آیا با تاریخچه مخابرات در ایران آشنا هستید؟ به نظر شما سرگذشت ورود تلفن به ایران به چه صورت گذشت و چه فرآیندی طی شد؟ شرکت سهامی مخابرات ایران نوعی شرکت خصوصی به حساب آمده که نخستین، بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین اپراتور مخابرات در ایران محسوب می‌شود. در ادامه این راهنما با تاریخچه این شرکت بیش‌تر آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
هر آنچه که باید درباره تاریخچه مخابرات در ایران بدانید!
نگاهی بر سرگذشت مخابرات در جهان
واژه تلفن از لحاظ لغوی متشکل از دو واژه Tele در معنای «دور» و Phone در معنای «صوت» است که برای اولین بار توسط الکساندر گراهام بل اهلِ اسکاتلند در آمریکا در تاریخ 1255 شمسی اختراع شد. این وسیله از نظر فنی به نوعی دنباله تگراف به حساب می‌آید؛ به همین خاطر در تاریخچه مخابرات در ایران و تلفن لازم است که به سابقه اختراع تلگراف نگاهی داشته باشیم. تلگراف برقی، اولین اختراع عصر ارتباطات و الکترونیک بوده که در سال 1843 میلادی برابر با سال 1222 شمسی توسط ساموئل مورس آمریکایی به ثبت رسید.
مروری بر تاریخچه مخابرات در ایران
14 سال پس از اختراع تلگراف مصادف با سال 1236 شمسی، نخستین خط تلگراف مابین تهران و چمن سلطانیه نزدیک به زنجان نصب و اجرا شد. دو سال بعد به طرف زنجان، تبریز و جلفا این خط امتداد پیدا کرد و در نهایت به شبکه تلگراف روسیه پیوست داده شد. در حقیقت، تاریخچه مخابرات در ایران و نخستین خط تلگرافی که مابین ایران و روسیه ایجاد شد نقطه عطفی در تاریخ اقتصادی ایران نیز محسوب می‌شود.
کشور ما در سال 1248 خورشیدی در اتحادیه بین‌المللی تلگراف که بعدها تحت عنوان اتحادیه بین‌المللی ارتباطات راه دور تغییر نام داد، عضو شد. پس از گذشت چند سال بعد از اختراع تلفن و در سال 1269 خورشیدی، نخستین خط تلفن مابین دو ایستگاه ماشین دودی تهران و شهر ری برقرار شد. در ادامه تاریخچه مخابرات در ایران، روند توسعه کیفی و کمی مخابرات از وهله تلفن مغناطیسی الی مرحله خودکار و برقراری ارتباطات هوایی در کشور ما ادامه پیدا کرد.
سرانجام، در سال 1308 خورشیدی، کلیه امور مربوط به تلفن تحت نظر وزارت پست و تلگراف قرار گرفت و از آن سال به بعد، وزارت مذکور نام خود را به «وزارت پست و تلگراف و تلفن» تغییر داد. در سال 1313 شمسی کلیه شرکت‌ها و مجموعه‌هایی که در سطح کشور در زمینه امور تلفنی فعالیت می‌کردند در هم ادغام شده و شرکتی واحد تحت عنوان «شرکت سهامی تلفن ایران» تحت نظر وزارت پست و تلگراف و تلفن ثبت شد که وظیفه اصلی آن رسیدگی به کلیه فعالیت‌های ارتباطی و مخابراتی کشور بود.
تاریخچه مخابرات در ایران؛ شرکت سهامی مخابرات
پس از گذشت مدتی و با توجه به رشد جمعیت و زیاد شدن آمار افراد، برقراری ارتباط بین نقاط دور و نزدیک به یک امر ضروری تبدیل شد؛ به همین خاطر بر اساس قانون تأسیس و اساسنامه شرکت مخابرات ایران مصوب خرداد 1350، شرکت سهامی تلفن ایران منحل شد و کلیه دارایی و بدهی و مطالبات دریافتی و همچنین تأسیسات و کارکنان آن در اختیار شرکت جدیدی تحت عنوان «مخابرات» قرار گرفت.
از این پس، در سال 1351 به بعد کلیه امور تلگراف و تلفن و بی‌سیم و همچنین سایر تجهیزات مخابراتی وزارت پست و تلگراف و تلفن با شرکت جدیدی که تأسیس شده ادغام شدند. این سازمان جدید تحت عنوان «شرکت مخابرات ایران» از همان تاریخ تا به امروز راه‌اندازی شده و با همین نام و تحت نظارت وزارت پست و تلگراف و تلفن فعالیت می‌کند.
با این حال پس از سال 1350 و آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، تا حد زیادی توسعه فراگیر شبکه مخابرات در کشور ما با دردسرهایی مواجه شد. در سال 1368 نخستین خط کابل نوری بین تهران و کرج ایجاد شد. جالب است بدانید که بیش از 80 روستا در ایران از این خط ارتباطی برخوردار هستند و می‌توان گفت که این یکی از اقدامات ارزشمند شرکت مخابرات در تاریخچه مخابرات در ایران محسوب می‌شود.
شرکت مخابرات ایران در بخش‌های گوناگون به عنوان مشاور و مجری، تجارب و توان اجرایی خود را در اختیار کشورهای مختلفی قرار داده است. جالب است بدانید که طرح کابل نوری آسیا – اروپا در خاک ترکمنستان به طول 700 کیلومتر توسط شرکت مخابرات ایران اجرایی شده است. علاوه بر این، مخابرات ایران در حوزه آموزش نیروی انسانی با کمک شیوه‌های مدرن و توصیه شده توسط اتحادیه بین‌المللی مخابرات نیز دارای توان آموزشی قابل ملاحظه‌ای نیز است. از دیگر مواردی که خوب است در تاریخچه این شرکت به آن اشاره‌ای داشته باشیم به شرح زیر خواهد بود:
- در سال 1370 بهره‌برداری از نخستین موج‌گیر ماهواره‌ای اینمارست آغاز گردید.
- در سال 1372 بهره‌برداری از نخستین موج‌گیرهای VSAT توسط مخابرات ایران آغاز شد.
- در سال 1375 بهره‌برداری از مراکز SC دیجیتال در 8 شهر کشور آغاز شد.
- از آن سال تا به امروز گسترش شبکه تلفن همراه در سطح 35 شهر مختلف و اتصال 90 شهر کشور به شبکه ارتباطات داده‌ها (DATA) و توسعه شبکه VSAT بیش از 70 درصد صورت گرفته است.
- شرکت مخابرات ایران همواره دستاوردهای مختلف فناوری دنیا هم‌چون دستگاه کلیدزنی یا سوئيچ دیجیتال، کابل نوری، تلفن همراه، خدمات ماهواره‌ای، شبکه اطلاع‌رسانی و خدمات ویژه تلفن را نیز راه‌اندازی کرده است.
- این شرکت توانسته است به تولید بیش از 80 درصد تجهیزات مورد نیاز شبکه ارتباطی کشور کمک کند.
سخن پایانی
تلفن یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دستاوردهای بشر به حساب می‌آید که با کمک آن می‌توان با افراد مختلف با اهداف گوناگون ارتباط برقرار کرد. کشور ما نیز از این جریان عقب نمانده و توانسته است با رشد و توسعه در زمینه مخابرات، برقراری ارتباط با ایران و خارج از ایران را برای هم‌وطنان میسر سازد؛ از این رو خوب است که نگاهی بر تاریخچه مخابرات در ایران داشته باشیم و سیر تحول و توسعه تلفن و شبکه ارتباطات در کشور عزیز خود را بدانیم.
ناگفته نماند که شرکت مخابرات ایران با ارائه خدماتی کارآمد در بحث اقتصادی و رشد و رونق جنبه‌های مختلفی نظیر صادرات و واردات نیز توانسته است بستر را برای تجار و فعالان در این حوزه به خوبی آماده کند. شما چه اطلاعات دیگری پیرامون مخابرات در ایران دارید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را در رابطه با تلفن و توسعه آن در ایران با ما و کاربران محترم وب سایت تکه کابل در میان بگذارید
425 بازدید
محمد یاری پور
