یکی مهم‌ترین اجزا شبکه توزیع و انتقال برق، تیرهای برق هستند. تیرهای برق انواع و اقسام مختلفی دارند که یکی از جذاب‌ترین و مستحکم‌ترین آنها، تیر برق پیش تنیده است. تیر برق پیش تنیده، تیرهایی هستند که در آنها از نیروی کشش پیش تنیدگی برای افزایش مقاومت و دوام تیر استفاده می‌شود. این تیرها از دو بخش کابل پیش تنیده و بتن تشکیل شده و دارای استحکام بالایی هستند. از این رو، در این مقاله قصد داریم به بررسی تیر برق پیش تنیده پرداخته و انواع آن را بیان کنیم.
تیر برق پیش تنیده
همان‌طور که گفته شد، یکی از انواع تیرهای برق شبکه انتقال برق، تیر برق پیش تنیده است. تیرهای برق پیش تنیده، تیرهایی هستند که در آنها از نیروی کشش پیش تنیدگی برای افزایش مقاومت و دوام تیر استفاده می‌شود. این تیرها از دو بخش کابل پیش تنیده و بتن تشکیل شده و دارای استحکام نسبتا بالایی هستند. در این تیرها، کابل پیش تنیدگی از جنس فولاد طراحی و ساخته شده و سپس در داخل تیر قرار می‌گیرد. در انتها، بتن به طور کامل بر روی کابل ریخته شده و پروسه عمل‌آوری انجام می‌شود.
برای ساخت تیرهای برق پیش تنیده از روشی به نام روش پیش تنیدیگی استفاده کرده و بهره برده می‌شود. در روش پیش تنیدگی و قبل از قرار دادن بتن در قالب، تعدادی کابل فولادی در داخل قالب قرار داده می‌شوند. سپس، این کابل‌ها با استفاده از دستگاه‌های مخصوص کشیده و محکم می‌شوند که این کار باعث می‌شود تا بتن تحت تنش قرار گرفته و مقاومت آن افزایش پیدا کند. این فرآیند سبب افزایش استحکام و کقاومت تیر شده و عمر آن را افزایش می‌دهد.
تیرهای برق پیش تنیده از مقاومت و دوام بالایی در برابر بارگذاری برخوردار بوده و بسیار مستحکم هستند. اگر چه این تیرها مستجکم بوده و از مقاومت بالایی برخوردار هستند اما دارای وزن سبکی بوده و طول عمر نسبتا زیاد و طولانی دارند. از این نوع تیرها کاربرد و موارد استفاده مختلف و متنوعی دارند که از جمله آنها می‌توان به انتقال برق در شبکه‌های انتقال برق شهری و روستایی، ساخت شبکه‌های فشار قوی، روشنایی معابر و خیابان‌ها، شبکه‌های مخابرات و … اشاره کرد.
در حالت کلی می‌توان گفت تیرهای برق پیش تنیده از کاربرد زیادی بهره‌مند بوده و دارای مزایا فراوان و متنوعی هستند. از جمله مزایا تیرهای برق پیش تنیده می‌توان به مقاومت و استحکام بالا این نوع تیرهای برق، وزن کم و مناسب، طول عمر طولانی و زیاد، مقاومت بالا در برابر فرسایش و خوردگی و نصب آسان در شرایط مختلف اشاره کرد.
اگر چه این تیرها دارای مزایا زیادی بوده و موارد کاربرد فراوانی دارند اما دارای معایبی نیز هستند که اطلاع از این موارد می‌تواند کمک بسیار زیادی به تشخیص نوع تیر برق مناسب و استفاده از آن کند. از جمله معایب تیر برق پیش تنیده می‌توان به هزینه تولید نسبتاً بالا و نیاز به تجهیزات خاص برای تولید این نوع تیرهای برق اشاره کرد.
انواع تیر برق پیش تنیده
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، تیرهای برق پیش تنیده از مزایا و ویژگی‌های مثبت زیادی بهره‌مند بوده و کاربرد فراوانی در موارد مختلف دارند. از آنجا که تیرهای برق پیش تنیده موارد کاربرد مختلف و متنوعی دارند، در انواع و اقسام گوناگونی تولید و عرضه می‌شوند که هر یک از انواع تیر برق پیش تنیده دارای خواص مخصوص به خود بوده و کاربرد خاص خود را دارند.
از جمله انواع تیر برق پیش تنیده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱. تیر برق پیش تنیده ساده
این نوع تیرهای برق از یک مقطع ساده مانند مربع، مستطیل و یا دایره (از تیرهای برق پیش تنیده دایره‌ای با نام تیرهای برق پیش تنیده گرد هم یاد می‌شود) تشکیل شده‌اند.
۲. تیر برق پیش تنیده مرکب
این نوع تیرها از دو یا چند مقطع ساده تشکیل شده که این انواع مقطع‌ها با یکدیگر ترکیب شده و یک شکل ترکیبی و جدید را به وجود آورده‌اند.
۳. تیر برق پیش تنیده خاص
همان‌طور که از نام این نوع تیرهای برق مشخص است، این نوع تیرها دارای طراحی خاصی بوده و برای موارد و کاربردهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجا که تولید تیر برق پیش تنیده کمی هزینه‌بر است، این نوع تیر برق‌ها در تعداد محدود و با توجه به سفارش داده شده به تولیدکننده، طراحی و ساخته شده و برای استفاده در پروژه‌های ارسال می‌شوند. از این رو، ممکن است این نوع تیر برق پیش تنیده از قیمت بالاتری برخوردار بوده و گران‌تر باشد.
انواع تیرهای برق پیش تنیده ذکر شده در قسمت بالا، تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته و تقریبا یک شمایل یکسانی دارند. انواع تیرهای برق پیش تنیده عموما به سه روش چرخشی، خط بلند و منسل تولید شده و به بازار عرضه می‌شوند. در روش چرخشی و یا همان گریز از مرکز، تیر در قالب فولادی قرار گرفته و بتن به درون آن ریخته می‌شود. سپس دستگاه شروع به چرخش کرده و آب اضافی بتن از تیر خارج می‌شود. پس از تکمیل کار، اجازه می‌دهیم تا به مدت حدود 28 روز این تیر خشک شده و آماده استفاده شود.
عمومی‌ترین و معمول‌ترین روش تولید تیرهای پیش تنیده، استفاده از روش ساخت خط بلند است. در روش خط بلند از دو قالب در فواصل انتهایی کار استفاده شده که با استفاده از بتن از پیش آماده شده، تکمیل و پر شده و سپس این تیرها و بتن‌ها تحت عمل پیش تنیدگی قرار داده می‌شوند. در روش منسل نیز از قالب افقی استفاده شده و با ریختن و پاشش بتن از پیش آماده شده درون قالب تیر و حرارت دیدن آن، پس از مدتی تیر آماده تحویل می‌شود.
در حالت کلی می‌توان گفت، تیرهای برق پیش تنیده تیرهایی هستند که مزایای زیادی نسبت به تیرهای برق معمولی داشته و از مقاومت و دوام بالاتر، وزن سبک‌تر، طول عمر طولانی‌تر و مقاومت بیشتر در برابر خوردگی برخوردار هستند. با این حال، قیمت این نوع تیرها نیز بالاتر از سایر انوع تیرها بوده و نیاز به تجهیزات و دانش فنی ویژه‌ای برای طراحی، تولید و نصب دارند.
نتیجه‌گیری
یکی از مهم‌ترین اجزا شبکه‌های انتقال برق، تیرهای برق هستند. این تیرها در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که یکی از مستحکم‌ترین آنها، تیر برق پیش تنیده است. این نوع تیر برق از مقاومت و دوام بالا، وزن سبک، طول عمر طولانی و مقاومت بالایی در برابر خوردگی برخوردار بوده و بسیار کاربردی است اما معایبی هم دارد که از جمله آنها می‌توان به قیمت بالا تیرهای پیش تنیده در مقایسه با سایر انواع تیرها و سخت‌بودن طراحی، تولید و نصب آنها اشاره کرد.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی تیر برق پیش تنیده پرداخته و انواع آن را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه‌کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
602 بازدید
احسان شوکتی
