با پیشرفت روز افزون ابزارهای الکترونیکی و الکتریکی، نیاز به برق روز به روز افزایش می‌یابد. برای پاسخگویی به این حجم بالا از مصرف برق، باید سیستم‌های برق رسانی را مجهزتر کرد اما بعد از آن باید به فکر ایمنی در برابر خطرات و آسیب‌های برق نیز باشیم. برقگیر یکی از ابزارهای جانبی مربوط به سیستم برق رسانی است که سیستم انتقال و توزیع را از خطرات ناشی از ولتاژهای ناگهانی در امان نگه می‌دارد. برقگیرها برای فشارهای مختلف ساخته می‌شوند، فشار ضعیف، قوی و متوسط. در این مقاله از تکه کابل با برقگیر فشار متوسط آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.
برقگیر چیست؟
برقگیرها جزء وسایل ایمنی می‌باشند که وظیفه آن‌ها هدایت موج‌های ولتاژ ضربهای به زمین است تا از ورود آن‌ها به ایستگاه‌های انتقال و توزیع نیرو جلوگیری به عمل آید. این ولتاژهای ناگهانی علت‌های مختلفی دارد اعم از خطاهای الکتریکی، سوئیچینگ، اتصال کوتاه‌ها، جرقه‌ها و رعد و برق.
برای نصب برقگیر باید آن را در انتهای خط انتقال قرار داد طوری که همزمان در ورودی ترانس‌ها هم باشد. نکته مهم در رابطه با برقگیرها این است که باید ولتاژ شکست الکتریکی آن‌ها از ولتاژ شکست الکتریکی ایزولاسیون کمتر باشد تا عملکرد مورد انتظار را از خود بروز دهد.
آیا برقگیر فشار متوسط همان صاعقه گیر است؟
از برقگیر می‌توانیم به عنوان صاعقه گیر استفاده کنیم اما صاعقه گیر را نمی‌توان جایگزین برقگیر کرد؛ زیرا برقگیر یک دستگاه محدود کننده ولتاژ است و داخل تجهیزات و تأسیسات برقی تعبیه می‌گردد. برقگیر هم می‌تواند در برابر ولتاژهای گذرای تولید شده از سوئیچینگ، جرقه، قطع و وصل بار و … از تجهیزات محافظت کند و هم می‌تواند در برابر رعد و برق از وسایل الکتریکی نقش حفاظتی خود را ایفا کند. از آنجایی که کار برقگیر محافظت از وسایل در برابر کم و زیاد شدن ولتاژ است، برای محافظت از وسایل الکترونیکی استفاده می‌شود.
اما صاعقه گیر برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از رعد و برق کاربرد دارد نه سایر برق‌ها. رعد و برق، ولتاژ بسیار بالا و جریان بسیار بالا را ایجاد می‌کند و برقگیر این ولتاژ را به زمین انتقال داده و تخلیه می‌کند. شاید تصور کنید که سیم زمین برای محافظت کافیست اما این سیم قادر به محافظت در برابر امواج رفت و برگشتی که ممکن است به دستگاه‌ها و تجهیزات متصل به ترمینال برسد، نیست. به این منظور از منحرف کننده‌های موج‌های ضربه یا صاعقه‌گیر باید استفاده شود.
صاعقه‌گیرها داخل تجهیزات قرار نمی‌گیرند بلکه در بالاترین ارتفاع ساختمان و برج نصب می‌شود چرا که این مسیر ایمن برای جریان و ولتاژ تخلیه ناشی از رعد و برق به زمین است.
طرز کار برقگیر فشار متوسط
ساختار برقگیر فشار متوسط به این شکل است که چند سیم هوایی توسط یک دکل به یکدیگر و به زمین وصل می‌شوند که به این ساختار، سیستم ترمینالی گفته می‌شود و باید آن را در دو طرف مکان مورد نظر قرار داد. مهار کننده صاعقه روی دکل قرار می‌گیرد برای اجسام فلزی باید از چند هادی میانی به فاصله 2 متری استفاده کرد.
امروزه دیگر آن برقگیرهای میلهای بلند و میلهای شکل کاربرد ندارند و از روش جدیدتری برای ساختمان‌ها استفاده می‌شود. به این صورت که قفس فارادی از جنس مس و فولاد می‌سازند و ساختمان را در آن احاطه می‌کنند.
بعضی از برقگیرهای فشار متوسط، انرژی اطراف خود را از طریق یک مکانیسم داخلی دریافت می‌کنند، به این مکانیسم داخلی، خودکفا گفته می‌شود که در انواع مختلف شامل خازنی، اتمی، بادی و برقی تولید می‌شوند. نوع خازنی پرکاربرترین آن‌هاست. این برقگیرها در مناطق بارانی و صاعقه خیز مناسب هستند.
مزایای برقگیر فشار متوسط
تمام اجزای تجهیزات الکتریکی تحت یک رابطه پیچیده به یکدیگر متصل شده‌اند و هر گونه خطای الکتریکی و ولتاژ بالا می‌تواند این سیستم پیچیده و مهم را دچار اختلال کند یا حتی از کار بیاندازد. تنها راه محافظت از تجهیزات الکتریکی، استفاده از برقگیر است که معمولاً از نوع برقگیر فشار متوسط استفاده می‌شود. به این صورت که ولتاژ به وسیله گیرنده محدود می شود. این گیرنده انرژی را به خود جذب کرده و به زمین منتقل می کند. در نتیجه تجهیزات از آسیب‌های تغییر ولتاژ در امان باقی می‌مانند.
انواع برقگیر فشار متوسط
- برقگیر میـلهای
- برقگیر بـا مقاومت غیر خطی
- برقگیر بدون فاصله هوایی
- برقگیر فیوزی
برقگیر میلهای:
ساده‌ترین و ارزان‌ترین نوع برقگیرها هستند
کاربرد زیادی دارند با اینکه قدیمی هستند
از دو میله نوک تیز ساخته شده که یکی از آن‌ها به قسمت برق‌دار وصل شده و میله دیگر به زیر ایزولاتور متصل می‌گردد تا اتصال با زمین برقرار شود. فاصله این دو میله باید بر اساس ولتاژ و شرایط و زمان اعمال ولتاژ تنظیم شود ضمن اینکه باید کمتر از ولتاژ حداکثر سیستم پایدار باشد.
برقگیر بـا مقاومت غیر خطی:
در برابر ولتاژ نامی شبکه امپدانس بالا و در برابر ولتاژهای بالاتر از ولتاژ نامی شبکه امپدانس کمی را از خود نشان می‌دهد.
داخل آن‌ها قرص‌های اکسید روی به کار رفته که باعث می‌شود نقش مقاومت غیر خطی را ایفا نماید.
باید میدان را یکنواخت کنیم تا تقسیم ولتاژ بین قرص‌ها متعادلانه تقسیم شود.
برقگیر بدون فاصله هوایی
خازن‌های سری آن از قطعات اکسید روی میباشد که به شکل دایره‌ای و قرص و در اندازه‌های مختلف ساخته می‌شوند و روی هم قرار می‌گیرند.
ساده‌تر و کم حجم‌تر هستند.
برای ولتاژی‌های پایین عملکرد دارند بنابراین سطح ولتاژ تجهیزات را می‌توانیم پایین‌تر بیاوریم و در هزینه‌ها صرفه جویی کنیم.
جریان نشتی در این برقگیرها کم و در حدود صفر است.
برقگیـر فیـوزی
عملکرد این برقگیر به این صورت است که در برابر ولتاژ بالا می‌سوزد و گاز یا مواد نسوز داخل آن باعث می‌شوند که جرقه آن خاموش شود. حفاظت ثانویه نیز ندارند.
جمع بندی
در این مقاله با برقگیر فشار متوسط آشنا شدیم و دانستیم چه ویژگی‌هایی دارد و چه انواعی از آن به بازار عرضه می‌شود. برقگیر برای محافظت از تجهیزات الکتریکی در برابر ولتاژی‌های ناگهانی اعم از خطاهای الکتریکی، سوئیچینگ، اتصال کوتاه‌ها، جرقه‌ها و رعد و برق از سیستم الکتریکی محافظت می‌کند. برقگیر فشار متوسط برای ولتاژهای متوسط کاربرد دارد. اگر سوال یا پیشنهادی دارید در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
برای اطلاعات بیشتر و مشاهده آگهی‌های مربوط به برقگیر فشار متوسط، کلیک کنید.
ضمن تشکر از مطالعه این مقاله به شما توصیه میکنیم مطالب مرتبط زیر را نیز جهت افزایش علم و آگاهی خود مطالعه نمایید
712 بازدید
الهه زینالی
