق است.
سخن پایانی
در این مقاله لوازم برق ساختمان و کاربردها و انواع آن را مورد بررسی قرار دادیم تا در صورت نیاز بتوانیم ابزار مناسب جهت این کار شناخته و به راحتی تهیه کنیم. استفاده از ابزار مناسب که کیفیت خوبی داشته باشند موجب بهبود در انجام کار و حفظ سلامت فیزیکی افراد می‌شود. حال از شما همراهان عزیز سایت تکه کابل می‌خواهیم اگر مطلبی یا پیشنهادی در مورد این موضوع دارید با ما و اعضای محترم سایت در میان بگذارید.
204 بازدید
محمد یاری پور
