آلومینیوم فلزی نرم و سبک به رنگ نقره‌ای است. این عنصر فراوان‌ترین فلز در زمین بوده که حدود ۸ درصد از پوسته زمین را تشکیل می‌دهد. فلز آلومینیوم را می‌توان همه جا مشاهده کرد؛ به دلیل اینکه قابل بازیافت و بسیار پرکاربرد است. این فلز را می‌توان در هر منزلی به شکل قابلمه و ماهی‌تابه، قوطی‌های نوشیدنی و فویل آلومینیومی مشاهده کرد. آلومینیوم فلزی غیر سمی، مقاوم در برابر خوردگی و غیر مغناطیسی است که به آسانی به شکل‌های مختلف در می‌آید و در مواقع قرار گرفتن در معرض اکسیژن یک لایه اکسید محافظ روی سطح آن به وجود می‌آید. در ادامه این راهنما با این فلز پرکاربرد بیشتر آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
آلومینیوم چیست؟
آلومینیوم عنصری با نماد شیمیایی AI و عدد اتمی ۱۳ است. عنصر آلومینیوم در گروه ۱۳و تناوب سوم جدول مندلیف قرارگرفته و بعد از اکسیژن و سیلیسم فراوان‌ترین عنصر شناخته شده در طبیعت است. این فلز به خاطر واکنش پذیری بالایی که دارد بسیار کمیاب بوده و از سنگ بوکسیت استخراج می‌شود. آلومینیوم بعد از آهن کاربردی‌ترین فلز به حساب می‌آید و تقریباً در تمامی صنایع چه از نظر کیفیت و چه از نظر ارزش دارای اهمیت است. البته آلومینیوم خالص استحکام زیادی ندارد و انعطاف پذیر است. اما آلیاژ این فلز با عناصری همچون مس، منیزیم، سیلیسیوم و منگنز کاربردهای بسیاری در صنعت‌های مختلف دارد.
در کل می‌توان گفت که آلومینیوم یک فلز محبوب بوده و دلیل اصلی محبوبیت آن ویژگی‌های زیر است:
- سبک وزن
- قوی و محکم
- مقاوم در برابر خوردگی
- دوام بالا
- شکل پذیر و منعطف
- رسانای خوب
- بی‌بو
- ۱۰۰٪ قابل بازیافت
انواع ورق آلومینیوم
ورق آلومینیوم نازک
این نوع ضخامت کمتر ولی مقاومت بالایی دارد و به دلیل سبک بودن به راحتی قابل جابجایی است. همچنین قیمت پایین‌تر و شکل‌پذیری و منعطف بودن و مقاومت آن در برابر رطوبت و خوردگی از مزایای آن محسوب می‌شود. کاربرد این نوع ورق بیشتر در صنعت خودرو سازی، داروسازی، صنایع نظامی و تولید سلاح است.
ورق آلومینیوم ضخیم
این ورق نسبت به سایر انواع ورق‌های آلومینیومی ضخامت بالایی دارد که باعث پایداری بیشتر آن می‌شود. افزون بر این، دارای وزنی سبک و قیمت مناسبی نیز است. این نوع ورق آلومینیوم در صنایعی همچون نرده‌سازی، لوازم‌خانگی، کابینت‌سازی و صنایع دریایی و لوله‌های آلومینیومی به کار می‌رود.
کاربرد فلز آلومینیوم در صنعت
پس از آشنایی با این عنصر در ادامه به متداول‌ترین کاربردهای این فلز اشاره خواهیم کرد:
- صنایع و لوازم خانگی
- صنعت ساختمان سازی
- صنعت حمل و نقل
- صنعت برق
صنایع و لوازم خانگی
تلفن‌های هوشمند، تبلت، لپ تاپ‌ها، و تلویزیون‌های امروزی همگی از آلومینیوم ساخته شده‌اند که سبک بودن و زیبایی و دوام آن‌ها به همین دلیل است. همچنین استفاده از آلومینیوم در ساخت کالا‌های مصرفی از جمله یخچال، ماشین‌های لباسشویی و سایر لوازم خانگی دو برابر شده است. ولی چرا آلومینیوم اکثراً جایگزین قطعات پلاستیکی و یا فولادی می‌شود؟
از مزیت‌های استفاده از آلومینیوم به جای پلاستیک و فولاد می‌توان گفت آلومینیوم قوی‌تر از پلاستیک و سبک‌تر از فولاد است؛ همچنین باعث می‌شود که گرما در دستگاه‌های الکترونیکی پراکنده شده و از داغ شدن بیش از اندازه در آن‌ها جلوگیری شود. از دیگر وسایل ساخته شده از آلومینیوم نیز می‌توان به میز، صندلی، لامپ، قاب عکس، و از این قبیل وسایل اشاره کرد.
صنعت ساختمان سازی
آلومینیوم در ساخت و ساز به دلیل سبک بودن و مقاومت بالای آن در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی و همچنین عایق بودن این فلز در مقابل گرما و سرما به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ساخت درب و پنجره‌ها بخاطر مقاوم بودن در برابر فشار و عایق بودن آن در برابر گرما و سرما
- ساختن سقف‌های داخلی و خارجی ساختمان‌ها و پوشش دهی آن‌ها با آلومینیوم
- ساخت ویترین مغازه‌ها، سایه‌بان و… با فلز آلومینیوم
- ساخت تجهیزات معماری با آلومینیوم
- استفاده در ساخت نما در ساختمان‌های بزرگ
از مزیت‌های استفاده از آلومینیوم در ساختمان‌سازی، مقاومت آن در برابر آتش است. هنگامی که یک ساختمان دچار آتش‌سوزی شود، اجزا و قسمت‌های آن که از فلز آلومینیوم ساخته شده دچار حریق نشده و سالم می‌ماند. همین‌طور در هنگام زلزله فشار وارد شده به پی ساختمان را نیز کاهش می‌دهد.
صنعت حمل و نقل
از خواصی که فلز آلومینیوم دارد استحکام به وزن بالا و دوام خوب است که در صنعت خودرو‌سازی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین برتری دیگر این فلز نسبت به فولاد در جذب ضربه است که میزان جذب ضربه در آلومینیوم دو برابر بیشتر از فولاد است. این توانایی، آلومینیوم را به ماده مناسب برای ضربه‌گیرها و تعلیق تبدیل می‌کند و به همین خاطر امروزه بسیاری از قطعات خودروها از آلومینیوم ساخته شده است.
وزن سبک آلومینیوم سود زیادی برای وسایل نقلیه سنگین یا تجاری دارد. کامیون‌ها، تریلی‌ها و تانکرها همیشه دنبال راه‌هایی برای بهتر شدن قابلیت‌های حمل و نقل و صرفه جویی در سوخت خود هستند.
فلز آلومینیوم امروزه یک ماده مهم در حمل و نقل هوایی به شمار می‌رود چرا که ۸۰ درصد از تمام قطعات مدرن از آلومینیوم تشکیل شده‌اند. این فلز به طراحان هواپیماها کمک می‌کند تا به هدف مهم خود که ساختن هواپیماهایی تا حد امکان سبک است، برسند. تقریبا در تمامی قسمت‌های یک هواپیمای مدرن آلومینیوم به کار رفته است؛ مثل بدنه، بال‌ها، سکان، درها، شلنگ‌های سوخت، و تمام بخش‌ها از جمله ابزار کابین خلبان را نیز شامل می‌شود.
صنعت برق
وزن کم در رساناهای ساخته شده از آلومینیوم نسبت به رساناهای مسی موجب این شده که آلومینیوم با هدایت الکتریکی بالا کاربرد گسترده‌ای در صنعت برق داشته باشد. همچنین شکل پذیری آلومینیوم از مس بیشتر بوده و باعث می‌شود خیلی راحت و به آسانی به سیم تبدیل شود. خاصیت سبک بودن این فلز موجب ساخت دکل‌های انتقال برق فشار قوی از آلیاژ آلومینیوم شده است. همچنین رساناهای آلومینیومی مواد یا آلیاژ‌هایی هستند که مقاومتی در برابر جریان برق ندارند و جریان را بدون اتلاف انرژی و با سرعت منتقل می‌کنند. از مزیت‌های فلز آلومینیوم این است که نمی‌سوزد و حتی در دمای بسیار بالا بخارات سمی تولید نمی‌کند. خاصیت بدون جرقه بودن آلومینیوم نیز باعث شده تا برای استفاده در محیط‌هایی که سیم‌کشی زیادی دارند و امکان اشتعال وجود دارد، مناسب باشد.
سخن پایانی
در این مطلب تلاش کردیم با زبانی ساده اطلاعاتی پیرامون انواع، کاربرد، مشخصات و مزایای فلز آلومینیوم را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. در صورتی که برای شما سوالی ایجاد شده است که به آن اشاره نکردیم لطفاً آن را در بخش نظرات با ما و اعضای محترم سایت تکه کابل در میان بگذارید.
235 بازدید
محمد یاری پور
