پس از آن که بشر انرژی الکتریسیته را به خدمت گرفت، اختراعات و ساخت دستگاه‌هایی که با نیروی الکتریکی یا همان برق کار می‌کردند شروع شدهو رونق گرفت؛ تا جایی که امروزه تقریباً ممکن نیست به محلی پا بگذارید که هیچ اثری از نیروی برق یا دستگاهی وابسته به برق در آن نباشد. اما این پیشرفت نیز مانند تمامی پیشرفت‌ها مخاطرات متناسب با خود را همراه داشت؛ زیرا اگر در برخورد با انرژی الکتریکی اقدامات امنیتی لحاظ نشود، خسارات جبران ناپذیر مالی و جانی در پی خواهد بود. در این زمان بود که ابزار و دستگاه‌های محافظتی و امنیتی در زمینه برق پا به عرصه گذاشتند تا ما و دستگاه‌های وابسته به انرژی الکتریکی را از مخاطرات در امان نگاه دارند؛ یکی از مهم ترین اعضای این گروه استابلایزر نام دارد. در این مقاله به معرفی، روش کار و انواع استابلایزر می‌پردازیم.
استابلایزر چیست
همانگونه که در ابتدا گفته شد عدم رعایت اقدامات امنیتی و محافظتی در برخورد با انرژی الکتریکی باعث ایجاد خسارات سخت و گاه جبران ناپذیری می‌شود. دستگاه‌ها و ابزارت الکتریکی از جمله مواردی هستند که باید از آن‌ها در برابر تغییرات ولتاژ و نوسانات محافظت کرد.
با وجود تمام کارهایی که در مسیر کنترل انرژی انجام شده است تا ولتاژ متناسب با دستگاه مورد نظر ثابت بماند، همچنان تغییر ولتاژ، نوسان و قطع و وصل ناگهانی آن باعث ایجاد خسارت می‌شود؛ تا جایی که مطابق تحقیقاتی که اخیراً صورت گرفته، بیشترین علت خرابی و خسارت وارده به لوازم و ابزار برقی به دلیل تغییرات ولتاژ، نوسانات، نویزها و قطع و وصل‌های ناگهانی جریان برق بوده است.
حال برای جلوگیری از این اتفاقات چه باید کرد؟ راه حل این مشکلات دستگاه استابلایزر یا همان تثبیت کننده ولتاژ است، استابلایزر دستگاهی است که در مسیر جریان برق قرار می‌گیرد تا نوسانات، پرش‌ها و… ناگهانی جریان برق شهری و سه فاز را کنترل کرده و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کند. استابلایزرها در انواع و دسته بندی مختلفی موجود می‌باشند.
روش کار استابلایزر
استابلایزر با داشتن سیستم مخصوص، ولتاژ ورودی را اندازه‌گیری می‌کند و هرگونه تغییر ولتاژ اعم از کاهش یا افزایش را تشخیص داده و اصلاح می‌کند. به این صورت در خروجی ولتاژ مناسب با دقت ۱٪ داریم. قسمت جالب ماجرا اینجاست که مطابق بررسی‌ها، استابلایزر علاوه بر تأمین امنیت دستگاه‌های برقی مزایای دیگری نیز دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کاهش هزینه مصرف برق و محافظت از دستگاه‌ها در برابر رعد و برق اشاره کرد.
انواع استابلایزر
استابلایزر نیز مانند بسیاری از دستگاه‌ها، انواع مختلفی دارد که هر یک مطابق با ویژگی‌های خود در زمینه خاصی استفاده می‌شوند؛ در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
انواع استابلایزر از نظر ساختمان و تکنولوژی ساخت
1- استابلایزر رله‌ای
این مدل استابلایزر مناسب استفاده در مقیاس‌های کوچک می‌باشد و عموما برای استفاده خانگی مناسب است.
همانگونه که از نامشان پیداست عملکرد این استابلایزرها بسته به رله‌ها و ترانس می‌باشد و نحوه کار آن‌ها به صورت دستی یا مکانیکی است. یعنی کنترل کننده، ولتاژ را نسبت به عددی که از پیش معین شده، بررسی کرده و رله‌ها را تنظیم می‌کند. در مکان‌هایی که برق بصورت لحظه‌ای دچار نوسان می‌شود بهتر است از این مدل استرابلایزر استفاده شود زیرا سرعت بالایی داشته و می‌تواند در کمتر از ۱ثانیه نوسان برق و افت ولتاژ را تنظیم کند.
محدوده تشخیص (دقت) و عملکرد استرابلایزر رله‌ای ۲۰ ولت می‌باشد یعنی اگر حد مجاز ۲۲۰ ولت است، زمانی که نوسانات به زیر۲۰۰ و بالای ۲۴۰ برسد این مدل فعال شده و به تنظیم و تصحیح می‌پردازد. این مدل کم وزن و ولتاژ پایین بوده و از جمله مزایای دیگر آن می‌توان به استفاده آسان و مقرون به صرفه بودن آن اشاره کرد. عیب اصلی این گروه نیز استحکام پایین آن‌ها است که از همین رو برای مصارف خانگی به انتخاب بهتری تبدیل می‌شوند.
۲-استابلایزر سروو
این مدل برعکس مدل قبلی فاقد هرگونه رله بوده و ترانس آن حلقوی است. بر روی ترانس نیز بازویی وجود دارد که توسط خود ترانس کنترل می‌شود و وظیفه آن کنترل و تنظیم تغییرات ولتاژ و نوسان‌ها است. محدود تشخیص(دقت) و عملکرد استرابلایزر سروو ۳ ولت است یعنی از مدل رله‌ای بسیار دقیق‌تر است اما با سرعتی پایین‌تری دارد. به همین دلیل بهتر است از این مدل در مکان‌هایی که نوسانات ناگهانی برق دارند استفاده نشود. محل مناسب برای استفاده از این مدل مکان‌هایی است که ولتاژ برق همیشه بالاتر یا پایین‌تر از حد معین بوده و دارای نوسانات کمتری می‌باشد.
3-استابلایزر استاتیکی
این مدل نسبت به دو مدلی که در بالا معرفی کردیم، دقیق‌تر و سریع‌تر است زیرا در این مدل یک کانورتور وجود دارد که ولتاژ را به میزان مورد نیاز و تعیین شده تنظیم می‌کند.
استابلایزرها علاوه بر تقسیم بندی مطابق ساختمان و تکنولوژی ساخت به دسته‌های دیگر نیز تقسیم بندی می‌شوند، که یکی از این تقسیم بندی‌ها بر اساس بازه ولتاژ ورودی و تعداد فاز می‌باشد.
انواع استابلایزر بر اساس تعداد فاز
1-تک فاز
این مدل عموما برای لوازم برق خانگی و اداری استفاده می‌شود، مانند تلویزیون، یخچال، کامپیوتر و… . در سه مدل رله‌ای ، سروو و استاتیکی موجود است.
2- سه فاز
این مدل عموما برای دستگاه‌های پزشکی و بیمارستانی که نیاز به ولتاژ بالای برق دارند استفاده می‌شود مانند دستگاه سی تی اسکن، ام آر آی و… . بالطبع استابلایزر ۳ فاز، نیاز به ترانس قوی دارد که همین امر باعث می‌شود فقط در ۲ مدل سروو و استاتیکی موجود باشد.
تقسیم بندی استابلایزرها بر اساس کاربرد
1- صنعتی
استابلایزرهای صنعتی بسیار قوی بوده و از سه ترانس قدرتمند تشکیل می‌شوند، این گروه از استابلایزرها سه فاز بوده و دو نوع ستونی و سروو دارند.
2- خانگی
استابلایزرهای خانگی به چند گروه ۵ کیلو واتی، ۸ کیلو واتی و ۱۰ کیلو واتی تقسیم می‌شوند که از هرکدام در زمینه مشخص و مطابق با شرایط آن استفاده می‌شود.
بصورت کلی استابلایزرها انواع مختلفی دارند که هر کدام در زمینه معین و متناسب با ویژگی‌ها و ساختار خود استفاده می‌شوند؛ اما دراصل موضوع، عملکرد و هدف تمام مدل‌ها حفظ سلامت و امنیت ابزار و دستگاه‌ها در برابر نوسانات و تغییرات ولتاژ برق می‌باشد. تهیه و استفاده از این ابزار می‌تواند شما را از خسارات سنگین و گاه جبران ناپذیری در امان نگاه دارد و به شدت مورد نیاز و حیاتی است.
هدف ما در این مقاله معرفی دستگاه استابلایزر، نحوه کار و انواع آن بود. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. شما می‌توانید نظرات خود را با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید. برای مشاهده آگهی‌های مربوط به استابلایزر و اطلاعات بیشتر، کلیک کنید.
676 بازدید
الهه زینالی
