آیا می‌دانید شیر برقی چیست و در چه شرایطی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ به نظر شما انواع شیرهای برقی کدام‌اند؟ شیرهای برقی از جمله تجهیزاتی هستند که می‌توانیم به کمک آن‌ها سرعت و دقت کار در سیستم را افزایش دهیم. در ادامه این راهنما ضمن آشنایی بیش‌تر با شیرهای برقی، به بررسی اجزا و کاربردهای آن نیز خواهیم پرداخت؛ لذا از شما دعوت می‌شود در ادامه همراه ما باشید.
هر آنچه که باید درباره شیر برقی بدانید!
معرفی شیر برقی
شیرهای برقی نوعی تجهیز الکترومکانیکی به حساب می‌آیند که می‌توانیم از آن‌ها به منظور بستن، باز نمودن، توزیع و ترکیب کردن مقدار مشخصی از جریان مایع یا گاز بهره ببریم. شیرهای برقی می‌توانند توسط جریان الکتریکی، پورت‌های ورود و خروج سیال را کنترل نمایند؛ به این معنا که از جریان برق به منظور ایجاد حرکت خطی بهره می‌برند.
اجزای شیرهای برقی
شیرهای برقی متشکل از اجزای مختلفی هستند که شناخت آن‌ها می‌تواند به ما در درک بهتر نحوه کار این تجهیز کمک شایانی کند. این اجزا عبارتند از:
- بدنه: موظف است که شیر را به خطوط لوله متصل نماید؛
- پورت ورودی: درگاه ورودی سیال بوده و سیال از این پورت وارد شیر خواهد شد؛
- پورت خروجی: درگاه خروج سیال بوده و سیال از طریق آن از شیر خارج خواهد شد. قابل ذکر است که شیرهای برقی می‌توانند بر حسب کاربرد چندین پورت خروجی داشته باشند؛
- بوبین: بخش دیگری از شیر برقی بوده که به شکل استوانه توخالی طراحی شده و سیم پیچ درون آن قرار می‌گیرد؛
- سیم پیچ: این بخش موظف است که با عبور جریان، میدان مغناطیسی به وجود آورد؛
- کانکتور: محل اتصال سیم به منبع بوده و از این طریق، جریان برق به بوبین خواهد رسید؛
- پیستون: بخش استوانه‌ای شکل شیر بوده که در پی اتصال به برق در خلاف جهت فنر به طرف بالا یا پایین به منظور باز یا بستن شیر حرکت خواهد کرد. قابل ذکر است که پیستون با استفاده از مواد فرومغناطیس تولید شده و در فضای توخالی سیم پیچ قرار داده می‌شود؛
- حفره: حفره، ارتباط‌دهنده پورت ورودی و خروجی شیر بوده که پیستون در اثر حرکتِ خود موجب باز و بسته شدن این روزنه می‌شود. شیرهای برقی می‌توانند بر حسب کارایی که داشته دارای یک یا چند روزنه باشند؛
- فنر: فنر ضمن این که از سقوط پیستون به دلیل گرانش جلوگیری کرده، می‌تواند حرکت آن را نیز کنترل نماید. زمانی که شیر بدون برق باشد، در حالت NC، فنر پیستون را به طرف پایین فشار خواهد داد و مسیر بسته می‌شود. در حالت NO، فنر پیستون را به طرف بالا نگه داشته تا مسیر باز بماند؛
- آب‌بند: بخش بعدی در شیر برقی بوده که موجب جلوگیری از ورود آب به بوبین می‌شود.
کاربرد شیر برقی
شیرهای برقی طیف گسترده‌ای از مصارف را پوشش می‌دهند و می‌توان از آن‌ها در محیط‌های صنعتی، تولیدی، آزمایشگاهی، در لوازم خانگی و غیره بهره برد. در ادامه، با مصارفی که این شیرها داشته بیش‌تر آشنا خواهیم شد:
- برای کار با مایعات سرد و گرم، محلول آبی، هوای فشرده، گازهای قابل احتراق، بخار، روغن طبیعی، روغن معدنی؛
- در سیستم‌های گرمایش و جریان آب؛
- یخچال، کنترل استخر شنا، زهکشی، کارواش؛
- تصفیه آب‌های فاضلابی، سیستم تصفیه آب آشامیدنی؛
- سیستم آبرسان ساختمان؛
- کالیبراسیون و تست؛
- پمپ‌های فشار و سایر ابزارهای هوای فشرده؛
- تفنگ‌های پینت بال؛
- سیستم‌های اطفاء حریق، حفاظتی، قفل اتوماتیک، تهویه ساختمانی بزرگ، روانکاری و خنک‌کننده؛
- ماشین‌های لباسشویی و ظرفشویی؛
- پکیج؛
- تجهیزات حمل و نقل و سوخت‌رسانی؛
- شیر اطمینان و تخلیه؛
- کمپرسورها؛
- تجهیزات پزشکی و دندان‌پزشکی.
انواع شیر برقی
شیرهای برقی از جمله انواع شیرآلات صنعتی بوده که می‌توانیم آن‌ها را بر حسب فاکتورهای متفاوتی نظیر عملکرد، نوع اتصال، جریان برق و… دسته‌بندی کنیم. هر یک از انواع شیرهای برقی دارای ویژگی‌ها و مصارف مخصوص به خود هستند که در ادامه آن‌ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
انواع شیر برقی بر حسب نوع عملکرد
- عملکرد مستقیم: در این مدل از شیرهای برقی، باز و بسته شدن شیر پس از برق‌دار شدن بوبین صورت می‌گیرد. شیرهای مذکور قابل دسته‌بندی به دو مدل NO و NC هستند. شیرهای NO در حال عادی باز بوده و در هنگام ورود جریان برق، بوبین شیر را خواهد بست. در مقابل شیرهای NC در حالت عادی خود بسته بوده و در زمان ورود جریان برق، بوبین شیر را باز خواهد کرد؛
- پایلوت‌دار یا هدایت‌گر: این شیرها که تحت عنوان شیرهای برقی با عملکرد غیرمستقیم نیز شهرت داشته، به وسیله اختلاف فشار بین درگاه‌های ورودی و خروجی عمل کرده و برای مصارف سنگین با دبی جریان بالا گزینه مناسبی هستند.
انواع شیر برقی بر اساس نوع اتصال
- شیر دوراهی: متداول‌ترین نوع شیر بوده که مجهز به دو درگاه بوده که در هر دو طرف شیر به منظور عبور یا قطع نمودن جریان سیال مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیرهای برقی مذکور به دو شکل باز و بسته طراحی شده‌اند و تا زمانی که انرژی برق در عملکرد تأثیر نگذارد، در همان حالت اولیه خود باقی خواهند ماند؛
- شیر کنترل سه راهی: این دسته از شیرهای برقی دارای سه درگاه بوده که امکان سوئیچ کردن بین خروجی‌ها و ورودی‌ها را فراهم می‌کند. همچنین، امکان استفاده به دو صورت ترکیبی و انحرافی را نیز دارد. حالت ترکیبی به صورت دو ورودی و یک خروجی بسته شده و امکان تغییر جریان ورودی را فراهم می‌سازد. در حالت انحرافی جریان از یک ورودی وارد شده و نحوه خروج آن بین دو خروجی قابل کنترل است؛
- شیر چهارراهی: این مدل از شیرهای برقی مجهز به چهار درگاه هستند و به طور معمول با محرک دوکاره یا سیلندر مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ به این شکل که دو پورت ورودی موجب افزایش فشار و دو درگاه خروجی سبب تخلیه فشار خواهند شد. همچنین، امکان نصب در این شیرها هم در حالت انحرافی و هم در حالت ترکیبی فراهم است.
سخن پایانی
در این راهنما ضمن آشنایی با چیستی شیر برقی، به بررسی انواع مختلف این تجهیز بر اساس نوع عملکرد و نحوه اتصال نیز پرداختیم. همچنین، با اجزای تشکیل دهنده شیرهای برقی و مصارفی که داشته نیز آشنا شدیم. لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را در رابطه با انواع شیرهای برقی در قسمت ارسال دیدگاه با ما و کاربران محترم وب سایت تکه کابل به اشتراک بگذارید.
517 بازدید
محمد یاری پور
