در حالت کلی، کولرها به دو دسته کولرهای آبی و کولرهای گازی تقسیم می‌شوند. کولر گازی یکی از پرفروش‌ترین کولرهای بازار ایران و جهان بوده و بسیار پرکاربرد است. هر وسیله‌ای از مجموعه‌ای از اجزا و وسایل و قطعات مختلفی تشکیل شده است. سیستم کولر گازی هم از این امر مستثنی نبوده و از چندین قطعه مختلف تشکیل شده است که از آن‌ها با نام قطعات کولر گازی یاد می‌شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی قطعات کولر گازی پرداخته و کاربرد هر کدام را بیان کنیم.
قطعات کولر گازی
قطعات کولر گازی مجموعه از اجزای کولر گازی هستند که باعث خنک‌شدن هوای خروجی کولر و درنتیجه خنک‌شدن محیط می‌شوند. برای اینکه شما با این قطعات و اجزا بیش‌تر آشنا شوید، به ذکر و بررسی هر کدام از این قطعات می‌پردازیم. لیست اجزا و قطعات کولر گازی عبارت است از:
۱. کمپرسور
کمپرسور یا همان موتور کولر گازی، اصلی‌ترین قسمت و به نوعی قلب کولر گازی است که کارکرد کولر وابسته به آن بوده و هر گونه نقص و یا خرابی در آن باعث عدم عملکرد صحیح کولر می‌شود. وظیفه اصلی کمپرسور فرستادن گاز با فشار مناسب به داخل سیستم کولر گازی است همانند کاری که قلب با خون در بدن انجام می‌دهد.
کمپرسور گاز را با فشار کم و دمای پایین از ورودی یا اواپراتور گرفته و متراکم کرده و دمای و فشار آن را بالا می‌برد. این گاز پرفشار به سمت کندانسور فرستاده شده و پس از طی مراحل سیستم کولر، وارد لوله مویین شده و با فشارکم دوباره وارد اواپراتور می‌شود. در حالت کلی، کمپرسورها به دو دسته دورانی و پیستونی تقسیم می‌شوند. کمپرسورهای دورانی با دوران موتور شروع به چرخش کرده و گاز را با فشار به بیرون می‌فرستند و کمپرسورهای پیستونی با حرکت پیستون، به ایجاد خلا و افزایش فشار می‌پردازند.
۲. گاز مبرد
گاز مبرد یا همان گاز خنک‌کننده کولر در بخش اواپراتور قرار داشته و امکان تبدیل از حالت گاز به مایع و مایع به گاز را داراست. گاز مبرد در واقع در ابتدای امر به حالت مایع بوده و پس از واردشدن به سیستم کولر گازی، گرمای سیستم و محیط را گرفته و تبدیل به بخار می‌شود.
این گاز درون سیستم مانده و پس از اتمام چرخش در سیستم، وارد قسمت کندانسور شده و دوباره تبدیل به مایع می‌شود. این فرایند توسط توسط کمپرسور صورت گرفته و جنس این گاز، عموما از جنس فریون است. دقت کنید که این گاز سمی بوده و در صورت نشت این گاز حتما با یک متخصص تماس گرفته و از استنشاق از گاز بپرهیزید.
۳. کندانسور
کندانسور مجموعه‌ای از لوله‌های مسی و صفحه‌های آلومینیومی است که با دریافت گرما از گاز مبرد، آن را تبدیل به مایع کرده و نوعی مبدل گرمایی محسوب می‌شود. از آنجا که کندانسور باعث تقطیر و تبدیل گاز به مایع می‌شود، از آن با نام تقطیرکننده کولر گازی هم یاد می‌شود. کندانسور بدین شکل کار می‌کند که گاز مبرد با فشار و دما بالا را از کمپرسور و سیستم دریافت کرده و با کاهش فشار و دمای گاز، گاز را تبدیل به مایع کرده و اصطلاحا عمل تقطیر را انجام داده و دوباره گاز مبرد مایع را به سمت کمپرسور می‌فرستد.
۴. اواپراتور
اواپراتور از لوله‌های مسی و صفحات مشبک آلومینیومی تشکیل شده است. اواپراتور قسمتی از کولر گازی است که هوا ورودی اتاق به کولرگازی را دریافت کرده و پس از خنک‌سازی آن، هوا را از دریچه پایینی کولر خارج می‌کند. کار اواپراتور برعکس کار کندانسور بوده و گاز مبرد مایع را تبدیل به گاز می‌کند. هر چه تعداد لوله‌های اواپراتور و یا سطح تماس آن‌ها با قسمت بیرونی کولر و محیط بیش‌تر باشد، هوا سریع‌تر و بهتر خنک شده و سیستم کولر بازده بالاتری دارد. از اواپراتور با نام سیم‌پیچ خنک‌کننده هم یاد می‌شود.
۵. لوله مویین
لوله مویین نوعی لوله نسبتا باریک است که طول و قطر آن بستگی به توان و ظرفیت کولر گازی دارد. وظیفه اصلی این لوله، کاهش فشار گاز مبرد و حمل آن تا ابتدای اواپراتور و ایجاد شرایط بهینه برای تبدیل مایع به گاز است. جنس این لوله از مس بوده و از خروجی کمپرسور تا ورودی اواپراتور ادامه دارد.
۶. لوله تخلیه
لوله تخلیه کولر گازی وظیفه انتقال و خروج آب اضافی که به دلیل ذوب‌شدن قطرات یخ از روی اواپراتور برروی سینی زیر کولر ریخته شده‌اند، را دارد. این لوله آب اضافی را تخلیه کرده و از ته‌نشین‌شدن و راکدشدن آب اضافی جلوگیری می‌کند.
۷. فیلتر هوا
فیلتر هوا قسمتی از سیستم و قطعات کولر گازی است که قبل از اواپراتور قرار داشته و قبل از ورود هوا به اواپراتور، هوا را فیلتر می‌کند. وظیفه فیلتر هوا کولر گازی جداکردن گردوغبار و ذرات آلاینده هوا از هوای ورودی به کولر بوده و به تصفیه هوا داخل محیط هم کمک بسیار زیادی می‌کند. این فیلترها پس از مدتی کثیف شده و باید در هنگام سرویس کولر گازی حتما بررسی و تمیزشده و در صورت نیاز تعویض شوند.
۸. سینی زیر کولر گازی
در زمان کارکرد کولر گازی، بر اثر عملکرد اواپراتور، ذارت شبنم و یا قطرات آب برروی قسمت بیرونی اواپراتور شکل گرفته که بر اثر دمایبسیار پایین قسمت بیرونی اواپراتور، تبدیل به قطرات یخ می‌شوند. پس از خاموش‌شدن کولر گازی، این قطرات یخ ذوب شده و از روی اواپراتور فرو می‌ریزند. در این هنگام، یک سینی با نام سینی زیر کولر گازی وجود دارد که این قطرات را جمع‌آوری کرده و از فرسایش و یا زنگ‌زدگی کولر گازی جلوگیری می‌کند.
۹. دریچه کولر گازی
قسمت و جزئی از قطعات کولر گازی است که هوای خنک را به محیط بیرون انتقال می‌دهد. این دریچه عموما دارای دو حالت افقی و عمودی بوده و قابلیت تغییر زاویه و جهت را داراست. در نمونه‌های قدیمی تنظیم جهت دریچه به‌صورت دستی انجام شده اما در نمونه‌های امروزی دریچه با استفاده از ریموت و به‌صورت الکتریکی انجام می‌شود.
۱۰. برد الکترونیکی
قسمتی از کولر گازی است که همانند مغز کولر گازی عمل کرده و وظیفه فرمان‌‌دادن به سایر اجزا را برعهده دارد.
۱۱. الکتروموتور فن با پروانه کولر
این قطعه وظیفه کنترل سرعت و چرخش پروانه را برعهده داشته و هوا سرد اواپراتور را به داخل محیط می‌فرستد. کولرهای گازی عموما دارای دو پروانه بوده که یکی وظیفه ارسال هوا خنک و دیگری وظیفه بیرون فرستادن هوای گرم دریافتی از محیط به خارج سیستم را برعهده دارد.
۱۲. فیوز حرارتی
قطعه‌ای است که وظیفه حفاظت از اجزای داخلی را در برابر نوسانات برق، درجه حرارت بالا و … برعهده دارد. این قطعه وظیفه محافظتی داشته و خرابی آن می‌تواند باعث صدمات زیاد و سنگینی به کولر گازی شما شود.
۱۳. سنسور تنظیم دما
این قطعه وظیفه کنترل میزان هوای سرد مورد نیاز در محیط را برعهده دارد. این قطعه برروی اواپراتور نصب شده و فرمان قطع و وصل را برای کمپرسور ارسال می‌کند.
۱۴. خازن کولر
این قطعه نه‌چندان بزرگ، وظیفه افزایش سرعت و قدرت کمپرسور را برعهده داشته و در برخی موارد از آن برای راه‌اندازی موتور فن هم استفاده می‌شود.
۱۵. تابلو برق
یکی از قطعات کولر گازی، تابلو برق است که وظیفه تامین برق بخش‌های الکتریکی و الکترونیکی کولر را برعهده دارد.
نتیجه‌گیری
یکی از مهم‌ترین وسایل هر ساختمانی در فصول گرم سال، کولر است. در حالت کلی، کولرها به دو دسته کولرهای آبی و کولرهای گازی تقسیم می‌شوند. کولر گازی یکی از پرفروش‌ترین کولرهای بازار ایران و جهان بوده و بسیار پرکاربرد است. کولر گازی از چندین قطعه مختلف تشکیل شده است که از آن‌ها با نام قطعات کولر آبی یاد می‌شود. در کنار هم قرارگرفتن این قطعات باعث کارکرد صحیح کولر و خنک‌شدن هوا محیط می‌شود.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی قطعات کولر گازی پرداخته و کاربرد هر کدام را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه‌کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
228 بازدید
احسان شوکتی
