در حوزه برق شبکه و انتقال برق، امنیت کابلها، شبکه و انتقال بهینه برق اهمیت زیادی دارد. سه عدد از ابزارهایی که در انتقال برق فشار متوسط تاثیر به سزایی دارند عبارتند از مفصل، کاور و سرکابل فشار متوسط. مفصل فشار متوسط وظیفه اتصال دو کابل الکتریکی یا دو کابل برق را به یکدیگر دارد. کاور فشار متوسط وظیفه ایجاد عایق و افزایش امنیت بیشتر برای تعمیرکاران برق شبکه را برعهده دارد. سرکابل فشار متوسط هم وظیفه اتصال کابلهای زمینی به تجهیزات شبکه را برعهده دارد.
مفصل فشار متوسط چیست؟!
به متصل کننده دو کابل الکتریکی یا دو کابل برق در برق فشار متوسط مفصل فشار متوسط میگویند. متداولترین نوع مفصل برای برقراری اتصال بین دو قطعه کابل فشار متوسط، مفصل حرارتی (Heat Shrinkable) است. مفصل حرارتی یک نوع روکش کابل برق با قابلیت انقباض بوده که پس از حرارت دیدن و گرم شدن منقبض شده و به کابل اصلی برق میچسبد. در صورتی که نیاز به اتصال دو کابل برق به یکدیگر باشد، مفصل حرارتی را بین دو کابل قرار داده و با حرارت دادن مفصل دو کابل را به یکدیگر متصل میکنیم.
در کل مفصل فشار متوسط برای اتصال کابلهای برق فشار متوسط به کار میرود که از انواع متنوعی برخوردار است. حال به بررسی انواع مفصل فشار متوسط میپردازیم.
انواع مفصل فشار متوسط
همان طور که گفته شد، مفصل فشار متوسط دارای انواع زیاد و متنوعی میباشد که متداولترین آنها مفصل حرارتی است. در این قسمت به بررسی تمامی مفصلهای فشار متوسط و خواص آنها میپردازیم.
مفصل حرارتی
مفصل فشار متوسط (مفصل حرارتی) برای سطوح ولتاژ 1.8 تا 52 کیلووات مناسب و در دسترس است. جنس اجزای اصلی این نوع مفصلها از پلیاوفلین بوده و جهت اتصال دو کابل به یکدیگر، عایقسازی کابلها، اتصال دو کابل تک کور یا سه کور، بستهبندی، پوششدهی سیمهای شلشده به عنوان یک روکش محافظ و حفاظت از کابلهای شبکه به کار میروند. مفصلهای حرارتی در فرآیند تولیدشان دارای دو مرحله هستند:
1- فرآیند اکستروژن استاندارد: در فرایند اکستروژن استاندارد که مرحله ابتدایی تولید است، موادی که برای ساخت روکش مفصل حرارتی به کار میروند طوری انتخاب میشوند که با محیط مورد استفاده مطابقت داشته و از قوام و استحکام بالایی برخوردار باشند.
2- گرما و نیرو: در قسمت دوم فرایند ساخت مفصلهای حرارتی از اعمال گرما و نیرو برای افزایش قطر روکشها استفاده میشود. این قسمت از تولید تنها مختص مفصلهای حرارتی بوده و سایر انواع مفصل فشار متوسط این قسمت را در فرایند تولیدشان ندارند. این مرحله بدین شکل انجام میشود که با اعمال نیرو و گرما قطر روکشها افزایش یافته و منبسط میشوند. سپس روکشها در دمای محیط سرد شده و به شکلی که از مفصل حرارتی انتظار دارید، تبدیل میشوند. در صورتی که این روکشها و لولهها در معرض گرما و حرارت قرار بگیرند، دوباره به حالت و اندازه اصلی و کوچک خود بازگشته و به صورت کامل و محکم در هم تنیده و چفت میشوند.
مفصل سرد:
یکی دیگر از انواع مفصل فشار متوسط، مفصل سرد (cold Shrinkable) است که برای اتصال کابلهای فشار متوسط به کار میرود. مفصل سرد نیازی به حرارت و گرما برای نشستن و چسبیدن به کابلها نداشته و خود توانایی چسبندگی مناسب به کابلها را دارد. جنس اجزای اصلی مفصل سرد از کمپوند سیلیکون بوده که سبب شده تا این مفصلها در برابر رطوبت و آفتاب مقاومت بسیار خوبی داشته و شامل یک لایه استرس کنترل داخلی، لایه عایق و لایه هادی خارجی باشند. مفصل سرد در کابلهای فشار متوسط و کابلهای تک کور و سه کور با عایق XLPE یا EPR و هادی مسی و یا آلومینیومی به کار میرود.
مفصل رزینی: مفصل رزینی (Resin Joints) یکی از انواع مفصل فشار متوسط بوده که کاربرد اصلی آن جلوگیری از ورود آب به داخل مفصل و محل اتصال دو کابل است. برای اینکه آب به محل اتصال دو کابل و یا قسمت داخلی مفصل نرسد، مفصل اصلی را داخل یک محفظه گذاشته و محفظه مفصل را با زین دو جزئی پلی اورتان و یا اپوکسی پر مینماییم. پس از مدت کوتاهی این مایع سخت شده و دیگر آب به آن نفوذ نمیکند. این مفصلها بیشتر در ولتاژهای پایین و متوسط مورد استفاده قرار گرفته و دارای خواصی همچون نصب سریع و آسان، مقاومت بالا در برابر اشعه UV و عوامل فیزیکی و شیمیایی، قابلیت استفاده در زیر زمین و دریا، خواص فیزیکی و عایقی بسیار مناسب و ارائه در سایزهای مختلف است.
مفصل نواری:
مفصلهای نواری برعکس مفصلهای حرارتی، از کاربرد پایینی برخوردار بوده و استفاده چندان بالایی ندارند. این مفصلها با استفاده از انواع نوارهای هادی و نیمه هادی ساخته، عایق و آببندی شده و در سایزها و انواع مختلفی در بازار موجود هستند. توان حداکثری این مفصلها تا ولتاژ 65 کیلوولت بوده و در فشارهای بالا مورد استفاده قرار نمیگیرند.
مفصل تبدیلی:
مفصلهای تبدیلی (Transitional Joints) یکی از انواع مفصل فشار متوسط هستند که کاربرد زیادی دارند. این مفصلها زمانی مورد استفاده قرار میگیرند که بخواهیم دو کابل با سایزهای متفاوت را به یکدیگر متصل کنیم. در صورتی که بخواهیم دو کابل با سایز و قطر یکسان را به یکدیگر متصل کنیم از مفصلهای ساده (مانند مواردی که گفته شد) استفاده میکنیم اما در صورتی که سایز و یا قطر دو کابل که قصد اتصال آنها به یکدیگر را داریم یکسان نباشد از مفصل تبدیلی استفاده میکنیم.
کاور فشار متوسط چیست؟!
برخی اوقات ممکن است فاصله فازهای شبکه (جریان اصلی برق) با تجهیزات بیبرق شبکه و یا حتی فاصله خود فازها با یکدیگر در خطوط فشار متوسط کم شود، در این گونه موارد نیاز است تا از یک پوشش و عایق محافظ برای جلوگیری از بروز هر گونه سانحه و آتشسوزی استفاده شود. کاور فشار متوسط با جلوگیری از تاثیرگذاری الکتریکی و مغناطیسی جریان بر تجهیزات و افراد اطراف کابل برق، سبب افزایش ایمنی و جلوگیری از بروز سانحههای الکتریکی و برقی (مانند برقگرفتگی، آتشسوزی بر اثر برهمنهی ولتاژهای برق و…) میشود.
جنس کاور فشار متوسط عموما از پلی اتیلن بوده و بر روی پایه، مقره، سیم، کراس آرم و یا هر محل دیگری که نیاز به تامین ایمنی برای سایر سیم و کابلها، تعمیرکاران و سیمبانان داشته باشد، نصب میشود. کاور فشار متوسط با استفاده از گریپال کلمپ و یا شاخک گردان و در برخی موارد هم توسط دست بر روی محل مورد نظر نصب میشود. این کاورها بیشتر برای ولتاژها و فشارهای متوسط مورد استفاده قرار گرفته و انواع متفاوتی دارند که پیشتر به آنها خواهیم پرداخت.
انواع کاور فشار متوسط
کاور فشار متوسط دارای انواع مختلفی است که هر کدام از آنها در موارد و سیم و کابلهای خاص خود مورد استفاده قرار میگیرند. در این قسمت به بررسی انواع کاور فشار متوسط میپردازیم.
کاور سیم
کاور سیم یا کنداکتور کاور یکی از پرکاربردترین کاورها در بین انواع کاور فشار متوسط است. کاورهای سیم بخش زیادی از قسمتها و سیمهای برقدار را پوشش داده و از آنها محافظت میکنند. این نوع کاورها معمولا در محلهایی که سیمها بصورت مستقیم بوده و نیاز به پوشش فازها می باشد، مورد استفاده قرار میگیرند. کاور سیم برای عایق نمودن هر یک از فازهای شبکه هوایی مورد استفاده قرار گرفته و بهتر است هنگام کار بین دوفاز شبکه هوایی از کاور سیم استفاده شود. دو انتهای این کاور به صورت نری و مادگی طراحی شدهاند که اتصال استوار دو یا چند عدد از این روکشها را به هم و یا به پوششهای دیگر (مانند کاور، مقره و …) را ممکن میسازد. کاور سیم خود نیز انواع مختلفی داشته که از جمله این موارد میتوان به کاور سیم ساده، حلزونی و لاین هوز اشاره کرد.
برخی از افراد و تعمیرکارن و یا برقکاران، لاین هوز را یک نوع کاور جدا از مجموعه کاورهای سیم میدانند اما باید گفت که این کاور با توجه به شمایل و نقاط مشترکی که با کاور سیم دارد، زیر مجموعهای از کاور سیم بوده و عضوی از خانواده کاور سیم میباشد. از آنجا که مطالب در مورد لاین هوز کمی زیاد است و کاربرد این کاور هم زیاد میباشد، در مورد این کاور به صورت جداگانه بحث خواهیم کرد.
کاور مقره
کاور مقره یا اینزولاتور کاور یکی از کاورهایی است که بیشتر در پوشش مقرهها مورد استفاده قرار میگیرد. کاور مقره جهت پوشش مقرههای سوزنی، بشقابی، میخی و محلهایی که نیاز به پوشش مقرهها باشد، مورد استفاده قرار میگیرد. کاورهای مقره سوزنی برای کابلها و سیمهای برقدار مقره سوزنی یا اتکایی مورد استفاده قرار میگیرند و با پوشش دادن سیم از سیمهای مقره سوزنی یا اتکایی محافظت میکنند.
کاورهای مقره بشقابی برای حفاظت از قسمتهای برقدار متصل شده به مقره بشقابی در رشتههای انتهایی برق بکار رفته و دارای اتصالات انتهایی هستند. یک انتها برای اتصال به مقره و انتهای دیگر برای اتصال به پوشش سیم است.
این کاور نیز دارای لبههای دندانهدار جهت محکم و فیکس شدن پس از نصب و جلوگیری از لغزش و افتادن کاور به هنگام انجام کار است.
کاور کراس آرم
کاور کراس آرم یا کاور کنسول یکی از انواع مختلف کاور فشار متوسط است که با پوشش دهی مقرهها در ارتباط بوده اما کاربرد اصلی کراس آرم در جلوگیری از تماس بین حلقههای سیمی و کراس آرم هنگام تعویض مقرههای سوزنی و مقرههای اتکایی است. کراس آرم دارای شیاری برای قرار گرفتن میله مقره درون آن می باشد، از همین رو کراس آرم را میتوان با کاور مقره مرتبط دانست. در واقع کاور کراس آرم برای جلوگیری از تماس بین حلقههای سیمی و کراس آرم هنگام تعویض مقرههای سوزنی و مقرههای اتکایی بکار میرود؛ اما علاوه بر جلوگیری از تماس حلقهها، از جمپرهای موقت و هادی خاص بالای کراس آرم هم نگهداری میکند.
لاین هوز
لاین هوز یا لاین هوزینگ یکی از کاورهای فشار متوسط بوده که در دو مدل در بازار موجود میباشد. لاین هوز شامل دو مدل ساده و تبدیلدار است. لاین هوز ساده برای عایق نمودن سیمهای خط و یا جمپرها مورد استفاده قرار میگیرد. لاین هوز تبدیلدار برای کاور و عایق نمودن سیمهای برقدار در مکانهایی استفاده میشود که نیاز است سیمهایی با طول بیش از دو متر عایق شوند. با اتصال چندین لاین هوز به یکدیگر، طول زیادی را میتوان عایق نمود و پوشش داد. برای سهولت در نصب و به حداقل رساندن احتمال و یا پتانسیل صاعقه از طریق لبههای همپوشانی، بهتر است لاین هوز بزرگتر از حداکثر قطر هادی باشد که در این صورت امکان صاعقه پایین میآید. دقت کنید که هنگام کار مابین دو فاز و برای عایق نمودن فازها از لاین هوزینگ استفاده نشود. بهتر است در این شرایط از کاور سیم استفاده شود.
کاور تیر
کاور تیر یا پل کاور برای ایجاد عایق به هنگام نصب و تعویض تیرها بکار میرود. این کاور حالت فنری داشته و لبههای آن روی هم قرار میگیرند که همین حالت موجب محکم ایستادن کاور تیر در محل نصب میشود. کاور تیر در اندازههای مختلف و متفاوتی در بازار موجود بوده و با توجه به جنس و محل کاربردشان متفاوتند. این کاور دارای گیره طناب از جنس پلی اتیلن بوده که جهت نصب و جداسازی آسان دندههای داخلی و جلوگیری از خوردگی روی سطح تیر اصلی به هنگام استفاده از پوشش و عایق کمک میکند. این کاور عمر کاری تیر را بسیار افزایش داده و تیر را پوشش میدهد.
کاور کات اوت
کاور کات اوت استفاده چندانی نداشته و تنها در مواردی که نیاز به جلوگیری از برخورد سیمبان و یا تعمیرکار با هادیهای جریان باشد، از کاور کات اوت استفاده میشود.
سرکابل فشار متوسط چیست؟!
یکی از مشکلاتی که در اتصال کابلهای زمینی به کابلهای هوایی و سایر تجهیزات وجود دارد، عدم کنترل میدان و ورود هوا به مدار است. سرکابل با کنترل میدان و عدم اجازه ورود هوا این مشکل را حل کرده است. به عبارت دیگر، برای اتصال کابلهای قدرت زمینی به شبکههای هوایی، ترانسفورماتورها و ادوات شبکه، باید از تجهیزی استفاده شود که علاوه بر کنترل میدان الکتریکی در اطراف کابلهای قدرت شبکه، باعث کاهش تخلیه جزئی در محل اتصال، ممانعت از ورود رطوبت به داخل کابلهای قدرت و همچنین افزایش فاصله خزشی بین کابلها شود. این تجهیز را سرکابل میگویند. در صورتی که این سرکابل برای ولتاژ و فشار متوسط مورد استفاده قرار بگیرد به آن سرکابل فشار متوسط میگویند. سرکابل میتواند امکانات زیر را برای افراد فراهم نماید:
- با استفاده از استرس کنترل، تنش الکتریکی را کنترل کند
- به دلیل استفاده از تیوپهای حرارتی، سه نظام، بشقابکها، بوتهای حرارتی، مواد سیلیکونی و مقاومت در برابر اشعه UV و سایش، باعث تامین حفاظت عایق کابل از محیط میشود
- به واسطه بشقابکهای روی بدنه سرکابل سبب افزایش فاصله خزشی میگردد
- با استفاده از ابزارهای مکانیکی ارت باعث اتصال سیستم ارت میشود
- با استفاده از آببندهای خوب در دو انتهای خود سبب جلوگیری از ورود و نفوذ رطوبت و غبار به سیستم شده و از سیستم و اتصالات شبکه محافظت میکند
سرکابل فشار متوسط هم همانند کاور فشار متوسط و مفصل فشار متوسط دارای انواع و مدلهای گوناگون و متنوعی بوده که در قسمت انواع سرکابل فشار متوسط به بررسی به انواع سرکابل میپردازیم.
انواع سرکابل فشار متوسط
همان طور که گفته شد، سرکابل هم همانند کاور و مفصل فشار متوسط دارای مدلهای متفاوتی میباشد که این تفاوت بر اثر اختلاف در جنس و کاربرد سرکابل ایجاد شده است. در این قسمت به بررسی انواع سرکابل فشار متوسط میپردازیم.
سرکابل حرارتی
جنس روکش سرکابل حرارتی، مانند مفصل حرارتی، از جنس پلی اتیلن بوده و باعث میشود که سرکابل حرارتی بتواند تا حدود 73 کیلو ولت کارایی داشته باشد. از این سرکابل در ولتاژ و فشارهای پایین، متوسط و بالا استفاده میشود. نصب این سرکابلها بسیار ساده بوده و در برابر اشعه UV مقاومتی مناسبی دارند. اجزای سرکابلهای حرارتی عبارتند از نوار ماستیک قرمز، نوار استرس کنترل زرد رنگ، استرس کنترل حرارتی، روکش حرارتی، بشقابکها و کابلشو.
سرکابل سرد
یکی از انواع سرکابل فشار متوسط سرکابل سرد است. جنس این سرکابل از سیلیکون بوده که در برابر ضربه، ترک و شکستگی مقاومت بالایی دارد. نصب سرکابل سرد بسیار ساده است. در این نوع سرکابل، بدنهی سرکابل به همراه بشقابکها و استرس کنترل الکتریکی همگی با هم بر روی یک فنر قرار داده شدهاند. برای نصب سرکابل سرد تنها لازم است بعد از آماده سازی کابل، سرکابل را در مدل مورد نظر قرار داده و فنر آن را بکشیم.
این سرکابل به علت نرمی و خاصیت ارتجاعی سیلیکون، بهتر از هر ماده عایق دیگری به سطوح ناصاف کابل چسبیده و فرورفتگیها و برجستگیها را پر میکند، با این کار از ایجاد حفره و تخلیههای جزئی جلوگیری میکند. از سوی دیگر به دلیل خاصیت هیدروفوبیک بودن سیلیکون، آب روی سرکابل مسیر پیوسته تشکیل نداده و به قسمت داخلی سرکابل نفوذ نمیکند. همچنین به دلیل صاف بودن سطح سرکابل، آلودگیهای محیطی که در اثر وزش باد و یا بارش باران روی سرکابل قرار گرفتهاند، تمیز میشوند.
سرکابل slip on
این سرکابل را نمیتوان عضوی از سرکابلهای فشار متوسط به شمار آورد اما از آنجایی که در فشار متوسط کابرد کمی داشته و برعکس در فشارهای بالا کاربرد بیشتری دارد، در اینجا این سرکابل را ذکر و بررسی کردهایم.
در ولتاژهای بسیار بالا هیچ گونه عایق حرارتی قدرت کافی برای کنترل میدانهای الکتریکی را ندارد. در تکنولوژیSlip on تمامی قسمتها از لاستیک سیلیکون با گرید بالا و هستههای کنترلکنندهی میدانهای الکتریکی که مخروطی شکل هستند ساخته شده است. در داخل این سرکابل روکشها هستههایی جاساز شدهاند که از لحاظ شکل فضایی و ضخامت به دقت محاسبه شده و میتوانند هر گونه میدان الکتریکی را در ولتاژهای بالا مهار کنند.
جنس سرکابل slip on هم (مانند سرکابل سرد) از جنس سیلیکون بوده و از ضخامت و قدرت بالایی برخوردار است. دلیل استفاده از سیلیکون در سرکابل slip on علاوه بر قدرت عایقکاری کامل و کافی، محافظت مکانیکی و حرارتی بسیار خوب سیلیکون است. چسبندگی سیلیکون در اثر تغییرات حرارتی و انبساط و انقباض کابل، تغییری نکرده و در همهی جهات یکنواخت است. خاصیت نرمی سیلیکون باعث میشود که این ماده بهتر از هر مادهی سخت دیگری به سطوح ناصاف کابل چسبیده و در نتیجه از ایجاد و به وجود آمدن حباب هوا و تخلیه الکتریکی جلوگیری میکند. این سرکابلها به نگهداری خاص احتیاج نداشته و بسیار مقاوم هستند.
سرکابل plug in:
از سرکابل plug in یا پلاگین برای اتصال کابلهای پلیمری به تجهیزاتی مانند ترانسفورماتورها و کلیدهای گازی استفاده میشود. نصب این سرکابل بسیار ساده بوده و در سایزهای متفاوتی در بازار موجود است. از مهمترین ویژگیهای این سرکابلها میتوان به محل مخصوص برای اندازهگیری ولتاژ خازنی اشاره کرد. سرکابل پلاگین قابلیت نصب در تمام زوایا را داشته و طراحی آن فشرده و قابل لمس است.
سرکابل connex
سرکابل connex یکی دیگر از انواع سرکابل فشار متوسط میباشد که کاربرد چندان بالایی ندارد. از این سرکابل جهت نصب اتصال کابل به تجهیزاتی مانند ترانسفورماتورها و کلیدهای گازی استفاده میشود.
سرکابل زانویی
سرکابل زانویی از جمله سرکابلهایی است که کاربرد جالبی در اتصال کابلها به یکدیگر دارد. در مواردی که دو کابل در یک راستا قرار نداشته و استفاده از سرکابلهای معمولی در این قسمت باعث ترک برداشتن یا شکستن آنها میشود، از سرکابل زانویی استفاده خواهد شد. این سرکابل از سایزها و قطرهای متفاوتی برخوردار است.
سرکابل فشاری
سرکابل فشاری یکی از سرکابلهایی است که در نصبهای هوایی مورد استفاده قرار میگیرد. نصب این سرکابل هم بسیار ساده بوده و محدوده ولتاژی آن بین 60 تا 150 کیلو ولت میباشد. هسته سرکابل فشار مخروطی بوده و در داخل سرکابل نصب شده است.
سرکابل ESS
سرکابل ESS از مقاومت بالایی برخوردار بوده که دلیل آن هم ساخت استوانهی داخلی سرکابل از جنس رزین و فایبرگلاس و همچنین استفاده از بشقابهای سیلیکونی برای قوام بیشتر سرکابل میباشد. محدوده کاری این سرکابل بین 60 تا 300 کیلو ولت بوده و توانایی تحمل نیروها و فشارهای استاتیکی و دینامیکی را دارد.
سرکابل EST
سرکابل EST امکان استفاده در موارد زیادی را دارد اما بیشترین استفاده از این نوع سرکابل در موقعیتها و نصبهای هوایی است.
نتیجهگیری
مفصل، کاور و سرکابل فشار متوسط سه مورد از تجهیزاتی هستند که در انتقال و حفاظت از برق شبکه بسیار موثرند. مفصل فشار متوسط با متصل کردن دو کابل به یکدیگر، کاور فشار متوسط با محافظت از سیمبان، تجهیزات اطراف سیمها و کابلهای هادی و سرکابل فشار متوسط با کنترل میدان الکتریکی، نقش موثری در انتقال برق دارند. در این مقاله سعی کردیم به بررسی مفصل، کاور و سرکابل فشار متوسط و انواع آنها بپردازیم. برای اطلاع از قیمت و خرید این وسایل میتوانید به قسمت مفصل، کاور و سرکابل فشار متوسط در سایت تکهکابل مراجعه کنید. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. در صورتی که سوال، انتقاد، پیشنهاد و یا درخواستی از تیم تکهکابل دارید، در قسمت نظرات برای ما کامنت بگذارید. برای اطلاعات بیشتر و مشاهده آگهیهای مربوط به مفصل، کاور و سرکابل فشار متوسط، کلیک کنید.
795 بازدید