یکی از قطعات مکانیکی مهم و کاربردی که به‌طور گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، جکهای پنوماتیک هستند. این جک‌ها که نقش مهمی در جابه‌جایی و حرکت‌دادن قطعات و وسایل کارگاه یا کارخانه‌ها ایفا می‌کنند. جکهای پنوماتیک انواع مختلفی داشته که هر کدام برای انجام کاری خاص به کار می‌روند. یکی از پرکاربردترین انواع جک های پنوماتیک، جک TN پنوماتیک است. در این مقاله قصد داریم به بررسی جک TN پنوماتیک پرداخته و کاربرد آن را بیان کنیم.
جک پنوماتیک و انواع آن
پیش از آن که به بررسی جک TN پنوماتیک بپردازیم بهتر است با عملکرد جکهای پنوماتیک و انواع آن آشنا شده و کاربرد آن‌ها را دریابید. جک پنوماتیک قطعه‌ای مکانیکی است که با استفاده از انرژی بادی یا انؤزی فشرده‌سازی هوا، هوا را در محفظه خود تحت فشار قرار داده و با استفاده از شفت و جک مربوطه، انرژی بادی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند.
به عبارت دیگر، جکهای پنوماتیک این‌گونه عمل می‌کنند که هوا با فشار نسبتا زیادی به پورت جک پنوماتیک وارد شده و در قسمت پشت جک جمع می‌شود. تجمع هوای پرفشار در این قسمت سبب به حرکت درآمدن صفحه متصل به شفت جک شده و به این صورت عملکرد جک آغاز می‌شود.
جکهای پنوماتیک را می‌توان در دو گروه یک طرفه و دو طرفه دسته بندی کرد. در سیلندرهای یک طرفه، هوای فشرده با سرعت نسبتا زیادی از یک طرف جک وارد شده و موجب به حرکت درآمدن پیستون می‌شود. سیلندرهای دو طرفه بر خلاف نوع یک طرفه هم در رفت و هم در بازگشت پیستون، به فعالت می‌پردازند.
این نوع سیلندر ساختمان ساده‌ای دارد و در هر دو طرف از جک استفاده می‌کند. علاوه‌بر این دسته‌بندی، جک‌ها را می‌توان با توجه به کاربردشان به پنج دسته کلی تقسیم کرد. این پنج دسته جکهای پنوماتیکی عبارتند از:
- جک پنوماتیکی چهارمیل؛
- جک پنوماتیکی کامپکت یا مگنت دار؛
- جک پنوماتیکی رادلس یا بدون شیفت؛
- جک پنوماتیکی کتابی یا راهنما دار؛
- جک قلمی پنوماتیک.
هر یک از انواع جکهای نام برده شده دارای ویژگی و کاربردهای گوناگونی هستند که با توجه به کار مورد نظر ما به کار می‌روند.
همان‌طور که گفته شد، مبنای کار جکهای پنوماتیک بر اساس نیرو و انرژی هوای فشرده است، به همین دلیل این جک‌ها برای محیط‌هایی که بهداشت و پاکی تجهیزات و محیط از اهمیت بالایی برخوردار است، بسیار مناسب و پرکاربرد می‌باشند.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این جک‌ها، عدم کثیفی یا آلودگی در صورت بروز نشتی و خرابی دستگاه است. همین‌طور از دیگر مزایای این قطعه کاربردی می‌توان به نداشتن هیچگونه سروصدا و آلودگی صوتی در هنگام انجام کار اشاره کرد. از سایر کاربردهای سیلندرها و جکهای پنوماتیک می‌توان به باز و بسته‌کردن درب‌ها، ترمزهای غلطکی، ترمزهای صنعتی، جابه‌جایی قطعات، برداشتن و یا قراردادن اشیاهای کوناگون و تجهیزات و … اشاره کرد. در ادامه به بررسی جک TN پنوماتیک می‌پردازیم.
از جک TN پنوماتیک بیشتر بدانید!
جک TN پنوماتیک که به آن جک کتابی یا دو شفت نیز گفته می‌شود یکی از پرکاربردترین جک‌ها در گروه جکهای پنوماتیک می‌باشد که از دو شفت و پیستون تشکیل شده است. این شفت و پیستون‌ها به یک ورودی و خروجی متصل هستند و همراه با یکدیگر حرکت می‌کنند.
بیشتر جکهای پنوماتیک نظیر چهار میل، قلمی، کامپکت و … دارای یک پیستون و یک لوله هستند در حالی که جک TN پنوماتیک یا دو شفت دارای دو لوله و دو پیستون بوده و همان‌طور که از نام آن مشخص است (جک دو شفت)، دارای دو شفت است. همین امر باعث می‌شود حرکت خطی، بدون هیچگونه لرزش و یا تاب و چرخش انجام صورت پذیرفته و جک از ثبات عملکردی بالایی برخوردار باشد.
سایز پیستون در جکهای TN مشابه جک قلمی بوده اما به دلیل وجود دو پیستون در این نوع جک‌ها، قدرت جکهای TN دو برابر جکهای قلمی است. از اصلی‌ترین اجزای تشکیل‌دهنده جکهای TN می‌توان به گارد سرجک TN، بدنه‌ای که از جنس پروفیل است، شفت استیل و یا کرومی، مهره ضربه‌گیر و … اشاره کرد.
جک TN پنوماتیک به دلیل داشتن گارد مستجکم، توانایی بالابردن قطعات را به‌طور یکنواخت داراست. این نوع جک، علاوه بر کارهای بالا، می‌تواند به صورت خطی یک قطعه را به جلو منتقل کرده و آن را جابه‌جا کند.
این جک علاوه بر داشتن سایر مزایای جکهای پنوماتیک، به دلیل شکل بدنه خاصی که دارد فضای بسیار کمی را اشغال کرده و می‌تواند در هر فضایی به‌راحتی مورد استفاده قرار گیرد. از مهم‌ترین موارد استفاده جکهای TN پنوماتیک می‌توان به کاربرد آن در صنایع فولاد، خطوط تولید شزکت‌های خودروسازی، شرکت‌های صنعتی مانند شرکت‌های تولیدکننده دستگاه‌ها و قطعات اتوماتیک و … اشاره کرد.
نتیجه‌گیری
جک‌ها ابزاری برای جابه‌جایی یا انتقال سایر ابزار و وسایل هستند. جکهای پنوماتیکی به دلیل سرعت بالا و عدم آلودگی که دارند، بسیار پرمصرف و محبوب هستند. جکهای پنوماتیکی با تبدیل انرژی بادی (هوای فشرده) به انرژی مکانیکی باعث جابه‌جایی وسایل می‌شوند.
یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین انواع جکهای پنوماتیکی، جک TN پنوماتیک است که از بدنه‌ای مکعب مستطیلی یا به اصطلاح کتابی و دو شفت مجزا تشکیل شده است. وجود دو پیستون در ساختار این جک باعث دو برابر شدن قدرت آن شده به‌طوری که می‌توان این جک را یکی از قدرتمندترین جک‌ها در گروه پنوماتیک به‌حساب آورد.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی جک TN پنوماتیک پرداخته و کاربرد آن را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه‌کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
166 بازدید
احسان شوکتی
