آیا می‌دانید وظیفه اصلی سیم‌های برق در تجهیزات و ساختمان چیست؟ با انواع سیم برق آشنایی دارید؟ سیم‌های برق از جمله تجهیزاتی هستند که بیش‌ترین کاربرد را در هر بخش از ساختمان‌ها ایفا می‌کنند. این محصولات دارای انواع مختلفی هستند که هر یک از آن‌ها از ویژگی‌های منحصربه‌فردی اعم از مقاومت و انعطاف‌پذیری متغیر و پوشش‌دهی ولتاژ متفاوت برخوردارند. در ادامه این راهنما با انواع سیم‌های برق و مشخصات هر یک از آن‌ها آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
کلیات انواع سیم برق؛ اندازه و رنگ سیم‌ها
این محصولات در سایزهای مختلفی نظیر 0.5، 0.75، 1، 1.5، 2.5، 4، 6، 10، 16، 25، 35، 50 میلی‌متر مربع و بالاتر بسته به قطر هادی سیم‌ها طراحی، تولید و عرضه می‌شوند. به طور معمول این محصول در ساختمان‌های مسکونی در اندازه‌های 0.5 تا 16 میلی متر مربع برای هادی‌های فاز، نول و ارت به کار گرفته می‌شوند. این محصولات دارای رنگ‌بندی مشخصی نیز هستند که رنگ هر یک از آن‌ها بیان‌کننده مفهوم خاصی است. رنگ‌بندی سیم‌ها بر حسب بند 2-7-21 جلد اول نشریه 110 برای فازهای R و S و T می‌بایست به ترتیب قرمز، زرد و سیاه در نظر گرفته شود.
قابل ذکر است که سیم‌های ارت به شکل ترکیبی دارای رنگ زرد و سبز و سیم نول دارای رنگ آبی است. با این حال در سیم‌کشی ساختمان‌ها می‌بایست در مدارات دو سیمه از سیم مشکی برای فاز و برای سیم نول رنگ آبی، در مدارات سه سیمه از رنگ مشکی و آبی برای فاز و نول و رنگ سبز و زرد برای سیم ارت استفاده شود. نکته بعدی که بایستی مورد توجه قرار گیرد این است که رعایت رنگ‌بندی در تأسیسات برق به منظور حفظ ایمنی امری الزامی خواهد بود.
آشنایی با انواع سیم برق و کاربرد هر یک از آن‌ها
سیم‌های برق را می‌توان از لحاظ ساختار درونی به سه دسته اصلی طبقه‌بندی کرد:
سیم برق افشان
سیم برق افشان اولین نمونه از انواع سیم برق بوده که متشکل از یک هادی از جنس مس یا آلومینیوم و یک عایق از جنس پی وی سی است. عمدتاً هادی‌های مسی در مقایسه با هادی‌های آلومینیومی عملکرد بهتر و رسانایی مناسب‌تری داشته و دچار زنگ‌زدگی نمی‌شوند. سیم‌های برق افشان در انواع سایز قابل استفاده بوده که رایج‌ترین آن‌ها 1، 2.5 و 4 است.
این مدل از سیم‌های برق در انواع مختلف آلومینیومی، مسی و ترکیبی از آلومینیوم و مس بر حسب هادی که در ساختار آن‌ها استفاده شده به بازار عرضه می‌شوند. البته می‌توان طبقه‌بندی دیگری برای این محصول بر حسب ولتاژ نیز در نظر گرفت که در این صورت سیم‌های افشان در انواع ولتاژ ۳۰۰/۵۰۰ ولت و ولتاژ ۴۵۰/۷۵۰ ولت قابل سفارش خواهند بود.
سیم‌های برق افشان به عنوان نمونه‌ای پرکاربرد از انواع مختلف سیم برق کاربردهای متعددی دارند؛ از جمله مصارف این محصول می‌توان به صنعت ساختمان‌سازی، تجهیزات برقی، ابزارآلات موسیقی و صوتی و تصویری و… اشاره داشت. همچنین این محصول مرغوب می‌تواند به عنوان سیم رابط در داکت‌های زمینی، تابلوهای فرمان و ماشین‌آلات نیز به کار گرفته شود.
سیم برق نیمه افشان
نمونه دیگری از انواع سیم برق قابل استفاده بوده که در بازار تحت عنوان سیم برق نیمه افشان شناخته می‌شود. در حقیقت می‌توان گفت که این محصول چیزی بین سیم‌های مفتولی و سیم‌های افشان است و از هر یک از محصولات مذکور یک خصوصیت مشخص را قرض گرفته است.
ساختمان سیم‌های نیمه افشان تقریباً مشابه با سیم‌های برق مفتولی بوده و ولتاژ اسمی آن‌ها ۷۵۰/۴۵۰ ولت است. مصارف این محصول نیز همانند سیم‌های برق مفتولی بوده که در بخش بعدی شرح خواهیم داد. نکته دیگری که لازم است در رابطه با سیم‌های برق نیمه افشان به آن اشاره‌ای داشته باشیم این است که سیم‌های نیمه افشان انعطاف‌پذیری بیش‌تری در مقایسه با سیم‌های مفتولی دارند؛ به همین خاطر زمانی که در یک کاربرد خاص به انعطاف‌پذیری بالاتری نیاز باشد، می‌توان به جای سیم مفتولی از سیم نیمه افشان بهره‌گیری کرد. اما سیم‌های مفتولی چه هستند و چه ویژگی‌هایی دارند؟
سیم برق مفتولی
سیم برق مفتولی که تحت عنوان سیم برق خشک نیز مشهور بوده یک نوع رسانای منفرد به حساب می‌آید که عموماً پوشش عایق آن از جنس پی وی سی خواهد بود. این مدل از سیم‌های برق در سیم‌کشی داخلی تابلوها و همچنین توزیع‌کننده‌های برق بیش‌ترین کاربرد را دارند. علاوه بر این، به دلیل ساختاری که دارند می‌توان از آن‌ها به راحتی در زیر گچ و داخل لوله‌ها نیز بهره‌گیری کرد.
همچنین سیم‌های مفتولی در فرکانس‌های بالا نیز مورد استفاده قرار گرفته و در مقایسه با سایر انواع سیم برق هزینه مقرون به صرفه‌تری دارند. ناگفته نماند که ولتاژ نامی این نوع از سیم‌های برق ۳۰۰ تا ۷۵۰ ولت در نظر گرفته می‌شود. در حقیقت می‌توان گفت که این نوع از سیم‌های برق تک رشته‌ای بوده و به دو صورت خشک یا ثابت طراحی و عرضه می‌شوند. این محصول در مقاطع ۵/۰ و ۷۵/۰ و ۱ میلی‌متر مربع قابل خرید است.
سخن پایانی
سیم‌های برق از جمله اصلی‌ترین و پرکاربردترین تجهیزات در سیستم انرژي الکتریکی هستند که می‌توان از آن‌ها به منظور هدایت‌کننده جریان برق در تجهیزات مختلف و سیستم‌های سیم‌کشی متغیر بهره‌گیری کرد. انواع سیم برق موجود در بازار از مشخصات و مصارف منحصربه‌فردی برخوردار بوده که در این راهنما با پرکاربردترین مدل‌های آن؛ یعنی سیم افشان، نیمه افشان و مفتولی آشنا شدیم. شما چه اطلاعات دیگری پیرامون سیم‌های برق در ذهن دارید؟ به نظر شما کدام یک از سیم‌های برق نسبت به مابقی برتری دارد؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را در رابطه با انواع مختلف سیم‌های برق و مصارف و ویژگی‌های هر کدام با ما و کاربران محترم وب سایت تکه کابل در میان بگذارید.
268 بازدید
محمد یاری پور
