آیا می‌دانید تابلوی توزیع برق چیست و چه خصوصیاتی دارد؟ به نظر شما تابلو توزیع برق چه کاربردی دارد؟ تابلو توزیع یا سوئیچ‌بُرد نوعی تقسیم‌کننده بوده که می‌تواند انرژی را از منبع تغذیه دریافت کرده و در نهایت به مدارات مختلف تحویل دهد. در ادامه این راهنما اطلاعات بیش‌تری پیرامون تابلوهای توزیع برق به شما عزیزان ارائه خواهیم داد. با ما همراه باشید.
هر آنچه که باید درباره تابلوی توزیع برق بدانید!
معرفی تابلو توزیع برق
همان‌طور که گفته شد، تابلوی توزیع برق یک نوع تقسیم‌کننده بوده که وظیفه دارد انرژی را از منبع تغذیه دریافت کرده و بعد آن را به مدارهای مختلف ارسال کند. خروجی‌های تابلو توزیع برق بایستی که دارای ادوات کنترلی و حفاظتی مناسبی باشند؛ حفاظت خروجی‌ها در این تابلوها می‌تواند به واسطه فیوزهای ذوب‌شونده یا سوئیچ‌گیرها انجام شود. هر تابلو توزیع برق قابل تقسیم‌بندی به تعدادی بخش‌های عملیاتی بوده که هر واحد شامل تمام عناصر الکتریکی و مکانیکی به منظور انجام یک عملکرد کار خواهند کرد.
در کل، تابلوهای توزیع برق نقش بسیار پُررنگی در ایمنی و استمرار تأمین برق مصرفی بر عهده داشته که دارای قابلیت قطع مدار در یک محفظه مشترک نیز است.
مصارف تابلوی توزیع برق
اصلی‌ترین دلیل استفاده از این تابلوها، بهره بردن از مزیت تجمع تجهیزات الکتریکی در یک نقطه امن است؛ به طوری که این تابلو می‌تواند محافظت از اجزا، تعمیر و نگهداری را به مراتب سهولت بخشد. با کمک تابلوهای توزیع برق دیگر نیازی به جستجوی قطعات در بخش‌های مختلف نخواهد بود.
دلیل بعدی استفاده از این تابلو، ایمنی کار برای کاربران، کارشناسان و عموم مردم است؛ در واقع با جمع‌آوری و گردهم آوردن تجهیزات در یک محفظه منظم، درصد احتمال بروز خطرات به طرز چشم‌گیری کاهش پیدا خواهد کرد. با استفاده از تابلو توزیع برق ایستاده می‌توان با کم‌ترین میزان هزینه از سیستم‌های الکتریکی به صورت پیوسته بهره برد.
انواع تابلو توزیع برق
تابلوهای توزیع برق بر اساس فاکتورهای مختلفی قابل دسته‌بندی به انواع گوناگونی هستند:
- تابلو اصلی: تابلوهای مذکور از طرف فشار ضعیف به ترانسفورماتورها متصل خواهند شد؛
- تابلو نیمه اصلی: تابلوی مذکور از تابلو توزیع برق اصلی تغذیه کرده و موظف است که برق بخشی از مجموعه را تأمین نماید؛
- تابلو فرعی تأسیسات: از تابلوهای مذکور در توزیع و کنترل برق در قسمت‌های خاصی از سازه هم‌چون موتورخانه‌ها بهره‌گیری می‌شود. به عبارت دیگر، تابلو فرعی تأسیسات برای کنترل سیستم‌های برقی ویژه کارایی دارد؛
- تابلو فرعی روشنایی: تابلوی توزیع برق روشنایی نیز از تابلوی اصلی تغذیه نموده و به منظور توزیع و کنترل کلیدهای عمومی و برق روشنایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علاوه بر این تقسیم‌بندی کلی، امکان دسته‌بندی این تابلوها بر اساس کاربرد و ساختار به موارد زیر نیز فراهم است:
- تابلوهای توزیع برق فشار ضعیف؛
- تابلوهای توزیع برق یونیورسال؛
- تابلوهای توزیع برق نهایی؛
- تابلوهای توزیع برق عملیاتی؛
- تابلوهای توزیع برق تمام بسته ایستاده؛
- تابلو برق کشویی؛
- تابلو برق تمام بسته دیواری؛
- تابلو برق قابل جداسازی؛
- تابلو برق عملیاتی ثابت.
ویژگی‌های فنی تابلوی توزیع برق
انتخاب درست و استاندارد تابلو برق به علت ماهیت عملکرد آن بسیار مهم است. از آن جایی که این تجهیزات بخش مهمی از سیستم توزیع برق به حساب آمده و موجب تقسیم منبع تغذیه به مدارات فرعی شده و با کلیدها و فیوزها از هر مدار مراقبت می‌کنند، بایستی به مشخصات فنی این تابلوها و در نحوه انتخاب کلیدها در تابلوی توزیع برق دقت داشت.
در حالت کلی، سه سطح کلید وجود داشته که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد:
- کلید سطح یک: کلیدهای سطح یک به منظور قطع کردن کل تابلو توزیع برق مورد استفاده قرار می‌گیرند؛
- کلید سطح دو: این دسته کلیدها زیرشاخه کلیدهای سطح یک بوده و خود دارای انواع گوناگونی هستند؛
- کلید سطح سه: کلیدهای سطح سه تحت عنوان توزیع‌کننده‌های اصلی شناخته می‌شوند.
تابلوهای توزیع برق کاربردهای مختلفی در صنایع گوناگون دارند؛ از این رو اگر کلید را به درستی انتخاب نکنیم، چنان چه یک خطای ناگهانی به وجود آید و کلیدهای پایین دست به صورت استاندارد عمل نکنند، در چنین شرایطی کلیدهای سطح یک (کلیدهای بالا دست) وارد عمل شده و موجب قطع شدن کل جریان سیستم خواهند شد که قطعی کامل سیستم فقط برای بروز یک خطای کوچک، تجربه خوشایندی برای کاربر در پی نخواهد داشت.
به منظور برطرف کردن چنین مشکلی بایستی در زمان طراحی مدار الکتریکی تابلوی توزیع برق دقت داشت که قدرت قطع اتصال کوتاه کلید سرشاخه از قدرت قطع تجهیزات زیرشاخه بیش‌تر در نظر گرفته شود تا در صورت بروز هرگونه خطا در هر یک از زیرشاخه‌ها، فقط کلید حفاظتی مربوط به شاخه مذکور وارد عمل شده و همان بخش از مدار قطع شده و کلید اصلی موجب قطعی کامل کل مدار نشود.
قابل ذکر بوده که امکان ساخت تابلوهای توزیع برق هم‌چون سایر تابلوها به درخواست مشتریان به صورت سفارشی فراهم است. به طور معمول این تابلوها به شکل کشویی، پلاگین و فیکس تولید می‌شوند؛ در این تابلوها تغذیه انشعاب‌ها به کمک تجهیزات حفاظتی مختلف هم‌چون انواع بریکرها صورت گرفته و با در نظر داشتن نوع طراحی مدار با کابل‌ها، سیم‌ها و شینه به هم دیگر متصل خواهند شد. از دیگر مواردی که در رابطه با تابلوی توزیع برق حائز اهمیت بوده، محکم و کاربردی بودن این تابلو است.
در صورتی که در فرایند تولید تابلو، اصول ساخت رعایت نشود، طول عمر تابلو توزیع برق کاهش پیدا خواهد کرد. تابلوهای توزیع برق ضمن این که موجب حفظ ایمنی تجهیزات الکتریکی و ایمنی کل سیستم شده، ایمنی اپراتورها که با تجهیزات در ارتباط بوده را نیز تضمین خواهد کرد. درجه حفاظت در این تابلوها بر حسب محلی که قرار است تابلو در آن نصب گردد، تعیین خواهد شد.
سخن پایانی
در این راهنما ضمن آشنایی با چیستی تابلوی توزیع برق، به بررسی انواع، مصارف و ویژگی‌هایی که تابلوهای مذکور داشته نیز پرداختیم و دانستیم که تابلوهای توزیع برق از جمله مهم‌ترین تجهیزات در سیستم توزیع برق به حساب آمده که به نوعی یک نظم‌دهنده نیز تلقی می‌شوند. شما چه اطلاعات دیگری در رابطه با تابلوهای توزیع برق در ذهن دارید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را پیرامون تابلوهای توزیع برق در قسمت ارسال دیدگاه با ما و کاربران تکه کابل به اشتراک بگذارید.
263 بازدید
محمد یاری پور
