حتما تا به حال برایتان پیش آمده است که صاعقه را دیده و یا اخبار تخریب صاعقه را شنیده باشید. همان طور که همگان می‌دانند، صاعقه بسیار خطرناک بوده و در صورت برخورد با هر وسیله و یا اشیائی، وسیله مذکور سوخته و به کلی نابود می‌شود. ساختمان هم از این قاعده مستثنی نبوده و در صورت بروز و برخورد صاعقه کم‌ترین تلفات آن حریق ساختمان است. از آنجا که ساختمان‌های امروزی هم از ارتفاع بالایی برخوردار بوده و روز به روز بر ارتفاع ساختمان‌ها افزوده می‌شود، سیستم صاعقه‌گیر ارت یکی از سیستم‌هایی است که به شدت در ساختمان مورد نیاز است.
هر سیستم دارای قطعات، اجزا و اتصالاتی است که به کمک یکدیگر سیستم و مجموعه را به وجود می‌آورند. سیستم صاعقه‌گیر ارت هم از اتصالات صاعقه‌گیر ارت تشکیل شده است که هر کدام از این اتصالات نقش و وظیفه خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی اتصالات صاعقه‌گیر ارت و کاربرد هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.
اتصالات صاعقه‌گیر ارت
همان طور که گفته شد، سیستم ارت وظیفه انتقال بار وارده از صاعقه را به زمین یا به اصطلاح ارت را بر عهده دارد. سیستم صاعقه‌گیر ارت از اتصالاتی تشکیل شده است که نقش اساسی در عملکرد صحیح سیستم ارت ایفا می‌کنند. در این قسمت به بررسی اتصالات صاعقه‌گیر ارت می‌پردازیم.
- الکترود زمین: عبارت است از یک قطعه جسم هادی که در زمین قرار داده شده و سیم ارت به آن متصل می‌شود. الکترود زمین یک یا چند قطعه فلزی است که برای ایجاد اتصال و ارتباط الکتریکی با جرم هادی زمین در زیر خاک قرار داده می‌شود تا جریان الکتریکی وارده از صاعقه را به زمین منتقل کند.
- جوش قطعه‌ای: جوش قطعه‌ای نوعی جوش برای متصل کردن سیم مسی انتقال دهنده جریان (حامل جریان) به صفحه مسی استفاده شده در زیر خاک مورد استفاده قرار می گیرد. جوش قطعه‌ای داری انواع مختلفی همانند جوش آرگون، جوش کدولد و یا ترمیک است.
- کلمپ: یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین قطعات در اتصالات صاعقه‌گیر ارت، کلمپ می‌باشد. کلمپ دارای انواع و سایزهای متفاوتی است که بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.
1- کلمپ دو شیاره دو پیچه: نوعی کلمپ از جنس برنج که برای اتصال سیم‌های ارت تا سطح مقطع 120 میلی‌متر مربع به کار می‌رود. این نوع کلمپ بسیار پرمصرف است.
2- کلمپ چشمی: نوعی کلمپ که شبیه چشم بوده و با استفاده از یک پیچ باز و یا بسته می‌شود.
3- کلمپ اتصال هادی به آرماتور: نوعی کلمپ برنجی برای اتصال سیم ارت به آرماتور که در سایزهای مختلف هم در بازار موجود است.
4- کلمپ اتصال تسمه به سیم: نوعی کلمپ برای اتصال سیم به تسمه جهت انشعاب
5- کلمپ اتصال آرماتورها: این کلمپ توانایی متصل کردن آرماتورها را به یکدیگر داشته و علاوه بر آن می‌تواند سیم و تسمه را هم به آرماتور متصل کند.
6- سی کلمپ: سی کلمپ یا C-CLAMP برای اتصال دو کابل به صورت موازی و یا برای انشعاب گرفتن از کابل و یا سیم زمین استفاده می‌شود.
7- کلمپ اتصال ایکس: نوعی کلمپ برای اتصال سیم تا سطح مقطع 70 میلی‌متر مربع که به صورت دو راهه، سه راهه و یا چهار راهه در بازار موجود است.
8- اسپیلت بولت: نوعی کلمپ است که به رول بولت شبیه بوده و برای اتصال سیم‌های ارت تا سطح مقطع 120 میلی‌متر مربع به کار می‌رود.
- رول بولت: رول بولت یا Roll Bolt نوعی اتصال پیچ و مهره‌ای است که از یک پیچ سر مخروطی، یک استوانه فلزی چاکدار، یک مهره و یک واشر تشکیل شده است. از رول بولت برای اتصال صفحه‌های فلزی بر روی سطوح بتنی، سنگی و… در ساختمان‌سازی و ساخت سازه‌ها استفاده می‌شود.
- استوانه جوشی: استوانه جوشی قطعه‌ای است که برای جوشکاری و اتصال سیستم ارت به سازه فلزی به کار می‌رود.
- شینه ارت یا باس بار: کاربرد شینه ارت بیشتر در نیروگاه‌ها و یا اماکنی است که از سیم‌ها و کابل‌های زیادی استفاده می‌شود. شینه ارت تمام ژنراتورها، ترانسفورماتورها، سیم‌ها و کابل‌های یک نیروگاه که ولتاژ برابری دارند را با یک شمش یا یک رسانا به نام شینه یا باس‌بار (Busbar) در هر فاز به یکدیگر متصل می‌کند. در شینه ارت تمام انرژی ژنراتورها، ترانسفورماتورها و یا هر دوی آن‌ها به یکدیگر پیوسته و از آنجا به طور مستقیم با همان ولتاژ یا به کمک ترانسفورماتور افزاینده و یا کاهنده با ولتاژ دیگر به مصرف‌کننده‌ها یا شینه‌های دیگر هدایت می‌شوند. به همین دلیل، می‌توان گفت که شینه ارت وسیله‌ای برای جمع و پخش کردن انرژی در آن واحد یا نیروگاه است.
- کابلشو: کابلشو وسیله‌ای برای اتصال هادی کابل به شینه و یا سایر محل‌های مورد نیاز جهت اتصال است. جنس کابلشو برای هادی‌های مسی، مس قلع اندود شده و برای کابل‌های آلومینیومی، آلومینیوم می‌باشد (دقت کنید که تنها برای اتصال کابل‌های آلومینیومی به شینه مسی از کابلشو بیمتال استفاده می‌شود).
- سیم مسی: سیم مسی وسیله‌ای برای انتقال بار صاعقه و رسانای قوی جریان است. سیم مسی دارای اندازه‌های مختلفی بوده و به صورت سیم و یا تسمه تولید می‌شود. سیم مسی وظیفه دارد تا به صفحه مسی متصل شده و بار صاعقه را به خاک منتقل کند تا ایمنی افراد، تجهیزات برقی درون ساختمان و ماهیت و ساختار ساختمان حفظ شوند.
- صفحه مسی: ورقه‌هایی از جنس مس که به صورت عمودی داخل چاه ارت قرار داده شده تا جریان را به زمین منتقل کنند. سیم مسی باید به این صفحه مسی جوش داده شود تا انتقال بار و ولتاژ صاعقه به زمین به راحتی صورت گیرد. توجه کنید که اتصال و جوش سیم به صفحه مسی بسیار مهم بوده و به هیچ عنوان نباید این اتصال را تنها با بست برقرار کرد و حتما باید محل اتصال سیم مسی با صفحه مسی جوش داده شود.
نتیجه‌گیری
صاعقه یکی از خطرناک‌ترین بلایای طبیعی است که احتمال رخ دادن در بسیاری از مناطق، به خصوص مناطق کوهستانی، زیاد است. سیستمی که انسان‌ها با استفاده از آن با صاعقه مقابله می‌کنند، سیستم صاعقه‌گیر ارت نام دارد. هر سیستمی دارای اجزا و اتصالاتی می‌باشد که از اهمیت فراوانی برخوردار بوده و نقص در هر کدام باعث نقص در کار سیستم می‌شود. اتصالات صاعقه‌گیر ارت دارای صفحه مسی، سیم مسی، رولت بولت، کابلشو، شینه ارت، استوانه جوش، کلمپ، جوش قطعه‌ای و الکترود زمین می‌باشد که در این مقاله به بررسی هر کدام از آن‌ها پرداختیم.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی اتصالات صاعقه‌گیر ارت و کاربرد آن‌ها بپردازیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. در صورتی که سوال، انتقاد، پیشنهاد و یا درخواستی از تیم تکه‌کابل دارید، در قسمت نظرات برای ما کامنت بگذارید.
برای اطلاعات بیشتر و مشاهده آگهی‌های مربوط به اتصالات صاعقه گیر ارت، کلیک کنید.
434 بازدید
الهه زینالی
