سکسیونر چیست؟ راهنمای جامع نصب، بهرهبرداری، تعمیرات و نکات ایمنی
سکسیونر (Disconnector) یکی از تجهیزات حیاتی در ایستگاههای برق فشار متوسط و بالا است که وظیفه اصلی آن جداسازی بخشهای مختلف مدار از قسمتهای تحت ولتاژ است. این کلید مکانیکی ایمنی را در تعمیرات و مانورهای شبکه تضمین میکند. برای بهرهبرداری صحیح، نصب سکسیونر باید دقیقاً مطابق دستورالعمل استاندارد و سازنده انجام شود. در این راهنما، به بررسی حمل و نقل، نصب، بهرهبرداری، تعمیرات دورهای، بازرسی، نکات ایمنی و گزارشدهی میپردازیم تا متخصصان صنعت برق راهنمایی کامل داشته باشند.
حمل و نقل و نگهداری پیش از نصب
حمل و نقل سکسیونر باید بر اساس دستورالعمل سازنده باشد. اگر شرایط محیطی (دما، رطوبت) در فرم سفارش مشخص نشده، توافق بین خریدار و سازنده ضروری است. اقدامات حفاظتی:
– جلوگیری از نفوذ رطوبت، برف و یخ به عایقها.
– کاهش لرزش به حداقل (با بستهبندی مناسب).
– بستهبندی ضدآب با برچسب شامل:
– احتیاطات حمل.
– نام و آدرس سازنده و سفارشدهنده.
– تیپ سکسیونر.
– وزن کل.
سازنده باید دستورالعملهای حمل، نصب، بهرهبرداری و تعمیرات را هنگام تحویل ارائه دهد.
مراحل نصب سکسیونر
دستورالعمل نصب توسط سازنده باید شامل موارد زیر باشد:
– نحوه باز/بسته و حرکت سکسیونر.
– روش سوار کردن و عملکرد.
– وزن کل، وزن خاموشکننده جرقه و سنگینترین قسمت (اگر بیش از ۱۰۰ kg).
– اجرای اتصالات.
– نکات پس از مونتاژ اولیه.
مراحل عملی نصب:
1. بررسی بستهبندی و عدم آسیبدیدگی.
2. قرارگیری پایه روی فونداسیون بتنی (با سطح تراز و پیچهای گالوانیزه).
3. نصب مقرهها و تیغهها با گشتاور دقیق (طبق دیتاشیت).
4. اتصال کنتاکتها و زمین محکم.
5. تست مکانیکی (باز/بسته چندین بار).
6. تست عایقی با میگر (۵ kV برای MV).
7. تنظیم اینترلاک ایمنی.
شرایط بهرهبرداری از سکسیونر
دستورالعمل بهرهبرداری سازنده باید شامل:
– توصیف عمومی تجهیزات و عملکرد.
– طرحهای ایمنی و اینترلاک.
– توضیح عایقبندی، سیستم زمین و قطعات.
در بهرهبرداری:
– فقط در بیباری قطع/وصل شود.
– وضعیت تیغهها بصری چک شود.
– از کنترل دور (SCADA) برای مدلهای موتوری استفاده شود.
– دما و رطوبت محیط در محدوده -۴۰ تا +۵۰°C.
تعمیرات دورهای پس از نصب
دستورالعمل تعمیر سازنده:
– زمان و دفعات (سالانه یا پس از ۱۰۰۰ عملکرد).
– جزئیات تعمیر، تلرانس پارامترها و فواصل.
– مواد کمکی (گریس، روغن، مایع عایقی).
– وسایل حمل، آزمونهای پس از تعمیر.
– فهرست قطعات یدکی با تعداد و وظایف.
– زمان تخمینی تعمیر و اقدامات پایان عمر.
ثبت اطلاعات توسط مصرفکننده:
– شماره سریال، تاریخ نصب.
– نتایج اندازهگیری/آزمونها.
– حدود تعمیرات، تعداد عملکرد (با شمارنده).
– گزارش خرابی با جزئیات.
تهیه گزارش نقص فنی:
– سابقه سکسیونر.
– مشخصات قطعه آسیبدیده.
– شرایط آب و هوا هنگام خرابی.
– نوع نقص، منشأ و اثرات.
– نقشههای جزئی.
بازرسی کلی سکسیونر
بازرسی برای تشخیص خرابی، نشت، بوی گرمای بیش از حد، صدای تخلیه یا شل بودن قطعات انجام میشود. موارد بررسی:
– عایقهای خارجی (ترک، آلودگی).
– مکانیزم عملکرد، اتصال زمین.
– محفظه گاز (پاکیزگی، نشت).
– کنتاکتها (سوختگی، موازی بودن، فاصله حداقل).
– مکانیزم (باز/بسته چندین بار؛ چک فنر/موتور در مدلهای غیر دستی).
اگر قطعه مشکوک باشد، سکسیونر پیاده شده، آزمون شود و با سازنده مشورت گردد.
نکات ایمنی نصب و عملکرد
1. الکتریکی:
– عایقبندی فاصله هوایی مناسب.
– زمین کردن محکم.
– جداسازی LV/HV.
– درجه حفاظت IP مناسب.
2. مکانیکی:
– تنظیم فشارهای دقیق.
– اندازهگیری نیروی مقاوم.
– عدم فشار اضافی به بدنه.
3. حرارتی:
– حداکثر دمای قطعات.
– مواد غیرقابل اشتعال.
4. عملکردی:
– شارژ دستی صحیح.
– عملکرد اینترلاک.
– محل دقیق قطعات طبق نقشه.
– عملکرد الکتریکی/مکانیکی صحیح.
نگهداری پیشرفته و عیبیابی
– روغنکاری سالانه مکانیزم.
– تمیزکاری کنتاکتها با حلال.
– تست دورهای عایق (میگر، HI-POT).
– علائم خرابی: اکسید، گرم شدن، صدای غیرعادی.
نتیجهگیری
سکسیونر تجهیزات کلیدزنی ضروری در ایستگاههای توزیع است و نصب/بهرهبرداری آن باید دقیقاً مطابق دستورالعمل سازنده باشد. رعایت این نکات ایمنی، عملکرد و عمر مفید (۲۰-۳۰ سال) را تضمین میکند. نکات دیگری درباره نصب سکسیونر میدانید؟ نظرات خود را به اشتراک بگذارید.
1009 بازدید
محمد یاری پور
