هر یک از خطوط انتقال برق هوایی از اجزا و قسمت‌هایی تشکیل شده‌اند که باعث ایجاد یک سیستم واحد و انتقال برق می‌شوند. یکی از مهم‌ترین اجزا در خطوط انتقال برق، پایه‌های بتنی شبکه برق هستند. این پایه‌ها عموما استاندارد و یک‌تکه بوده و از حنس بتن هستند اما اشکالی که در برخی موارد پیش می‌آید، عدم نصب صحیح پایه‌های بتنی است. در این مقاله قصد داریم به بررسی آیین و روش نصب صحیح پایه‌های بتنی پرداخته و مراحل نصب صحیح پایه بتنی را بیان کنیم.
آیین کار و روش نصب پایه بتنی
نصب صحیح پایه‌های بتنی باید مرحله به مرحله و قدم به قدم صورت گرفته و از صحت انجام هر کدام از مراحل اطمینان پیدا کرد. این مراحل به ترتیب عبارتند از:
حمل پایه‌ها
نکات به شرح ذیل در حمل تیرهای بتنی بایستی رعایت گردند.
- جهت حصول به حداکثر مقاومت بتن، تیرهای بتنی پس از تولید بایستی مدت زمان مشخصی در کارگاه نگهداری شوند. این زمان برای تیرهایی که در ساخت آنها از سیمان پرتلند معمولی استفاده شده باشد نسبت به نحوه عمل آوردن بتن متفاوت است. در صورتی که بتن با حالت عادی و یا بخار عمل آورده شده باشد، زمان نگهداری در کارگاه به ترتیب 28 و 14 روز است.
- نصب حلقه آرماتور در طرفین تیر به منظور حمل و نقل و بلند کردن مجاز نبوده و خطرناک است. در صورتی که سازنده تدبیری جهت حمل نیاندیشیده باشد، باید با استفاده از رنگی مقاوم، مرکز ثقل تیر را مشخص نمایید. می‌توان برای حمل تیرهای پیش تنیده از تسمه برزنتی و برای حمل تیرهای بتنی مسلح از چنگک استفاده کرد.
نصب پایه‌های بتنی
معمول ترین روش نصب پایه‌های بتنی دفن مستقیم آنها در خاک و گودال است. مقدار طول تیر دفن شده در خاک با توجه به مقاومت جانبی خاک (جنس زمین و خاک) بدست می‌آید. عموما عمق گودال در زمین های سخت و سنگی، 14 درصد طول تیر در نظر گرفته می‌شود. ابعاد جانبی گودال بایستی به‌گونه‌ای باشد که در انتهای تیر از هر طرف 20 سانتی‌متر فاصله وجود داشته باشد. جهت نصب تیرهای پیش تنیده که دارای مقطع توخالی هستند، در مواقعی که از مهار استفاده می‌شود و نیز زمانی که فشار عمودی زیاد باشد، از صفحه های بتنی بزرگتر از سطح مقطع نیز جهت غلبه بر نیروی محوری در طول تیر می‌توان کمک گرفت. نکات به شرح ذیل به هنگام نصب پایه‌های بتنی بایستی رعایت گردند.
- نصب پایه‌های میانی: در زمین‌های معمولی و سخت و سنگی جهت پرکردن گودال از ترکیب سنگ لاشه و دوغاب ملات سیمان استفاده می‌شود. در زمین‌های سست و مرطوب جهت پرکردن گودال از سنگ لاشه و شفته بتن با معیار 250 کیلوگرم در متر مکعب استفاده می‌گردد.
- نصب پایه‌های انتهای خط و زوایا و پایه‌های نگهدارنده ترانسفورماتور: جهت پرکردن گودال از ترکیب سنگ لاشه و ملات ماسه و سیمان و بتن با معیار 350 کیلوگرم متر مکعب استفاده می‌شود. جهت حصول استقامت کافی پس از سنگ‌چینی هر لایه سنگ توسط دیلم کوبیده شده و توسط دوغاب سیمان به خوبی پر می‌شود. جهت افزایش استقامت نیز زیر پایه تیر به ارتفاع 20 سانتی‌متر با بتن پر می‌گردد.
نصب پایه‌های بتنی با ترکیبات خاص
در برخی از مواقع و براساس شرایط محل نصب پایه‌ها از فونداسیون‌های خاصی جهت نصب پایه‌های بتنی استفاده می‌شود. برخی از موارد فوق به شرح ذیل است.
- نصب پایه ها در بستر و مسیر رودخانه‌های فصلی با احتمال طغیان آب رودخانه
- نصب پایه‌ها در محل‌هایی با احتمال آب‌گرفتگی
- نصب پایه‌ها در مناطق و زمین‌های باتلاقی
- افزایش مجازی طول تیر توسط سکوی بتنی
- فونداسیون های خاص جهت نصب تیر در زمین‌های سست
جهت نصب تیر در زمین هایی که احتمال آب گرفتگی وجود دارد باید از روش سنگ چینی دورپایه استفاده کرد. در زمین های سست و باتلاقی نیز جهت غلبه بر سستی زمین بایستی از ترکیب خاص برای استقرار تیر بتنی بهره برد.
در برخی از مواقع نیاز به افزایش ارتفاع محل نصب تیر به دلیل واقع شدن محل گودال در ارتفاع پایین و یا در شانه جاده با احتمال پر شدن بعدی سطح زمین می‌باشد. در چنین مواقعی باید از سکوهای بتنی جهت افزایش ارتفاع استفاده کرد. نکته قابل توجه در این موارد این است که پس از آماده شدن سکو و در زمان نصب تیر بتنی باید اطراف آن فقط با سنگ‌ریزه پر شده و محکم کوبیده شود و از دوغاب سیمانی استفاده نشود تا امکان تعویض تیر در مواقع ضروری میسر باشد.
نتیجه‌گیری
یکی از مهم‌ترین اجزا و ارکان در شبکه خطوط انتقال برق هوایی، پایه‌های بتنی هستند. اگر چه نصب پایه‌ها و تیرهای بتنی کار چندان سخت و نیازمند به دقت و مهارت بالایی به نظر نمی‌رسد اما در واقع این کار نیاز به انجام مراحل و رعایت آیین و روش نصب پایه‌های بتنی را دارد.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی چگونگی نصب صحیح پایه‌ها و تیرهای بتنی پرداخته و آیین و روش نصب پایه‌های بتنی را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه‌کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
مشخصات عمومی و اجرایی پست‌های توزیع هوایی و زمینی فشار متوسط و ضعیف (نشریه 374)
852 بازدید
الهه زینالی
