در صنعت برق اگر ایمنی رعایت نشود، خطر برق گرفتگی حتمی است. بنابراین قبل از دست زدن به سیم یا ادوات برقی جهت تعمیر و یا هر گونه بازرسی بایستی حتماً جریان برق در مدار قطع بوده و مطمئن باشید که جریان برق وجود ندارد و آزمایش وجود یا عدم وجود جریان برق توسط فازمتر صورت می‌گیرد. با ما در تکه کابل تا انتهای این مطلب همراه باشید.
اطلاعات کلی در زمینه ایمنی که باید بدانید
مقاومت الکتریکی
مقاومت در برابر جریان الکتریسیته را مقاومت الکتریکی گویند و واحد اندازه گیری آن اهم می‌باشد.جدول زیر مقاومت بدن انسان را در مقابل جریان الکتریسیته نشان می‌دهد.
سیستم ارت وسایل برقی
از آنجائی که مقاومت سیم در برابر جریان برق از مقاومت بدن انسان کمتر است چنانچه دستگاه برقی ما بوسیله یک سیم به زمین وصل شود ، جریان برق از طریق این سیم به زمین منتقل خواهد شد.دستگاههای برقی سیار بوسیله سیمی که در دو شاخه آن تعبیه شده به پریز مخصوص متصل می گردد. برای دستگاهها و سازههای بزرگ باید تمامی کابلها به یک نقطه به نام چاه ارت EARTH PEAT متصل گردند.
پاره‌ای از اصول اولیه ایمنی برق
۱. قبل از شروع تعمیر وسایل برقی حتماً مجوز لازم را اخذ نمائید؛
۲. قبل از شروع به کار (تعمیر) کلید اصلی برق شبکه را قطع نموده و درب جعبه تقسیم را قفل نمائید؛
۳. چنانچه امکان قفل کردن جعبه وجود نداشته باشد، با در آوردن فیوز جریان را قطع نمائید؛
۴. در صورت امکان برچسب تعمیرات نیز زده شود؛
۵. فقط برق‌کاران اجازه کار بر روی شبکه یا دستگاه ها را دارند؛
۶. تمامی دستگاه های برقی باید دارای سیم ارت باشند؛
۷. تمامی کابلهای معیوب باید تعویض شوند؛
۸. از هر کابل فقط یک انشعاب گرفته شود؛
۹. تمامی دستگاه ها باید دو شاخه داشته باشند؛
۱۰. برای تعمیر یک وسیله برقی حتماً باید دو شاخه آن را در آورید؛
۱۱. در کارهای برقی هیچگاه شانسی عمل نکنید؛
۱۲. هیچگاه دو شاخه را با کشیدن کابل از پریز جدا نکنید؛
۱۳. هرگز یک سیم برق لخت را لمس نکنید؛
۱۴. در زمان حفاری اگر به کابل برقی برخورد نمودید قبل از هر کاری به مسئولین اطلاع دهید؛
۱۵. توجه داشته باشید که کار در زمین های مرطوب با وسایل برقی می تواند منجر به برق گرفتگی شود؛
۱۶. فقط دستگاههایی که ولتاژ آنها کمتر از 25 ولت باشد ، خطر برق گرفتگی در آنها کاهش یافته است؛
۱۷. کابل های برق که در مسیر عبور و مرور وسائط نقلیه هستندرا حتماً باید از درون یک لوله یا چیزی شبیه آن عبور داد؛
۱۸. برای هر دستگاه فیوز مناسب را استفاده نموده و فیوز های سوخته را برای استفاده مجدد سیم پیچی نکنید؛
۱۹. هیچگاه کابل دستگاهی که گیر کرده است را با فشار نکشید بلکه به آرامی آنرا رها کنید؛
۲۰. توجه داشته باشید که آتش سوزی ناشی از برق را فقط باید با گاز یا پودر خاموش نمود ، استفاده از آب خطرناک است؛
۲۱. در صورتی که قبل از شروع تعمیرات ، محیط ایمن سازی می‌شود باید پس از اتمام عملیات و برقرار کردن مدار ، علائم هشدار دهنده و بطور کلی تجهیزات ایمنی سازی محیط برداشته شود .
اقدامات ایمنی که برای نجات شخص برق گرفته می‌توان انجام داد
۱. قطع مدار برق؛
۲. رها کردن شخص برق گرفته از مدار؛
۳. تنفس مصنوعی؛
۴. رساندن به پزشک.
مرگ در اثر برق‌گرفتگی معمولاً نتیجه مستقیم دو چیز است :
- بهم ریختن کار منظم قلب
- متوقف شدن دستگاه تنفس
یک تماس جزئی با سیم یا وسایل برقی انسان را به سرعت نابود می‌کند و چنانچه مسیر برق‌گرفتگی از سمت چپ بدن یا از سمت سر باشد خطرناک‌تر است.
مسئله مهم در برق‌گرفتگی تنفس مصنوعی است که باید در کمتر از 3 دقیقه پس از برق‌گرفتگی با انجام این کار جریان تنفس را به حالت عادی بازگردانیم.
مصدوم را به پشت بخوابانید و بلوز کار یا کت خود را تا کنید و با قرار دادن آن زیر شاته، به‌طوری که سر به عقب کشیده شود ، پهلوی سر مصدوم قرار گیرید و تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی انجام دهید.
امنیت در برق‌گرفتگی
- بخش HSE : بخش تدوین کننده دستورالعمل‌ها و قوانین HSE در کارخانجات و ناظر بر اجرای آنها؛
- واحد HSE : واحد اجرای قوانین و دستورالعمل‌های HSE در کارخانه.
منظور از حفاظت افراد دربرابر تماس مستقیم که در این مبحث مطرح می‌شود ، کلیه مقررات و قوانینی است که برای حفاظت پرسنل از خطراتی که در هنگام لمس تجهیزات برق‌دار ممکن است پیش بیاید.
حداکثر ولتاژ ایمن به ولتاژ اسمی گفته می‌شود که در بین هادی‌ها از 42 ولت و در بین سیمهای فاز و نول مدارها از 24 ولت تجاوز نکند. در مورد مدارهائی که زیر بار نیستند این مقادیر به ترتیب نباید از 50 و 29 ولت تجاوز نماید (موثرترین نتیجه فرکانس 60-50 هرتز خواهد بود.)
ولتاژ تماسی، بخشی از ولتاژ نشتی یا ولتاژ تخلیه شده به زمین است که ممکن است در معرض تماس افراد قرار گیرد .
اتصال زمین یا سیستم ارت عبارت است از متصل‌کردن بدنه تجهیزات به نحوی که اطمینان حاصل شود درصورت هرگونه نقص الکتریکی، ولتاژ فورا و بدون هیچ‌گونه خطری به زمین تخلیه خواهد شد .
مسئولیت ها
- مسئولیت نگهداری صحیح و بازرسی قبل از شروع کار در خصوص کابلهای نرم (انعطاف پذیر) وسائل برقی قابل حمل و نقل به عهده کارگر و سر کارگر مربوطه است.
- مسئولیت بازو بسته نمودن در تابلوهای برق و یا هرگونه تعمیر و یا تغییری در سیستم تابلوها و یا راه اندازی و برقراری مجدد جریان برق به عهده افراد ذیصلاح مجرب برق‌کار که قبلا از واحد برق کارخانه به واحد HSE کارخانه معرفی شده‌اند است.
- مسئولیت علامت‌گذاری و تعیین مشخصات کلیه انواع قطع‌کننده‌های مدارهای برقی د رکارخانه به عهده رئیس واحد برق کارخانه است .
- مسئولیت بازرسی دوره‌ای و هرگونه تست و آزمایشی بر روی تجهیزات برقی از قبیل کابلها ، قطع‌کننده‌های مدار ، فیوزها ، کلیدها و … و در نهایت رد یا قبول نمودن ان‌ها به عهده کارشناسان واحد برق و HSE کارخانه است .
- در صورت نیاز به اخذ مجوز کار (بند 5-21 ) سرپرست مربوطه ملزم به آگاه نمودن واحد HSE کارخانه و نیز اخذ مجوز لازم باشد .
- جهت صدور مجوز کار ، واحد HSE کارخانه ملزم به بازرسی شرایط کار و افراد از نظر رعایت سلامت و ایمنی لازم است.
سخن پایانی
ما در این مطلب از تکه کابل، سعی کردیم به‌صورت تمام‌کمال در زمینه ایمنی در صنعت برق صحبت کنیم. آیا مطالب گفته شده برای شما مفید بود؟ آیا درباره ایمنی در صنعت برق اطلاعات دیگری دارید؟ لطفا نظرات و تجربیات خود را در قسمت دیدگاه‌ها با ما و کاریران عزیزمان به اشتراک بگذارید.
476 بازدید
تکه کابل
