آیا می‌دانید بهترین روش برای نصب برقگیر هوایی چیست؟ با کارایی برقگیر و نقش آن آشنایی دارید؟ برقگیر یا سرج استر از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین تجهیزات حفاظتی ترانسفورماتور و سایر تجهیزات در سیستم توزیع و انتقال برق بوده که از آن در برابر ولتاژهای ضربه‌ای ناشی از صاعقه، اضافه ولتاژ، جرقه، ولتاژگذاری سوئیچینگ یا کلیدزنی در اثر قطع و وصل دژنکتورها و… محافظت خواهد کرد. در ادامه این راهنما ضمن آشنایی بیش‌تر با تجهیزات مذکور به معرفی نحوه نصب برقگیر هوایی نیز خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
هر آن چه که باید در رابطه با نحوه نصب برقگیر هوایی بدانید!
نقش برقگیر در شبکه هوایی
برقگیر از جمله تجهیزات حفاظتی محدودکننده ضربه به حساب آمده که از آن به منظور حفاظت از تجهیزات سیستم‌های قدرت در برابر اضافه ولتاژ بهره‌گیری می‌شود. در حالت کلی، وسیله‌ای که به عنوان محدودکننده ضربه مورد استفاده قرار گرفته بایستی که بتواند اضافه ولتاژهای گذرا یا اضافه ولتاژهایی که موجب تخریب تجهیزات شبکه شده را محدود نموده و در نهایت به زمین منتقل کند. علاوه بر این، برقگیر باید بتواند که این عمل را بدون این که دچار خرابی و آسیب شود به صورت مکرر به انجام رساند.
برقگیرها در مقایسه با سایر تجهیزات حفاظتی می‌توانند بهترین و باکیفیت‌ترین نوع حفاظت را به ارمغان آورند؛ از این رو دانستن نحوه نصب برقگیر هوایی بسیار حائز اهمیت است. ناگفته نماند که تجهیزات مورد بحث قادر هستند که بیش‌ترین میزان حذف امواج گذرا را نیز فراهم آورند. تجهیزات مذکور به صورت موازی با وسیله تحت حفاظت و یا بین فاز و زمین تعبیه خواهند شد. انرژی موج اضافه ولتاژ به کمک برقگیر به سطح زمین هدایت شده و سبب افزایش حفاظت می‌شود. از این وسیله می‌توان به منظور حفاظت از ساختمان در برابر برخورد آذرخش نیز بهره‌گیری کرد.
انواع برقگیر پرکاربرد در شبکه برق
- برقگیرهای جرقه‌ای یا شاخکی
- برقگیرهای اکسید فلزی
- برقگیرهای اکسید روی
- برقگیرهای لوله‌ای
- برقگیرهای میله‌ای
- برقگیرهای سیلیکونی کارباید
- برقگیرهای MOV
عملکرد برقگیر در شبکه برق هوایی
پیش از این که به سراغ نحوه نصب برقگیر هوایی برویم، لازم است که با نحوه عملکرد تجهیزات حفاظتی مذکور نیز آشنایی داشته باشید. شناسایی محل دقیق صاعقه با چشم غیر مسلح امکان‌پذیر نیست، اما خوشبختانه می‌توان این پدیده را به واسطه دوربین فیلمبرداری مخصوص به ثبت رساند.
طبق آمار و ویدئوهای به ثبت رسیده، صاعقه با سرعت 50/000 کیلومتر بر ثانیه به سمت هدف حرکت کرده و در نهایت با آن برخورد خواهد کرد. در سیستم‌های نرمالِ برقگیر، حرکت بار از سمت ابر به سوی زمین و محل اصابت آن بر روی زمین خواهد بود، اما امروزه سیستم‌هایی طراحی و ارائه شده‌اند که در هنگام وقوع صاعقه، بار مثبت زمین به طرف صاعقه ارسال خواهد شد. در این سیستم‌ها مقدار مشخصی از بار تا ارتفاع محدود و مشخصی ارسال شده و محل صاعقه روی زمین نخواهد بود، بلکه کمی بالاتر از سطح زمین بوده و بعد از برخورد صاعقه به بار انتقالی، نقطه تلاقی به سمت زمین کشیده خواهد شد.
نحوه نصب برقگیر هوایی
پست هوایی تشکیل شده از تجهیزات مختلفی نظیر ترانسفورماتور قدرت، تابلو فشار ضعیف، کات اوت فیوز و برقگیر است. اگر بخواهیم پست‌های هوایی را از لحاظ محل نصب به دو دسته اصلی تقسیم‌بندی کنیم، خواهیم داشت:
- پست‌های هوایی نصب شده در انتهای خط
- پست‌های هوایی نصب شده در وسط خط
تفاوت اصلی دو پست هوایی مذکور تنها در نحوه آرایش اجزای آن بوده که بر نحوه نصب برقگیر هوایی نیز تأثیر خواهد داشت. در درجه اول قابل ذکر بوده که محل احداث پست‌های هوایی می‌بایست عاری از هرگونه موانع هوایی هم‌چون درخت‌های بلند بوده و خشک باشد. همچنین، محل احداث پست‌های هوایی از نظر مسیر دسترسی نیز باید مناسب باشد تا در حین نصب تجهیزات مختلف آن مشکلی رخ ندهد. از آن‌جایی که تمرکز اصلی ما در این راهنما بر نحوه نصب برقگیر در پست هوایی بوده، در ادامه با طریقه نصب تجهیز مذکور در انواع پست توزیع هوایی آشنا خواهیم شد:
نحوه نصب برقگیر هوایی: پست هوایی در وسط خط
- برقگیر و همچنین کات اوت فیوز را باید روی دو عدد کنسول 44/2 متری نمره 7 و روی پایه بلند نصب کرد.
- به منظور بالا بردن میزان استقامت کنسول توصیه شده است که از دو تسمه فلزی بهره‌گیری شود.
- در این مرحله برقگیر در سمت بیرونی کنسول و کات اوت فیوز بر روی کنسول به سمت ترانسفورماتور نصب خواهد شد.
- قابل ذکر بوده که استقرار برقگیر و کات اوت فیوز بر روی کنسول مطابق با استاندارد نحوه نصب برقگیر هوایی می‌بایست با کمک براکت‌ها صورت بگیرد.
- به منظور سهولت در نصب و جداسازی لینک فیوز، در این وهله کات اوت فیوزها با زاویه 20 درجه نسبت به امتداد قائم نصب خواهند شد.
- توجه داشته باشید که فاصله محل نصب برقگیر و کات اوت فیوز از انتهای پایه خط و همچنین مقره‌ها می‌بایست به ترتیب 25/1 و 1 باشد.
- ارتباط خط با برقگیر و کات اوت فیوز به واسطه سیم ACSR-35 و گیره قابل قطع تحت ولتاژ آلومینیومی در طرف خط تعبیه شود. قابل ذکر بوده که این گیره تحت عنوان گیره هات لاین نیز معروف است.
- برای تقویت محل اتصال به هادی خط، بر روی این گیره و هادی خط یک رشته سیم آرمورد یا آلومینیومی پیچانده خواهد شد.
- سیم برقگیر به واسطه یک کلمپ پیچی شکاف‌دار از سیم کات اوت فیوز منشعب شده و در نهایت با کابلشوی 50 به برقگیر متصل خواهد شد.
نحوه نصب برقگیر هوایی: پست در انتهای خط هوایی
- محل قرارگیری برقگیر در این نوع پست هوایی در امتداد خط خواهد بود.
- از کلمپ انتهایی برای اتصال سیم خط به برقگیر مورد نظر استفاده خواهد شد.
- جزئیات نصب کات اوت فیور هم‌چون حالت قبلی خواهد بود.
سخن پایانی
در این راهنما به نحوه نصب برقگیر هوایی و بررسی عملکرد و انواع این تجهیز پرکاربرد پرداختیم. برقگیرها به واسطه ساختار و قابلیت‌هایی که دارند می‌توانند از تجهیزات در برابر اضافه ولتاژ و جریانات خطرناک به خوبی مراقبت به عمل آورند. این تجهیزات در انواع مختلفی قابل استفاده بوده که می‌توان بر حسب نیاز اقدام به تهیه و نصب هر یک از مدل‌های آن کرد. شما چه اطلاعات دیگری در رابطه با نحوه نصب برقگیرها دارید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را پیرامون بحث نصب این تجهیزات با ما و کابران گرامی وب سایت تکه کابل در میان بگذارید.
169 بازدید
محمد یاری پور
