تمامی بالابرها اعم از بالابر‌های وینچی تک فاز و سه فاز، بالابر‌های کششی گیربکسی حمل انسان و بار (از نوع کابین دار و بدون کابین)، بالابر‌های هیدرولیک و بالابر‌های Arcode، همگی برای آغاز عملیات انتقال نیاز به یک نیروی برق اولیه دارند که توسط تابلو برق بالابر تأمین می‌شود. در ادامه این نیروی الکتریکی برای ایجاد نیروی چرخشی در الکتروموتور‌ها، سیستم‌های کششی و یا ایجاد نیروی هیدرولیک صرف می‌شود. بنابراین با اندکی اغماض می‌توان گفت که تابلو برق بالابر در همه نمونه‌های آسانسور تقریباً عملکردی یکسان را انجام می‌دهد.
تفاوت‌های تابلو برق بالابر با جعبه کنترل (جعبه فرمان) بالابر در چیست؟
تابلو برق بالابر آسانسور مسئول تأمین انرژی و هدایت فرمان‌های جعبه کنترل نیز هست. جعبه کنترل یا جعبه فرمان (control panel) نباید با تابلو برق (Electrical panel) اشتباه گرفته شود. تنظیمات و ویژگی‌های جعبه فرمان ممکن است از یک بالابر تا بالابر دیگر دارای تفاوت‌های ساختاری و عملکردی بسیاری باشد. زیرا این بخش از موتور خانه عملکرد بالابر را هدایت می‌کند (مانند باز و بسته کردن درب‌ها، سرعت حرکت بالابر، ترمز و غیره). در واقع هر عملی که یک بالابر انجام می‌دهد، تصمیم آن در جعبه فرمان گرفته و صادر شده است. تفاوتی ندارد که از چه نوع بالابری و به چه منظوری استفاده می‌کنیم، در صورتی که فرمان‌های مورد نیاز در بالابرها اعمال نشوند، امنیت جانی و مالی استفاده کنندگان آن‌ها در خطر است. اما همان طور که گفته شد تابلو برق بالابرها تأمین انرژی این بخش از موتور خانه و سایر قسمت‌های بالابر را به عهده دارند. به عبارت ساده‌تر تابلو برق بالابرها تصمیماتی که در جعبه فرمان گرفته می‌شود را هدایت و اجرا می‌کنند اما خودشان به طور مستقیم در فرایند کنترل کردن و تصمیم گیری نقشی ندارند.
قطعاً با یک مثال کاربردی تفاوت میان تابلو برق بالابر و جعبه کنترل روشن‌تر می‌شود. تصور کنید شما یک شاسی را برای حرکت آسانسور به سمت بالا فشار می‌دهید. در خواست شما از طریق کابل‌های کانکتور به جعبه فرمان می‌رسد. سپس جعبه فرمان با آنالیز موقعیت فعلی بالابر و سایر شرایط، فرمان‌های بسته شدن درب‌ها، حرکت به سمت بالا، سرعت و مدت زمان حرکت، گرفتن ترمز، توقف کامل و باز شدن دوباره درب‌ها را صادر می‌کند. این فرمان‌ها برای اجرا شدن به تابلو برق بالابر می‌رسند تا برق مورد نیاز برای اجرای هرکدام از تصمیم‌ها (از بسته شدن درب و حرکت به بالا تا توقف کامل و باز شدن دوباره درب) تأمین شود.
پیکربندی و ساختار تابلو برق بالابر چگونه است؟
درست است که تابلو برق بالابرها در انواع مختلف آسانسور‌ها و بالابرها وظایف نسبتاً مشابهی را انجام می‌دهند، اما آن‌ها با توجه به ویژگی‌های بالابر و مکانیسم عملکرد آن‌ها (وینچ، کشش و وزنه، هیدرولیک، پنوماتیک و غیره)، پیکربندی متفاوتی خواهند داشت. این پنل‌های برقی شامل مدارهای فرمان کنتاکتوری، درایو‌ها و مدارهای اندازه‌گیری موتور هستند. در این محفظه‌های فلزی میکرو کنترولر‌هایی وجود دارد که هدایت جریان به بخش‌های مختلف را کنترل می‌کند. به طور کلی بر اساس نوع بالابر می‌توان برخی یا تمام قطعات زیر را در تابلو برق بالابر مشاهده نمود:
- بدنه تابلو برق بالابر (جعبه‌ای فلزی برای نگهداری تجهیزات برقی بالابر)
- کنتاکتورهای استاندارد (عامل قطع و وصل مدار کنترل از راه دور یا خاموش و روشن کردن موتور‌های برقی مکانیکی)
- رکتیفایر
- ترانس جریان ولتاژ (جهت کاهش و افزایش جریان (ولتاژ) بالابر)
- کنترل فاز میکرو بالابر (مدار تابلو برق)
- اینورتر بالابر برای کنترل سرعت موتورها (در برخی از نمونه‌ها وجود دارد اما به طور کلی در سیستم‌های دارای جعبه فرمان، اینورتر در ساختار جعبه فرمان قرار می‌گیرد)
- انواع رله تایمر حفاظتی، بیمتال یا رله حرارتی
- فیوز محافظ برق، لودسل، لیمیت سوئیچ
- کلید اضطراری تابلو برق بالابر
- کلید اصلی روشن و خاموش تابلو برق
- سیستم خنک کننده داخل جعبه تابلو برق
کلیه این قطعات پس از مونتاژ درون تابلو برق بالابر، می‌بایست توسط موسسه استاندارد مورد بررسی قرار گیرند و پس از تأیید آن‌ها وارد بازار شوند. علاوه بر این استفاده از آن‌ها برای یک سیستم بالابر مستلزم نظارت و تأیید مهندسین و تکنیسین‌هایی است که بالابر را مونتاژ می‌کنند.
برای رسم دیاگرام توزیع برق بالابرها چه نکاتی را باید مدنظر قرار دهیم؟
این بخش از مونتاژ کردن بالابر و هدایت جریان‌های ورودی و خروجی تابلو برق بالابر اهمیت بسیار زیادی دارد. هرگونه عدم کفایت در رسم دیاگرام توزیع برق و یا خطاهای فردی ممکن است منجر به حوادث ناگوار و یا از کار افتادن بالابر شود. ترسیم دیاگرام توزیع برق در پروژه‌های مختلف متفاوت است اما به طور کلی می‌توان موارد مشابهی را در آن‌ها مشاهده نمود. به عنوان مثال دیاگرام‌های توزیع برق بالابر می‌بایست به صورت واضح و مشخص ویژگی‌ها و محل تابلو برق بالابر را نشان دهند، در غیر این صورت فاقد مشخصه‌های استاندارد خواهند بود. علاوه بر این، تغذیه چاهک بالابر از تابلو اصلی یکی از ویژگی‌های اصلی در دیاگرام بالابر‌هاست.
در این نقشه‌ها تابلو برق بالابر بدون واسطه به نزدیکترین تابلو توزیع اصلی اتصال می‌یابد. اگر در یک پروژه از سیستم ژنراتور استفاده شده است، کابل‌های جریان ورودی تابلو برق بالابر ابتدا به تابلو ATS و بعد از آن به تابلو توزیع متصل می‌شوند. برای عملیات سیم کشی بالابرها، با توجه به عملکرد آن‌ها استاندارد‌های متفاوتی وجود دارد، اما نکته مشترک در همگی آن‌ها ضرورت استفاده از کابل‌هایی با سطح مقطع حداقل شش میلی‌متر مربع است.
برای ساخت و یا استفاده از تابلو برق بالابر به چه نکاتی باید توجه کرد؟
در گام نخست باید توجه داشته باشید که هر نوع بالابر اعم از وینچی تک و سه فاز، کشش و وزنه، هیدرولیک و پنوماتیک و با قدرت‌های متفاوت، استاندارد‌های خاص خود را به منظور طراحی و ساخت بالابر دارند. کلیه این موارد توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور و برخی از آزمایشگاه‌های بین المللی مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند و برای آن‌ها مقررات گوناگون وضع شده است. بر همین اساس تنها تابلو برق‌هایی که مطابق با این موارد طراحی و ساخته شده‌اند مجوز نصب و به کارگیری را کسب می‌کنند. شرکت‌های بیمه نیز با در نظر گرفتن این شروط، خدماتی که بالابر ارائه می‌کند را مشمول بیمه می‌کنند.
علاوه بر این موضوع، رسم دیاگرام توزیع برق و مونتاژ تابلو برق بالابر به همراه سایر قطعات می‌بایست توسط افراد متخصص انجام شود؛ زیرا موسسات ناظر و شرکت‌های بیمه تنها در صورت کیفیت انجام پروژه مجوز بهره‌برداری را صادر می‌کنند. بنابراین از خرید و یا استفاده از تابلو برق بالابر فاقد مشخصات ذکر شده شدیداً بپرهیزید.
سخن آخر؛
جعبه فرمان بالابرها مسئولیت کنترل وضعیت کلی بخش متحرک و صدور فرمان‌ها را به عهده دارند، بنابراین در صورت خرابی، عملاً بالابر از کار می‌افتد. این در حالی است که تابلو برق بالابر میزان کیفیت و مسائل مربوط به برق قسمت‌های مختلف بالابر را مورد بررسی و کنترل قرار می‌دهد. به همین سبب در صورت بروز خرابی، مشکلاتی نظیر افت راندمان و سر و صداهای شدید به چشم می‌خورد. محفظه تابلو برق بالابر از قطعات الکتریکی تشکیل شده است که قطع، وصل و هدایت جریان (ولتاژ) به بخش‌های مختلف را انجام می‌دهند. با توجه به حساس بودن این بخش، رعایت استاندارد‌های لازم در هنگام انتخاب تابلو برق بالابر و همچنین موارد مقرر شده برای شیوه نصب آن‌ها در صدور مجوز بهره برداری اهمیت بسیاری دارد. برای اطلاعات بیشتر و مشاهده آگهی‌های مربوط به تابلو برق بالابر، کلیک کنید.
1112 بازدید
الهه زینالی
