برج نوری یک سازه فلزی بسیار بزرگ است که به آن دکل روشنایی یا برج روشنایی نیز گفته می‌شود. ارتفاع این برج حدود 5 الی 70 متر یا بالاتر است. این تجهیزات در ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند و به انواع لامپ، پرژکتور، نور افکن، چراغ‌های خیابانی و… مجهز شده‌اند. از برج نور بیشتر برای زیبا سازی و روشن سازی مکان‌های مختلف و بزرگ مانند جاده‌ها، پل‌ها، خیابان‌ها، فرودگاه‌ها و… استفاده می‌کنند. در این مطلب به بررسی انواع برج نوری و ویژگی‌های این سازه می‌پردازیم.
انواع برج نوری
انواع برج نوری از نظر نحوه نور پردازی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
برج نوری تلسکوپی
هد این نوع برج‌ها به صورت دایره هستند و پرژکتورها نیز به شکل متقارن در اطراف هد نصب شده‌اند، این پرژکتورها به صورت دایره اطراف برج را روشن خواهند کرد. روشنایی زیاد اطراف برج بستگی به ارتفاع و تعداد پرژکتورهای نصب شده دارد، هرچه ارتفاع بیشتر و تعداد پرژکتورهای نصب شده زیادتر باشد روشنایی اطراف برج نیز بیشتر خواهد بود. برای مناطق باز و بزرگ که نیاز به روشنایی زیاد دارند از این نوع برج استفاده می‌شود.
برج نوری استادیومی
نورپردازی برج‌های استادیومی به گونه‌ای است که نور را به یک مکان خاص هدایت می‌کنند به همین دلیل از این برج‌ها بیشتر در زمین‌های ورزشی استفاده می‌کنند. هد برج استادیومی ردیف‌هایی دارد که پرژکتورها بر روی آن‌ها نصب می‌شوند؛ همچنین برای برج استادیومی از هدهای مستطیلی یا پرده‌ای نیز استفاده می‌کنند.
انواع برج نوری از نظر سیستم محرکه انتقال هد نیز به سه دسته تقسیم می‌شوند:
برج نوری هد ثابت
برج نوری با هد تابث بدون نردبان است و بیشتر در مناطقی که حفاظت فیزیکی و محیطی مناسبی ندارند از این برج استفاده می‌کنند و از ایمنی بالایی در برابر سرقت پروژکتورها برخوردار هستند. بیشتر این نوع برج‌ها جان پناه نیز ندارند.
برج نوری هد متحرک با وینچ دستی
این برج معمولا در ارتفاع‌های مختلف مانند 6 الی 15 متر تولید می‌شود، برای بالا رفتن از این برج نیاز به یک عدد وینچ دستی هندلی است و می‌توان حداقل 6 عدد پرژکتور را بر روی این برج نصب نمود. پرژکتورهای ال ای دی برای این برج مناسب‌ترند زیرا وزن سبکی دارند و به راحتی و با دست نیز قابل حمل هستند.
برج نوری هد متحرک با الکترو موتور، تابلو برق و گیربکس
این نوع برج به برج برقی نیز معروف است و ارتفاع آن می‌تواند بسیار زیاد باشد؛ اما به دلیل هزینه بالای تجهیزات این نوع برج، آن را تقریبا بالای 15 متر می‌سازند. برای بالا و پایین رفتن هد در این برج نیاز به گیربکس یا الکتروموتور تک فاز یا سه فاز است و از نیروی انسانی استفاده نمی‌شود.
کاربرد برج نوری
برج نوری کاربرد زیاد دارد در این مبحث بیشتر با کاربردهای این برج آشنا خواهیم شد:
- یکی از کاربردهای برج نوری روشنایی محیط‌های مختلف مانند بیمارستان‌ها، فرودگاه‌ها، پارک‌ها، پادگان‌ها و دیگر محیط‌های بزرگ است، از برج نوری جهت تامین نور در این محیط‌ها و محیط‌های بزرگتر استفاده می‌شود.
- معمولا در پروژه‌های ساخت و ساز بزرگ کارگران و مهندسان مجبور هستند به صورت شبانه روزی کار کنند، به همین دلیل به یک وسیله بزرگ مانند برج نوری احتیاج دارند تا بتواند مکان را به اندازه‌ی کافی روشن نماید.
- استفاده از برج نوری باعث روشنایی می‌شود، روشنایی در شب بسیار مهم است و امنیت بیشتری را برای برخی مکان‌ها فراهم خواهد آورد.
مزایای استفاده از برج نوری
- برج نوری با توجه به روشنایی زیاد مصرف برقی کمی دارد و این از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه می‌باشد.
- نوری که از برج نوری پدید می‌آید برای چشم انسان هیچگونه ضرری نخواهد داشت و آسیبی به چشم وارد نخواهد کرد؛ چرا که ساختار آن به گونه‌ای طراحی شده است که از آسیب به چشم و محیط زیست جلوگیری می‌کند.
- مزایای دیگر برج نوری مقاومت بالای آن است، این برج در برابر باد و باران شدید مقاومت بسیار خوبی دارد.
الهه زینالی
