یکی از وسایل اندازه‌گیری که باید در خانه و ساختمانی وجود داشته باشد، کنتور است. در واقع کنتور وسیله‌ای برای ارزیابی برق مصرفی ساختمان و یا واحد مورد نظر بوده و می‌تواند اطلاعات برقی مشترک را نشان دهد. یکی از جدیدترین کنتورها که از مصرف و کاربرد بسیار زیادی هم بهره‌مند است، کنتور ریلی می‌باشد. این کنتور یکی از کنتورهای جدید و امروزی است که از قابلیت‌ها و امکانات زیادی در مقایسه با کنتورهای قدیمی بهره‌مند بوده و از آن با عنوان کنتور تک فاز هم نام برده می‌شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی کنتور ریلی پرداخته و مزایای آن را بیان کنیم.
کنتور چیست؟
قبل از اینکه به بررسی کنتور ریلی و مزایای آن بپردازیم بهتر است ابتدا با کنتور و کاربرد آن آشنا شده و علت نصب آن را در انواع ساختمان‌ها و مراکز بیان کنیم. در واقع کنتور وسیله‌ای برای اندازه‌گیری میزان انرژی الکتریکی و برق مصرفی مشترک بوده که بر حسب کیلووت ساعت یا همان ژول بیان می‌شود. برخی از شرکت‌ها که میزان برق مصرفی بالایی دارند، از واحد مگاژول برای بیان برق مصرفیشان استفاده می‌کنند. توان راکتیو (توانی که بین بار و منبع در رفت‌وآمد بوده و به عنوان توان مفید محسوب نمی‌شود) با واحد کیلووات ساعت بیان می‌شود.
اساس کار کلی کنتورها برمبنای انرژی و نیروی الکترومغناطیسی بوده و بدین صورت عمل می‌کنند که درون کنتورها یک سیم‌پیچ نصب شده و زمانی که برق از درون این سیم‌پیچ می‌گذرد، نوعی نیروی و میدان مغناطیسی اطراف سیم‌پیچ تولید شده که قدرت این میدان به میزان جریان عبوری از آن بستگی دارد. هر چه جریان عبوری از این سیم‌پیچ بیشتر باشد، میدان مغناطیسی ایجاد شده قوی‌تر بوده و هر درنتیجه میزان برق مصرفی مشترک بیشتر است. رابطه عکس این قضیه هم صادق است، بدین معنی که هر چقدر جریان عبوری سیم‌پیچ کمتر باشد میدان ایجاد شده ضعیف‌تر بوده و درنتیجه میزان برق مصرفی مشترک کمتر است و مشترک حق مصرف برق کم‌تری را می‌پردازد.
در کنتورهای تکفاز (کنتور ریلی هم از انواع کنتورهای تکفاز است) دو سیم‌پیچ وجود دارد که یکی از سیم‌پیچ‌ها با تعداد دور کم و قطر زیاد بوده و سیم‌پیچ دیگر دارای تعداد دور زیاد و قطر کم است. سیم‌پیچی که تعداد دور بیشتری داشته و قطر کم‌تری دارد، سیم‌پیچ جریان نام داشته و سیم‌پیچی که از تعداد دورهای کم و قطر زیاد تشکیل شده است، سیم‌پیچ ولتاژ نام دارد.
در حالت کلی انواع کنتور برق شامل موارد زیر می‌شوند.
- کنتورهای تکفاز مکانیکی: این کنتورها با ولتاژ 220 ولت کار کرده و دارای شدت جریان 5 تا 25 آمپر هستند.
- کنتورهای سه‌فاز دیماندی مکانیکی: این کنتورها با ولتاژ 220 تا 280 ولت کار کرده و دارای شدت جریان 10 تا 25 آمپر هستند.
- کنتورهای سه‌فاز غیردیماندی مکانیکی: این کنتورها با ولتاژ 220 تا 280 ولت کار کرده و شدت جریان آن‌ها 5 آمپر است.
- کنتورهای تکفاز دیجیتالی: این کنتورها با ولتاژ 220 تا 320 ولت کرده و دارای شدت جریان 5 تا 100 آمپر هستند. این کنتورها به‌صورت پالسی کار می‌کنند.
- کنتورهای سه‌فاز دیماندی دیجیتالی: این کنتورها با ولتاژ نامی 230 تا 400 (400/230Ð3) ولت کار کرده و دارای شدت جریان 1 تا 10 آمپر هستند. کنتورهای سه‌فاز دیماندی دیجیتالی به صورت پالسی عمل می‌کنند.
- کنتورهای غیردیماندی سه‌فاز: این کنتورها دارای ولتاژ نامی 230 تا 400 (400/230Ð3) ولت هستند و شدت جریان آن‌ها بین 2 تا 100 آمپر است. کنتورهای سه‌فاز غیردیماندی دیجیتالی به صورت پالسی عمل می‌کنند.
کنتور ریلی یکی از کنتورهای دیجیتالی تکفاز است که از کاربرد و اهمیت زیادی برخوردار بوده و دارای دقت بسیار مناسبی است. در ادامه به بررسی این کنتور خواهیم پرداخت.
کنتور ریلی
همان‌طور که گفته شد، کنتور ریلی یکی از پرکاربردترین و جدیدترین کنتورهای بازار است که از دقت بالایی برخوردار بوده و می‌تواند میزان مصرف انرژی را با نسبت و عدد دقیقی نشان دهد. این کنتور از جمله کنتورهای تکفاز دیجیتالی است که مدت چندان زیادی از ورود آن به بازار نگذشته و به‌شکلی این کنتور نوع جدیدی از کنتورها به شمار می‌رود. کنتورهای ریلی امروزی قابلیت اندازه‌گیری مجزای انرژی اکتیو و راکتیو هر واحد یا ساختمان را داشته و حتی امکان قرائت و مشاهده میزان برق و انرژی مصرفی را در هنگام قطعی برق هم دارند.
از سایر مزایای قابل توجه این کنتورها می‌توان به چهار تعرفه‌ای بودن این کنتورها در طول شبانه روز، امکان حفاظت از کنتور و برق در برابر دستکاری‌های غیرمجاز، قابلیت قرائت میزان مصرف با پورت نوری و پورت RS485، دارای رله قطع و وصل و … اشاره کرد. یکی دیگر از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این کنتورها، قابلیت مدیریت بار و کنترل کردن این کنتورها به‌صورت آنلاین است. کنتورهای ریلی به یک ماژول مودم کنتور و یا مودم مجزا متصل و در ارتباط بوده و با استفاده از پورت RS485، تمامی اطلاعات و داده‌های کنتور ریلی به MDM انتقال پیدا کرده و امکان رویت و مدیریت راحت برق مصرفی ساختمان فراهم می‌شود.
علاوه‌بر موراد ذکر شده در بالا، رله‌هایی که در درون کنتور قرار دارند کمک بسیار زیادی به مدیریت برق مصرفی مشترک و ساختمان یا واحد، به‌خصوص در زمان اوج مصرف، کرده و امکان مدیریت و قطع و وصل جریان برق را از راه دور و آنلاین فراهم می‌آورد. کنتورهای ریلی هم، همانند سایر کنتورها، دارای چندین مدل و شکل و نوع خاص هستند که هر کدام کاربرد خاص خود را داشته و کنتور مناسب را باید به توجه به کاربردی که از آن انتظار داریم، انتخاب کرد
نتیجه‌گیری
کنتور وسیله‌ای برای اندازه‌گیری میزان برق مصرفی توسط مشترک و یا ساختمان بوده که نصب آن برای هر واحد یا ساختمانی الزامی است. یکی از جدیدترین و پرکاربردترین کنتورها، کنتور ریلی است که از قابلیت‌ها و مزایای زیادی بهره‌مند بوده و در انواع و اشکال متنوع در بازار موجود است.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی کنتور ریلی پرداخته و مزایای آن را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه‌کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
1294 بازدید
احسان شوکتی
