آیا می‌دانید مس ایزوتوپ چیست و چه کاربردی دارد؟ با مدل‌های مختلف و تاریخچه بهره‌گیری از این محصول آشنایی دارید؟ منظور از ایزوتوپ در واقع اشکال مختلف اتم است. مس ایزوتوپ دارای دو شکل مختلف بوده که در ادامه این راهنما قصد داریم به بررسی آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
هر آنچه که باید درباره ایزوتوپ مس بدانید!
پیش از هر چیزی لازم است که در رابطه با معنای ایزوتوپ کمی بیشتر بدانید. ریشه این واژه یونانی بوده و به معنای اشکال مختلف ترجمه می‌شود. ایزوتوپ‌ها اشکال مختلفی از اتم مربوط به ماده خاصی هستند. در حقیقت، وجود کوچک‌ترین اختلافی بین حالت‌های اتم‌های موجود در یک ماده با ماده دیگر از همان دسته، منجر به ایجاد ایزوتوپ‌های گوناگون خواهد شد.
ایزوتوپ‌ها بیان‌کننده وجود تفاوت‌ها در جرم اتمی هستند. البته برخی از مواد به هیچ وجه ایزوتوپی ندارند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند دارای چندین مدل ایزوتوپ باشند. امکان دستیابی به ایزوتوپ‌های مختلف به شکل طبیعی نیز فراهم است؛ مس نیز از این دسته بوده و می‌توان ایزوتوپ مس را در طبیعت پیدا کرد.
اشکال مختلف مس ایزوتوپ
همان‌طور که گفته شد، مواد گوناگون دارای ایزوتوپ‌های مختلفی هستند و مس نیز این دسته به حساب آمده که دارای دو ایزوتوپ است. در حقیقت، زمانی که صحبت از ایزوتوپ مس می‌شود، در رابطه با دو نوع ایزوتوپ در حال صحبت هستیم که هر کدام از آن‌ها دارای ساختار منحصربه‌فرد خود هستند. ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که اصلی‌ترین تفاوت بین این دو ایزوتوپ چیست؟
در پاسخ به این سوال در درجه اول باید گفت که یکی از ایزوتوپ‌های مذکور دارای عدد اتمی 63 و دیگری دارای عدد اتمی 65 است. همین تفاوت کوچک در اعداد اتمی می‌تواند سبب ایجاد تغییر در خصوصیات این ماده به اشکال مختلف گردد. به همین خاطر مهم است که قبل از خرید مس ایزوتوپ در رابطه با کاربرد هر یک از آن‌ها اطلاعات کافی کسب کرده باشید. توصیه می‌شود که برای خرید ایزوتوپ مس به هدف نهایی خود از استفاده از این مواد توجه کنید.
تاریخچه استفاده از مس ایزوتوپ
اولین دفعه بهره‌گیری از این مواد به سال 1960 به بعد برمی‌گردد. این سال همزمان با دوره‌ای بود که برای نخستین بار از ایزوتوپ‌های گوناگون برای اهداف درمانی بهره‌گیری شد. امروزه نیز از مس ایزوتوپ در مراکز درمانی به وفور بهره‌گیری می‌شود. این مواد در موارد مختلفی نظیر تشخیص بیماری‌های خطرناک هم‌چون سرطان کاربرد دارند؛ به همین دلیل شرکت‌های برتر در زمینه درمانی بودجه بسیار زیادی را به تحقیقات مرتبط با مس و سایر ایزوتوپ‌ها اختصاص داده‌اند. جالب است بدانید که روسیه به علت تولید بیش از 150 ایزوتوپ پایدار از جمله اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده و همچنین مصرف‌کننده ایزوتوپ مس در دنیا به حساب می‌آید.
کاربرد مس ایزوتوپ
حوزه درمانی
از این مواد می‌توان در فرآیند تشخیص بیماری‌های گوناگون بهره‌گیری کرد. البته این تنها مصرف ایزوتوپ مس نبوده و از انواع مختلف آن می‌توان در مصارف دیگری نظیر تصویربرداری و رادیوداروها نیز بهره برد. همچنین این محصولات یک گزینه ایده‌آل برای رادیوتراپی خارجی نیز محسوب می‌شوند. احتمالاً به همین دلیل است که امروزه شاهد طیف کارایی گسترده ایزوتوپ مس در آنالیزهای بیوشیمی نیز هستیم.
تشخیص منابع آلودگی
یکی دیگر از موارد کاربرد ایزوتوپ مس، تشخیص منابع آلودگی در زمینه زیست محیطی نیز است. برای انجام این کار می‌توان از ایزوتوپ مذکور در دستگاه‌های خاص بهره برد. در حقیقت، مس ایزوتوپ به علت پایداری شیمیایی بالایی که داشته یک گزینه بسیار عالی برای تشخیص منابع آلودگی به حساب می‌آید.
سایر صنایع
از این مواد می‌توان به جهت بهبود دقت دستگاه‌های خاصی نظیر سیستم‌های دقیق اندازه‌گیری مرتبط با گاز و دود نیز بهره برد. افزون بر این، این ماده در دستگاه‌های دیگری نظیر عکس‌برداری گاما نیز کارایی دارد.
روش‌های تعیین نسبت مس ایزوتوپ
محققان برای تعیین نسبت ایزوتوپ‌های مس راهکارهای مختلفی را پیش می‌گیرند که در ادامه با دو روش اصلی انجام این کار آشنا خواهیم شد:
کروماتوگرافی ستونی
از جمله بهترین روش‌ها برای شناسایی نوع ایزوتوپ مس، کروماتوگرافی ستونی است. در این روش هم‌چون سایر روش‌های کروماتوگرافی مقدار مشخصی از مس در بین فازهای مایع و جامد قرار گرفته خواهد شد. در طی این فرآیند مقدار خاصی تحت عنوان اثر سطحی اندازه‌گیری خواهد شد. اثرهای سطحی به منظور جذب مولکول‌های گوناگون در شرایط خاص به کار گرفته شده که از بین آن‌ها می‌بایست به مواردی نظیر جاذبه الکترواستاتیکی، ایجاد پیوندهای هیدروژنی و همچنین ایجاد کمپلکس اشاره داشته باشیم.
در روش مذکور یک ستون پر از آلومین یا سیلیکاژل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت، ایزوتوپ مس مورد بررسی می‌بایست بر روی ستون مذکور قرار گرفته تا بتوان از آن به عنوان «نمونه» یاد کرد. نمونه ایزوتوپ مس در ابتدا از بخش بالایی به درون آلومین یا سیلیکاژل جذب شده و بعد یک حلال به درون ستون مربوطه منتقل می‌شود. بعد از انجام این روند، میزان خارج شدن ترکیب بایستی مورد بررسی قرار گیرد. اگر ترکیب با سرعت بالایی خارج شود، به احتمال زیاد ایزوتوپ مس از نوع 63 خواهد بود. چنان‌چه برعکس این حالت اتفاق بیفتد، ایزوتوپ مس از نوع 65 است.
طیف سنجی
طیف سنجی روش بعدی برای تعیین نوع ایزوتوپ مس بوده که در دسته طیف‌سنجی‌های جرمی جای می‌گیرد. روش طیف‌سنجی دقیق‌ترین حالت ممکن برای شناخت نوع ایزوتوپ است. برخی از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که طیف سنجی جرمی همان اسپکتروسکوپی جرمی است، در حالی که هر یک از روش‌های مذکور به صورت خاص در یک شرایط منحصربه‌فرد مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
در حالت کلی ایزوتوپ مس با عدد اتمی 63 در مقایسه با ایزوتوپ مس با عدد اتمی 65 فراوانی بیش‌تری دارد؛ به این معنا که امکان پیدایش ایزوتوپ مس با عدد اتمی 63 در طبیعت به مراتب نسبت به 65 بیشتر است.
سخن پایانی
مس ایزوتوپ از جمله مواد کاربردی به ویژه در صنعت درمانی بوده که می‌توان از آن بهره برد. ایزوتوپ مس یکی از پرکاربردترین ایزوتوپ‌های طبیعی در دنیا به حساب آمده که در دو مدل 63 و 65 قابل استفاده است. این محصول علاوه بر حوزه درمانی در زمینه‌های دیگری نظیر کشاورزی و تعیین آلودگی‌های محیطی نیز کارایی دارد. شما چه اطلاعات دیگری پیرامون ایزوتوپ مس دارید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را پیرامون ایزوتوپ مس با ما و کاربران محترم وب سایت تکه کابل در میان بگذارید.
739 بازدید
محمد یاری پور
