کاتد مسی چیست؟ نوعی از مس بوده که دارای خلوص ۹۹.۹۵ درصد است. برای بدست آوردن کاتد مس، ناخالصی‌ها را در دو فرآیند از سنگ‌های معدنی جدا می‌کنند. در مرحله اول آن را ذوب کرده و در مرحله دوم آن را الکتروفاینینگ می‌کنند. کاتد مسی محصول اصلی برای تولید مس است و به عنوان مواد اولیه خام برای تولید محصولات در صنایعی که نیاز به مس با خلوص بالا دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد و شکل آن به صورت مربع بوده و وزن آن بین ۵۰ تا ۸۰ کیلوگرم است. در ادامه این راهنما با کاتد مسی و ویژگی‌های مختلف آن آشنا خواهیم شد.
آشنایی با روش الکتروفاینینگ
یک روش برای جدا کردن ناخالصی از فلزات و تصفیه کردن آن‌ها است که در پی آن مس خالصی با ویژگی هادی بسیار عالی به دست می‌آید.
فرآیند تولید کاتد مس چیست؟
جهت تولید کردن کاتدهای مس، اول باید تاول مس را درون آند ریخت و بعد به صورت الکترولیتی عمل کرد. در مرحله بعدی درون مخزن سولفات مس و اسید سولفوریک غوطه‌ور می‌شوند و به وسیله یک ورق استارتر کاتد مسی خالص، مس تاول دریک سلول گالوانیک به آند تبدیل خواهد شد. با اینکه کاتدهای مس به عنوان همان مس خالص تولید شده از سنگ‌های معدنی شناخته می‌شون.
ولی آن‌ها در هنگام استفاده به عنوان موادی از مس نیستند، بلکه به عنوان ماده‌ای مجزا از مس اولیه به شمار می‌روند. ورق‌های کاتد مسی به وسیله تولیدکنندگان در ابعاد گوناگون ۵/۰ تا ۱ متر مربع و قطر یا ضخامت ۳ تا ۲۰ میلی‌متر و در دو حالت با گوش و یا بدون گوش ساخته می‌شوند.
کاربردهای کاتد مسی
استفاده از کاتد مسی برای ساخت شمش در اشکال مختلف و گوناگون است که در صورت قرارگیری در فرآیند ریخته‌گری نیمه پیوسته در دو نوع شمش تخت و شمش استوانه‌ای به وجود می‌آید و دارای کاربردهای بسیار گسترده دیگری مانند موارد زیر خواهد بود:
- استفاده از آن درساخت کابل‌های برق.
- استفاده از کاتد مسی در ساخت سکه.
- کارایی در ساخت آلیاژهایی همچون برنج و نقره آلمانی.
- کاربرد آن در ساخت طلای رولد و کنستانتان.
- قابل استفاده درساخت ظروف.
- استفاده از آن برای ساخت تجهیزات علمی مانند دیگ‌های کالری سنج و دیگر لوازم.
کاتد مسی به عنوان یک رسانای فوق‌العاده الکتریسیته و گرما، بیشترین استفاده برای ساخت سیم مسی بوده و قابلیت انعطاف پذیری مس آن را به بهترین گزینه برای ساخت سیم‌های برق و صدا تبدیل کرده است که باید نازک و منعطف باشند. همین‌طور برای ساخت آلیاژهایی مثل برنز، برنج و فولاد از شمش مس الکترو تصفیه شده استفاده می‌شود که در زمینه های حمل و نقل، وسایل برقی و ماشین آلات، دفاع و ساخت و ساز کاربرد دارد.
بسته‌بندی و نگهداری کاتدهای مسی
کاتدهای مسی در بسته‌هایی بین ۱ تا ۴ تن در کنار یکدیگر و به کمک تسمه‌هایی فلزی نگهداری شده و بدون بسته بندی خاصی برای ارسال به محل مورد نظر آماده می‌شوند. در هنگام دست زدن به این کاتدهای مسی باید بسیار مراقب بود تا در صورت احتمال شکستگی در تسمه‌ها در هنگام جدا کردن باعث از بین رفتن و یا آسیب به بعضی از ورقه‌هایی که ممکن است در جای خود ثبات نداشته باشند نشود.
از نکات دیگر مهم در هنگام جابجایی کاتدهای مس این است که از آنجایی که از آن‌ها در محصولاتی که نیاز به مس با خلوص بالا دارند استفاده می‌شود، بهتر است مراقب باشیم تا هنگام جابجایی این کاتدهای مسی با ماده‌ای خارجی آلوده نشوند.
معرفی ناخالصی‌هایی که روی کاتد مسی اثر منفی می‌گذارند
در ادامه به ناخالصی‌هایی می‌پردازیم که اثرات مخرب و منفی بر روی کاتد مسی دارند:
- آلومینیوم، نیکل، آهن، روی، نقره: از اثرات این موارد می‌توان به کاهش هدایت الکتریکی و حرارتی مواد اشاره کرد.
- بیسموت، سرب، آنتیمون: از اثرات این موارد ایجاد اثر منفی بر پردازش و خصوصیات فیزیک و مکانیک کاتد مس است.
- اکسیژن، آرسنیک، گوگرد، فسفر و سلنیوم: این موارد هم باعث ایجاد کشش پایین در کاتد مسی شده و مقاومت در برابر خوردگی آن را هم کاهش می‌دهند.
آشنایی با انواع کاتد مسی
کاتد مسی دارای انواع مختلفی است که مقدار ناخالصی در هرکدام از آن‌ها متفاوت بوده و مطابق با استاندارد GOST 859 است.
M00K: در این نوع کاتد مسی کل جرم ناخالص نباید از ۰۱۶۵.۰ درصد بیشتر شود.
M0K: میزان خلوص مس در این نوع بالای ۹۷.۹۹ درصد است.
M1K: میزان خلوص مس در این نوع ۹۵.۹۹ درصد است.
M2K: میزان خلوص مس در این نوع ۹.۹۹ درصد است.
بررسی عوامل محرک در بازار کاتد مسی آسیا
از این عوامل می‌توان به پیشرفت تکنیک‌های پالایش و همچنین دسترسی بدون مشکل و آسان به مشخصات کاتد درجه بالا همراه با موارد ضروری سختگیرانه برای میله‌های ریختگی اشاره کرد. همچنین، نمونه برداری پیشرفته از کاتد و تطبیق دادن روش‌های تحلیلی مورد نیاز با جزئیات یا مشخصات مورد نیاز به رشد بازار کمک خواهد کرد. صنعت کاتد مسی در آسیا در چین، هند، ژاپن، کره، عربستان سعودی و دیگر کشورها بسیار گسترده شده و محصولات آن در بازار دارای بیشترین کیفیت و استاندارد بالایی هستند که بخش عمده استفاده از آن در صنعت الکترونیک و ساخت رساناها است.
قیمت کاتد مسی و عوامل تأثیر گذار بر آن
قیمت این محصول بر حسب وزن محاسبه خواهد شد و در کنار آن فاکتورهای دیگری نیز بر قیمت تمام شده آن موثر هستند:
- نوسانات در نرخ دلار و قیمت فلزات کاملا برعکس یکدیگر عمل می‌کند؛ یعنی با بالاتر رفتن قیمت دلار قیمت فلزاتی مانند کاتد مس کاهش می‌یابد و با ارزان شدن دلار هم قیمت این فلز گران‌تر خواهد شد.
- اثرات رشد اقتصاد در جهان برکاتد مس.
- افزایش و کاهش تولیدات و صنایع ساخت و ساز در جهان و همچنین عرضه و تقاضا که با میزان استخراج مس از معدن ارتباط مستقیم دارد، در قیمت آن بی تاثیر نیست.
- توسعه اقتصادی در کشورهای بزرگی مانند چین و آمریکا نیز در افزایش و کاهش قیمت کاتد مس دخیل است.
- تغییرات قیمت جهانی مس بر قیمت این محصول.
- هزینه‌های کارگری و هزینه‌های کارخانه هم باعث تغییرات قیمت کاتد مس می‌شود.
- تغییرات در قیمت مواد اولیه مانند سنگ معدن مس و کیفیت اسید سولفوریک و بعضی از مواد مصرفی در قیمت این محصول تاثیر گذار هستند.
سخن پایانی
در انتهای این مقاله علاوه بر آشنایی با فرآیند‌ها و کاربردهای کاتد مسی متوجه شدیم که کاتد مسی چیست و مهم‌ترین محصول ساخته شده از مس است. حال از شما دوستان و همراهان گرامی سایت تکه کابل می‌خواهیم اگر در زمینه ساخت و تولید کاتد مسی و یا در زمینه فروش آن اطلاعات یا تجربیاتی دارید آن را با ما و اعضای محترم سایت در میان بگذارید.
421 بازدید
محمد یاری پور
