در هر کاری ایمنی حرف اول را می‌زند، از این رو ایمنی در وسایلی که به جریان برق متصل هستند، بسیار مهم است. یکی از مصادیق ایمنی در وسایلی که ظرفیت انباشت الکترون را دارا هستند، استفاده از سیمی برای تخلیه بار به زمین است. در سیستم برق‌کشی ساختمان‌ها استفاده از چنین سیمی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا مانع از برق‌گرفتگی و بروز حوادث می‌شود. نام این سیم که باعث تخلیه بار وسایل الکتریکی می‌شود، سیم ارت نام دارد.
سیم ارت چیست؟
همان‌گونه که اشاره کردیم، سیم ارت سیمی برای تخلیه بار الکتریکی وسایل برقی است و از آنجایی که به زمین متصل می‌شود به آن سیم اتصال به زمین نیز گفته می‌شود. به‌طورکلی این سیم خطرات ناشی از نشتی جریان برق را کاهش می‌دهد و منجر به افزایش ایمنی افراد و ابزارهای الکتریکی می‌گردد.
همان‌طور که می‌دانید امکان بروز مشکلاتی همچون حریق، برق‌گرفتگی، نشتی جریان برق و … در هر وسیله‌ای که به جریان الکتریکی شهری متصل است، وجود دارد از این رو نیاز به وسیله یا سیمی برای تخلیه این جریان که باعث بروز چنین مشکلاتی می‌شود، داریم. به عبارتی نشتی تحت‌تأثیر عواملی از جمله ضربه، رطوبت، آلایندگی‌های هوا، پوسیدگی سطح عایق، فرسودگی سیم‌ها و … ممکن است ایجاد شود که این اتفاقات می‌توانند باعث بروز خطرات و آسیب‌های مالی و جانی فراوانی شوند. سیم ارت با ماهیتی که دارد، از این اتفاقات جلوگیری کرده و این الکترون‌ها و جریان انباشته در وسایل الکتریکی را به زمین منتقل می‌کند.
شاید بارها شنیده باشید که شخصی با لمس وسیله برقی دچار برق‌گرفتگی شده است. حتی ممکن است شما با لمس یک وسیله برقی دچار لرزش و برق‌گرفتگی خفیف شده باشید. اینجاست که کاربرد سیم ارت نمایان می‌شود و با انتقال جریان به زمین، مانع از برق‌گرفتگی شما می‌شود. تنها در زمان نشتی جریان برق، توسط این سیم به زمین منتقل شود، از برق‌گرفتگی جلوگیری شده و حادثه خاصی رخ نمی‌دهد. لازم به ذکر است که سیم اتصال به زمین فاقد جریان برق است.
کاربرد اصلی سیم ارت در ارتباط با از بین بردن نشتی جریان است. نشتی جریان می‌تواند به دلایلی همچون پوسیدگی عایق، زخم شدگی، ضربه، کشیده و یا فشرده شدن، رطوبت، گرد و غبار، لخت شدگی سیم و … به وجود آید. اگر نشتی جریان به قسمت بیرونی سطح جسم الکتریکی انتقال پیدا کند، می‌تواند باعث برق‌گرفتگی و یا حوادث خطرناکی شود. برای این کار (از بین بردن نشتی جریان) از سیم ارت استفاده می‌کنیم.
از سیم ارت در مواردی همچون یخچال، لباسشویی، پریز برق، خودرو و … استفاده می‌شود.
سیم ارت چگونه کار می‌کند؟
کمی پیش‌تر راجع به برق‌گرفتگی و نشتی جریان برق صحبت کردیم و متوجه شدیم با اتصال سیم ارت به زمین ایمنی ایجاد می‌شود. حال در پی دلیل آن هستیم که بفهمیم سیم ارت چگونه عمل کرده و چگونه برق را به زمین منتقل می‌کند؟ به‌طورکلی در مدار برق‌رسانی شهری، سیم‌های فاز و نول برق مورد نظر ما را تأمین می‌کنند، علاوه بر این دو سیم یک سیم سبز رنگ نیز وجود دارد که برای ایمنی در سیستم برق‌کشی گنجانده شده است. این سیم سبز همان سیم ارت یا سیم اتصال به زمین است.
تخلیه بار به سمت زمین و کوتاه‌شدن مسیر حرکت الکترون‌ها مهم‌ترین و اصلی‌ترین کار یک سیستم ارتینگ در مدار برق‌رسانی است، به عبارتی با لمس کردن وسیله برقی، الکترون‌ها به‌جای عبور از دست از سیم اتصال به زمین عبور کرده و به زمین منتقل می‌شوند، بدین سبب از برق‌گرفتگی شما جلوگیری می‌شود.
دلایل استفاده از سیم ارت
- افزایش ضریب ایمنی؛
- محافظت از افراد و تجهیزات الکترونیکی در برابر نشتی جریان؛
- جلوگیری از آتش‌سوزی؛
- فراهم ساختن شرایط ایده‌آل برای کار؛
- حذف ولتاژ اضافی و ثابت نگه‌داشتن سطح ولتاژ؛
- خنثی‌کردن ولتاژهای ناخواسته مانند اثرات ناشی از صاعقه؛
- جلوگیری از افزایش الکتریسیته ساکن؛
- جلوگیری از ولتاژهای تماسی.
چرا باید از سیم ارت استفاده کنیم؟
سیم ارت یا سیم اتصال به زمین سیمی است که باعث انتقال جریان ناخواسته و یا همان جریان نشت پیدا کرده، به داخل زمین می‌شود. در صورت عدم وجود این سیم امکان برق‌گرفتگی، حریق و آتش‌سوزی و … بالا است.
سیم اتصال به زمین در لوازم برقی به بدنه فلزی دستگاه یا هر نوع مصرف‌کننده برقی وصل شده و از طریق سیم‌کشی برق ساختمان به زمین متصل می‌شود. به هر دلیلی سیم فاز یا سیم نول با بدنه فلزی تماس پیدا کند، به‌جای نشتی جریان برق به سطح خارجی وسایل الکترونیکی جریان برق از طریق سیم ارت به زمین منتقل شده و در نتیجه از برق گرفتگی جلوگیری می‌شود.
انواع سیم ارت
سیم ارت مانند سایر سیم‌ها انواع مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- ارت روکش‌دار: سیم ارت روکش‌دار مهم‌ترین سیمی است که در ساختمان‌سازی و صنایع مختلف استفاده می‌شود. ایمن‌ترین سیم اتصال به زمین همین مدل روکش‌دار است که همین روکش سبب محافظت از سیم در برابر عوامل بیرونی می‌شود.
- سیم مفتولی یا خشک: این سیم از یک سیم تک‌رشته‌ای تشکیل شده است که برای جریان‌های مختلف در سطح مقطع‌های گوناگون مورداستفاده قرار می‌گیرد. باتوجه‌به اینکه این سیم قابلیت انعطاف‌پذیری ندارد به همین دلیل به آن سیم ارت خشک نیز می‌گویند.
- ارت افشان: این نوع سیم از انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به ارت مفتولی برخوردار است. این سیم دارای مقاومت الکتریکی بالایی است و در برابر دماهای بالا از خود مقاومت نشان می‌دهد.
- ارت نیمه افشان: این سیم مابین سیم افشان و سیم مفتولی طراحی و تولید می‌شود.
نتیجه‌گیری
در این مقاله سعی کردیم چرایی استفاده از سیستم ارتینگ را برایتان به زبان ساده توضیح دهیم. حال می‌دانید تا چه حد استفاده از سیم اتصال به زمین می‌تواند از حوادث تلخ و جبران‌ناپذیر جلوگیری کند و چرا باید از سیم ارت استفاده کرد. استفاده از این سیم گرچه ضروری نیست؛ اما همچنان به‌عنوان یک مزیت مهم در سیستم برق‌کشی استفاده می‌شود. امروزه استفاده از سیم اتصال به زمین آن‌چنان گسترده شده است که در سیستم مخابرات برای جلوگیری از ایجاد نویز در شبکه از آن استفاده می‌کنند. به‌طورکلی می‌توان گفت شبکه‌های توزیع برق بدون سیم اتصال به زمین بدون کاربرد باقی خواهند ماند.
در این مقاله سعی کردیم به چرایی استفاده از سیم ارت بپردازیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه‌کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید. برای اطلاعات بیشتر و مشاهده آگهی‌های مربطو به سیم ارت کلیک کنید.
1258 بازدید
احسان شوکتی
