یکی از پرتکرارترین سوالاتی که در حوزه آهن و فولاد پرسیده می‌شود این است که پرس برک چیست؟ پرس برک یکی از پرکاربردترین دستگاه‌ها در صنعت فولاد و آهن به حساب آمده که می‌توان از آن برای خمکاری ورق‌های فلزی بهره‌گیری کرد. این دستگاه متشکل از یک بخش ثابت تحت عنوان «ماتریس» و یک بخش متحرک تحت عنوان «سنبه» بوده و برای خم کردن ورق‌های آهنی بهترین گزینه به حساب می‌آید. در ادامه این راهنما ضمن آشنایی با پرس برک، به معرفی انواع و قابلیت‌های آن نیز خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
منظور از خمکاری ورق‌های فولادی به واسطه پرس برک چیست؟
حتماً دیده‌اید که ورق‌های فولادی با زاویه و به صورت خم در بخش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ از جمله بارزترین مثال‌ها می‌توان به کیس کامپیوتر، پروفیل‌های درب و پنجره و پوشش آبگرمکن اشاره داشت. به منظور خمکاری ورق‌های فلزی می‌توان تکنیک‌های مختلفی را پیاده کرد، اما از بین تمامی روش‌ها دستگاه پرس برک نوعی تجهیز پرکاربرد به حساب می‌آید. Press Brake ماشینی بوده که در خمکاری ورق‌ها و پلیت‌های فلزی به کار رفته و از طریق اعمال فشار به ورق سبب خم شدن آن خواهد شد.
نحوه کار دستگاه پرس برک چیست؟
عملکرد کلی این دستگاه بدین صورت بوده که کاربر باید در قدم اول ورق فلزی مورد نظر خود را بر روی ماتریس قرار دهد. سپس به کمک فشاری که قابل تنظیم بوده این صفحات سنگین به صورت ثابت نگه داشته خواهند شد. در مرحله بعدی ورق با وارد کردن یک سنبه از بالا و وارد شدن نیروی فشار به آن خم خواهد شد.
میزان فشاری که از طرف سنبه به ورق فولادی مورد نظر وارد می‌شود قابل تنظیم است. توجه داشته باشید که این میزان فشار می‌بایست به طرز صحیح تنظیم شود؛ چرا که زوایای خمکاری به میزان فشار وارد شده به واسطه سنبه به ورق وابسته است. همچنین شکل نهایی ورق خم شده به شکل سنبه و ماتریس بستگی خواهد داشت.
انواع پرس برک چیست؟
خمکاری فلزات به اعمال فشار بالایی نیاز داشته که دستگاه پرس برک می‌تواند این فشار را از روش‌های مختلفی هم‌چون روش الکتریکی، پنوماتیک، هیدرولیک و مکانیکی تأمین کند. در حقیقت می‌توان این دستگاه برحسب نوع کارکرد آن به انواع مختلفی که برشمردیم طبقه‌بندی کرد.
علاوه بر این، پرس برک‌ها از نظر میزان نیرویی که ایجاد می‌کنند نیز با یک دیگر در تضاد هستند. قابل ذکر بوده که میزان نیرویی که یک دستگاه پرس برک تأمین می‌کند با «تناژ» بیان می‌شود. تناژ بر اساس تن مقدار نیروی انتقالی را نشان خواهد داد. اگر بخواهیم انواع مختلف این دستگاه را بر حسب نیرویی که تأمین می‌کند دسته‌بندی کنیم: پرس برک هیدرولیکی به مراتب بیش‌ترین میزان نیرو و دستگاه پرس برک پنوماتیک و الکتریکی در جایگاه دوم و سوم قرار می‌گیرند.
علاوه بر این‌ها، امکان دسته‌بندی این محصول بر حسب فاکتورهای دیگری نیز فراهم است. به عنوان مثال می‌توان انواع پرس برک را بر حسب دقت و سرعت نیز دسته‌بندی کرد. پرس برک‌های سروو الکتریک از لحاظ دقت بهترین گزینه محسوب شده و دستگاه‌های پرس برک پنوماتیک و سروو الکتریک در مقایسه با هیدرولیک و مکانیکی سرعت بیش‌تری دارند.
اجزای تشکیل‌دهنده دستگاه پرس برک
- سیستم کنترل و فرمان پرس برک
- بدنه دستگاه پرس برک
- سنبه و ماتریس
- سروو موتورها
- فک بالا و پایین
منظور از سیستم کراونینگ در پرس برک چیست؟
از جمله مشکلاتی که در زمان خمکاری قطعات با دستگاه پرس برک با آن روبه‌رو می‌شویم، باز بودن زاویه خم در وسط قطعه کار نسبت به طرفین خواهد بود. دلیل اصلی بروز چنین مشکلی این است که شکل‌های سازه‌ای دستگاه پرس برک در اثر نیروهای وارد شده در حین خمکاری تغییر می‌کند. در گذشته برای برطرف کردن این مشکل از کاغذ یا شیم اقدام به لایه‌گذاری در قسمت تحتانی ماتریس می‌کردند که این عمل موجب رفع اختلاف زاویه می‌شد.
امروزه به لطف پیشرفت دستگاه‌های CNC از سیستم‌های Crowning به منظور برطرف کردن این مشکل بهره‌گیری می‌شود. نحوه عملکرد این سیستم بدین صورت بوده که یک قوس در طول میز دستگاه ایجاد کرده و سبب خنثی کردن اثرات تغییر شکل سازه در حین خمکاری و به دست آمدن زاویه خم یکسان می‌شود. ناگفته نماند که خودِ سیستم‌های کراونینگ به دو دسته اصلی هیدرولیکی و مکانیکی طبقه‌بندی می‌شوند.
مهم‌ترین کاربردهای پرس برک
اکنون که کمی بیش‌تر با این دستگاه و نحوه کار با آن آشنا شدید، به نظر شما سایر کاربردهای پرس برک چیست؟ همان‌طور که گفته شد این دستگاه برای خمکاری ورق‌های فولادی به کار می‌رود، اما گاهاً می‌توان از آن برای سوراخ کردن این ورق‌ها نیز بهره‌گیری کرد. در ادامه با کاربردهای پرس برک بیش‌تر آشنا خواهیم شد:
- فرآیند ساخت و عرضه لوازم خانگی هم‌چون بدنه یخچال، ماشین لباسشویی و…
- مبلمان
- پنل‌های اتومبیل
- محفظه‌های فلزی
- ساخت قطعات الکترونیکی
- ساخت قطعات هوافضا
- تولید قطعات ساختمانی مثل درب و پنجره، پل‌ها و…
- تولید قطعات نظامی و دفاعی
- صنایع دکل‌سازی، آسانسورسازی، تابلوسازی و شرکت‌های نفتی و گازی
مهم‌ترین نکاتی که باید هنگام استفاده از پرس برک رعایت کنید!
- دستگاه‌های پرس برک برای خمکاری طیف وسیعی از فلزات مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما آن چه که اهمیت دارد توجه به نوع خم، ماتریس، جنس ورق، سنبه و نیروی فشار خواهد بود.
- نوع فلز نکته دیگری بوده که حین استفاده از این دستگاه باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید؛ چرا که فلزات از نظر خصوصیاتی مثل ویژگی‌های مکانیکی با یک دیگر تفاوت دارند. به عنوان مثال، یک فولاد با کربن بالا میزان خم‌پذیری کم‌تری در مقایسه با آلیاژهای آلومینیوم دارد.
- ماتریس و سنبه‌ای که برای اجرای خمکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز باید مد نظر قرار گیرد. توجه داشته باشید ماتریس یک نوع قطعه توخالی بوده که ورق فولادی مورد نظر پیش از خمکاری بر روی آن قرار داده می‌شود. این قطعه بسیار مستحکم و سخت بوده و شکل آن مشابه با فرمی است که می‌خواهیم ورق فولادی به خود بگیرد. در مقابل سنبه یک نوع قطعه تو پر بوده که به واسطه آن به ورق فولادی فشار وارد می‌شود. فرم نهایی خمکاری ورق وابسته به سنبه و ماتریس خواهد بود.
- از دیگر نکاتی که می‌بایست در نظر داشت این است که دستگاه پرس برک قابلیت جبران فرم تاجی شکل در ورق را داشته باشد تا در نهایت در راستای طول خم ورق، خمکاری یکپارچه‌ای ایجاد شود.
سخن پایانی
دستگاه پرس برک چیست؟ سوالی که ذهن اکثر افراد علاقمند به حوزه آهن‌آلات را درگیر خود کرده بود و ما در این راهنما در رابطه با اصلی‌ترین جنبه‌های این دستگاه اعم از چیستی و کاربرد آن صحبت کردیم. به طور کل از دستگاه پرس برک به منظور خمکاری ورق‌های فلزی در صنایع مختلف بهره‌گیری می‌شود؛ از جمله این صنایع می‌توان به ساخت قطعات الکترونیکی، هوا فضا، دکل‌سازی، تابلوسازی، قطعات خودروئی و… اشاره داشت. شما چه اطلاعات دیگری در رابطه با پرس برک دارید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را پیرامون پرس برک و خصوصیات آن با ما و کاربران گرامی وب سایت تکه کابل در میان بگذارید.
198 بازدید
محمد یاری پور
