یکی از مهم‌ترین راه‌های جلوگیری از وقوع این اتفاق، استفاده از انواع محافظ‌های برق است اما تمامی محافظ‌های برقی در فاز و توان صنعتی نبوده و نمی‌توانند جلوی این آسیب را بگیرند. از این رو باید از محافظی استفاده شود که جریان و تعداد فاز برقی محیط‌های صنعتی هم‌خوانی داشته و از توان بالایی برخوردار باشد. محافظ برق صنعتی از معدود وسایلی است که توان مقابله با نوسانات شدید جریان در حوزه صنعتی و دستگاه‌های صنعتی را داشته و عمر مناسبی دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی محافظ برق صنعتی پرداخته و کاربرد آن را بیان کنیم.
محافظ برق
قبل از بررسی محافظ برق صنعتی ابتدا بهتر است به بررسی محافظ برق و کاربرد آن پرداخته و سپس شما را با تفاوت‌های محافظ صنعتی و کاربردهای آن بیشتر آشنا کنیم. همان‌طور که از نام محافظ برق مشخص است، محافظ برق وسیله‌ای برای محافظت از وسایل برقی در برابر نوسانات جریان و اختلالات شبکه برقی بوده و می‌تواند از آسیب رسیدن به وسایل برقی و الکتریکی و الکترونیکی جلوگیری کند.
در صورتی که وسیله‌ای الکتریکی، برای مثال یخچال، دارای محافظ برق نیاشد، هرگونه نوسانات جریانی که ناشی از اختلالات شبکه برق و یا اتفاقاتی همچون برق‌دزدی باشد و باعث این‌گونه نوسانات شود، به یخچال و یا هر وسیله الکتریکی دیگر آسیب شدید وارد کرده و در بهترین حالت برد یخچال می‌سوزد که هزینه‌های تعویض برد الکترونیکی به مراتب خیلی بیشتراز یک دستگاه محافظ بوده و زیان اقتصادی آن قابل مقایسه با قیمت محافظ برق نیست.
در حالت کلی، محافظ‌های برق، همانند فازهای برق شهری، به دو نوع محافظ برق تک فاز و محافظ برق سه فاز تقسیم می‌شوند. محافظ‌های برق تک فاز بیشتر کاربرد خانگی داشته و بیشتر برای وسایل الکتریکی و الکترونیکی همچون یخچال، تلویزیون، هود و … کاربرد دارد
اما محافظ‌های برق سه فاز بیشتر کاربرد صنعتی داشته و استفاده از توان و قیمت بالاتری نسبت به محافظ‌های تک فاز برخوردارند. این نوع محافظ‌ها بیشتر برای دستگاه‌های صنعتی و کارخانجات کاربرد داشته و کم‌تر در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرند. محافظ‌های برق صنعتی هم بیشتر از این مدل محافظ سه فاز بوده و کم‌تر از آن‌ها در منازل استفاده می‌شود.
محافظ برق صنعتی
همان‌طور که گفته شد، محافظ‌های برق صنعتی بیشتر از نوع سه فاز بوده اما از آنجایی که برخی دستگاه‌ها، به‌خصوص دستگاه‌های کوچک صنعتی، دارای برق مصرفی تک فاز هستند، این نوع محافظ‌های در مدل تک فاز هم در بازار موجود بوده و قابل خریدداری هستند اما از آنجا که مدل سه‌فاز آن کاربرد بیشتری داشته و رایج‌تر بوده و از توان بیشتری برخوردار است، قیمت بالاتری داشته و خرید محافظ برق صنعتی سه فاز در مراکز و کارخانه‌های صنعتی بیشتر مرسوم است.
محافظ‌های برق صنعتی وسایلی هستند که از آسیب‌رسیدن به برد و قسمت‌های الکتریکی و الکترونیکی دستگاه‌های صنعتی و کارخانه‌ای در هنگام افت ولتاژ و یا افزایش ناگهانی ولتاژ جلوگیری می‌کند. همان‌طور که گفته شد، اختلال و یا خرابی در یک دستگاه کاربردی کارخانه و یا مراکز صنعتی بسیار پرهزینه‌تر از هزینه خرید محافظ برق صنعتی بوده و در ضمن، باعث می‌شود که کار کارخانه و یا مرکز صنعتی در کل مختل می‌شود. از این توصیه می‌شود حتما برای تمامی دستگاه‌ها و وسایل صنعتی و کارخانه از محافظ صنعتی استفاده شود.
رله‌ای که در این محافظ‌ها به کار رفته است از قدرت زیادی بهره‌مند بوده (حدود 63 آمپر) و توانایی تنظیم پارامترهای ولتاژ، زمان و جریان را دارد. برخی از این نوع محافظ‌ها مجهز به ترانس داخلی و خارجی بوده که توانایی اندازه‌گیری جریان را نیز دارند.
این دستگاه قادر است در مواقعی که که برق دارای اختلالات جریانی است، جریان ورودی را قطع کرده و پس از تصحیح و تعمیر دوباره جریان و نوسانات شبکه، جریان ورودی را به‌طور خودکار وصل نماید. این محافظ زمانی که جریان عبوری از مقدار 63 آمپر در بارهای اهمی و یا از 25 آمپر در بارهای القایی بیشتر شود، جریان را قطع کرده و پس از تصحیح‌شدن جریان، جریان را وصل می‌کند.
همان‌طور که گفته شد، محافظ‌های صنعتی کاربرد بسیار زیادی دارند اما از جمله مهم‌ترین کاربردهای محافظ برق صنعتی می‌توان به حفاظت از دستگاه‌ها در برابر افت ولتاژ، محافظت در برابر اضافه و افزایش ناگهانی ولتاژ، حفاظت در برابر قطعی نول و یا دو فازی‌شدن جریان، حفاظت در برابر صاعقه و ولتاژ و جریان ضربه، حفاظت در مقابل اضافه بار و به‌خصوص اضافه بار شدید و حفاظت در برابر توالی فازها و عدم تقارن فازها اشاره کرد. از این محافظ می‌توان در ماشین آلات و دستگاه‌های صنعتی سه فاز، تابلو برق‌های سه فاز، سیستم‌های برودتی و تهویه، کمپرسورها، دستگاه‌های CNC، ماینر ارزهای دیجیتال، موتورها و پمپ‌ها و انشعابات سه فاز اشاره کرد.
این محافظ‌ها از مزایا و قابلیت‌های بسیار بیشتری نسبت به سایر محافظ‌های برق خانگی برخوردار هستند. از جمله مزایای محافظ برق صنعتی می‌توان به دارابودن نمایشگر ولتاژ و جریان، نمایش خطاها، وصل مجدد و خودکار جریان پس از تصحیح جریان، دارای قابلیت کالیبره‌کردن و کالیبراسیون ولتاژ، دارای نشانگر خطا، دارای قابلیت تنظیم پارامترهای مختلف دستگاه، قابلیت تنظیم‌کردن زمان کار دستگاه و ریست مجدد آن و دامنه وسیع تنظیمات کنترل اشاره کرد.
نتیجه‌گیری
یکی از وسایل کاربردی که نقش محافظتی داشته و از انواع دستگاه‌ها و وسایلی الکتریکی و الکترونیکی در برابر نوسانات جریان شبکه محافظت می‌کند، محافظ برق است. محافظ برق انواع مختلفی داشته که بیشتر آن‌ها در مقیاس صنعتی کاربرد چندانی ندارند. محافظ برق صنعتی از انواع محافظ‌های برق است که قابلیت‌ها و مزایا و کاربردهای فراوانی داشته و امکان نصب در انواع کارخانجات و مراکز صنعتی را داراست و در حالت کلی، از کاربرد بسیار زیادی بهره‌مند است.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی محافظ برق صنعتی پرداخته و کاربرد آن را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه‌کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
179 بازدید
احسان شوکتی
