یکی از تجهیزات پرکاربرد در شبکه توزیع برق هوایی که به طور گسترده در جهت انتقال انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد، کابل خودنگهدار است. این کابل کاربردی عموما دارای هادی آلیاژ آلومینیوم بوده و کاربرد بسیار زیادی در خطوط انتقال برق هوایی دارد اما آیا تا به حال به نحوه ساخت این نوع کابل‌های کاربردی فکر کرده‌اید؟ و یا آیا می‌دانید برای تولید این کابل‌ها، چه مواد اولیه‌ای احتیاج است؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی مراحل ساخت کابل خودنگهدار پرداخته و کاربرد کابل خودنگهدار را بیان کنیم.
کابل خودنگهدار و انواع آن
پیش از آنکه به بررسی مراحل ساخت کابل خودنگهدار بپردازیم، ابتدا بهتر است شما را با ماهیت و کاربرد این نوع کابل‌ها آشنا کرده و کاربرد آن‌ها را بیان کنیم. در واقع، کابل خودنگهدار که به آن Aerial Bundled Cable نیز گفته می‌شود، یک نوع پرکاربرد از انواع کابل‌های توزیع برق به شمار می‌آید که اهمیت و کاربرد زیادی در خطوط انتقال برق هوایی شهری و بین شهری دارد. از اجزا اصلی تشکیل‌دهنده این کابل‌ها می‌توان به هادی آلومینیومی، روکش و عایق XLPE و یا کراس لینک اشاره کرد.
در حالت کلی، از این کابل‌ها برای انتقال برق به صورت هوایی استفاده شده و در زمینه انتقال برق به صورت زمینی کاربرد چندانی ندارند اما با این حال، می‌توان این کابل‌ها را با استفاده از قطعه‌ای به نام کلمپ، به زمین نیز متصل کرده و از آن‌ها بهره برد.
کابل‌های خودنگهدار به وسیله یک نگهدارنده بر روی دکل و یا پایه‌های شبکه توزیع برق نصب شده و برق را منتقل می‌کنند. قیمت کابل‌های خودنگهدار به دلیل استفاده از هادی آلومینیومی در ساختار آن‌ها نسبتا پایین بوده و از آنجا که ظاهری زیبا و جالب دارند، استفاده از آن‌ها باعث زیباسازی فضا و محیط می‌شود (استفاده کم و به اندازه).
از دیگر مزایای کابل‌های خودنگهدار می‌توان به کاهش احتمال برق‌کشی غیرقانونی و یا انشعابات غیرمجاز (برق دزدی)، افزایش ایمنی، هزینه پایین، نصب بسیار آسان به علت عدم نیاز به مقره، مقاومت بالا در برابر خرابی و خوردگی و … اشاره کرد. کابل‌های خودنگهدار انواع مختلفی نظیر شش رشته، پنج رشته، چهار رشته، سه رشته و دو رشته دارند که هر کدام از این کابل‌ها کاربرد خاص خود را داشته و بسیار کاربردی و مهم است.
از سوی دیگر، می‌توان این کابل‌ها را به دو دسته عایق‌دار و بدون عایق و همچنین فشار ضعیف و فشار متوسط نیز تقسیم‌بندی کرد. البته لازم به ذکر است که این کابل‌ها در دسته کابل‌های قدرت قرار گرفته و توانایی انتقال برق با قدرت متوسط و نسبتا بالا را دارا هستند.
مراحل ساخت کابل خودنگهدار
حال که با ماهیت و کاربرد کابل خودنگهدار آشنا شدید، به سراغ آموزش مراحل ساخت کابل خودنگهدار رفته و مراحل تولید این کابل‌ها را بیان می‌کنیم.. فرایند تولید کابل‌های خودنگهدار نیز مانند سایر سیم‌ها و کابل‌ها به شش مرحله اصلی تقسیم‌بندی می‌شود.
این مراحل به ترتیب عبارتند از:
- نازک کاری: در مرحله اول از ساخت کابل خود نگهدار که به آن نازک‌کاری گفته می‌شود، فرایند نازک‌کردن سیم و آلومینیوم رساندن آن به قطر مورد نظر مشتری انجام می‌پذیرد. عمل نازک‌کردن طی دو مرحله و به وسیله دستگاه‌های مخصوص این کار انجام می‌پذیرد.
- آنیل کاری: مرحله بعد آنیل‌کاری نام دارد. در مرحله آنیل‌کاری سیم‌ها و آلومینیوم‌ها را بعد از نازک‌کاری در مرحله قبل جمع‌‌آوردی کرده و وقتی تعداد آن‌ها به حد مشخصی رسید، آن‌ها را در کوره آنیل کاری قرار داده تا آنیل شوند.
- پانچ کردن: پس از انجام مراحل بالا، به مرحله پانچ‌کردن سیم می‌رسیم. در این مرحله مفتول‌های آنیل شده در مرحله قبل که بر روی قرقره قرار دارند، به وسیله دستگاه بانچر، با قطری مطابق با سفارش مشتری، تابانده شده و به یکدیگر متصل می‌شوند. در واقع، در این مرحله چندین هادی آلومینیومی را در یکدیگر پیچانده و آن‌ها را تبدیل به یک هادی برای کابل می‌کنیم.
- عایق کاری: مرحله چهارم عایق‌کاری نام دارد. در این مرحله عایق کابل و زیره کابلی تولید می‌شوند.
- روکش‌زنی: مرحله بعد از عایق‌کاری، روکش زنی است. مرحله روکش‌زنی توسط دستگاهی به نام اکسترو انجام می‌شود. در این مرحله، دو ماده اصلی به نام زیره استرندر گرانول روکش و همچنین پودر تالک با یکدیگر مخلوط شده و با استفاده از این مواد، دستگاه اکسترو، کابل‌ها را مطابق با طرح خواسته شده، روکش زده و تولید می‌کند. صحت کشیدن روکش برای کابل اهمیت بالایی دارد زیرا باعث محافظت از کابل در برابر موانع خارجی می‌شود.
- بسته‌بندی: مرحله آخر نیز بسته‌بندی نام دارد که در آن کابل‌های خودنگهدار و سفارشات مشتری بسته‌بندی شده و آماده تحویل به مشتری یا خریدار می‌شوند.
مطالب ذکر شده در بالا فرایند کلی تولید سیم و کابل هستند اما از آنجایی‌که در این مقاله فقط مراحل ساخت کابل خودنگهدار مورد نظر است پس می‌توان گفت در مرحله اول یعنی نازک‌کاری، هادی آلومینیومی به دستگاه وارد شده و در مرحله عایق‌کاری نیز جنس عایق پلی‌اتیلن یا کراس‌لینک برای عایق‌کاری کابل‌ها در نظر گرفته می‌شود. همچنین به دلیل اهمیت جنس روکش در کابل‌های قدرت، مرحله روکش زنی این کابل‌ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده و حتما باید پس از روکش‌زنی از مرحله تضمین کیفیت عبور کنند.
نتیجه‌گیری
یکی از مهم‌ترین ابزار انتقال برق هوایی، کابل خودنگهدار است. کابل خودنگهدار نوعی کابل قدرت است که برای انتقال برق در خطوط هوایی کاربرد داشته و توسط یک نگهدارنده بر روی پایه‌ها و یا دکل‌های نصب می‌شود. مراحل ساخت کابل خودنگهدار نیز همانند سایر کابل‌ها به شش مرحله اصلی نازک‌کاری، آنیل کاری، پانچ کردن، عایق‌کاری، روکش زنی و بسته‌بندی تقسیم‌بندی می‌شوند ولی به دلیل ویژگی‌های خاص و ویژه این کابل، در برخی از مراحل شاهد تغییرات کوچکی نظیر تغییر در جنس هادی، نوع عایق و جنس روکش کابل خودنگهدار هستیم.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی مراحل ساخت کابل خودنگهدار پرداخته و کاربرد کابل خودنگهدار را بیان کنیم. امیدوارم این مطلب مورد پسند و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد. ممنون می‌شویم اگر نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در سایت تکه کابل در میان گذاشته و ما را از مباحث مورد نیازتان مطلع سازید.
225 بازدید
احسان شوکتی
