در سیستم‌های برق‌رسانی، ممکن است گاهی خطا و یا اشتباهاتی به هر دلیلی ایجاد شود، با توجه به‌هم‌پیوستگی این سیستم در صورت عدم قطع برق در آن ناحیه، کل سیستم دچار آسیب خواهد شد، برای همین امر از انواع تجهیزات قطع کننده سریع مدار مانند فیوز قطع کننده مینیاتوری استفاده می‌شود. در ادامه نوشتار به چیستی، انواع و عملکرد سیستم فیوز مینیاتوری خواهیم پرداخت و بیان خواهیم کرد که در صورت عدم وجود این فیوز ممکن است چه حوادثی رخ بدهد.
فیوز مینیاتوری چیست؟
کلید فیوز مینیاتوری که در انگلیسی با حروف مخفف MCB نام‌گذاری شده است، از کلمات Miniature Circuit Breaker می‌آید. فیوز مینیاتوری یک کلید خودکار و ابزاری است که مصرف‌کننده را در برابر اتصالات کوتاه محافظت نموده و به دلیل خودکار بودن قادر است بعد از قطع مدار، به مدار برگشته و برق دوباره وصل گردد. این کلیدها غیرقابل تنظیم و به‌صورت کاملاً خودکار عمل می‌کنند و می‌توانند به‌صورت حرارتی و همچنین مغناطیسی وجود داشته باشند.
کاربردهای فیوز مینیاتوری
این کلیدها بر اساس کارکرد خود دارای کاربردهای فراوانی هستند در ادامه به بخشی از آن‌ها می‌پردازیم.
- در انتهای خطوط ولتاژ ضعیف مورداستفاده قرار می‌گیرند.
- در ورودی تابلوهای خانگی برق
- حفاظت از سیم روشنایی ساختمان‌ها و سایر مدارها
- حفاظت از جریان برق در موتورهای الکتریکی
- استفاده‌های صنعتی مانند مدارهای قدرت و ترانسفورماتورها
- استفاده در سیستم‌های گرمایشی برق
- محافظت از انواع مدارهای الکتریکی
- حفاظت از انواع ابزارهای نیمه عایق
- در مواردی نیز این فیوزها دارای کلید حفظ جان برای پیداکردن نشتی‌ها هستند
انواع فیوز مینیاتوری:
فیوزهای مینیاتوری بر اساس کارکرد خود به انواع متفاوتی تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:
1-بر اساس تعداد پل:
در این نوع، فیوزهای مینیاتوری بر اساس تعداد کلیدهایی که دارند تقسیم‌بندی می‌شوند که شامل تک پل، سه پل، دو پل به‌علاوه نول می‌شوند. در بازار به فیوزهای تک پل یک‌فاز و به فیوزهای سه پل، سه فاز می‌گویند.
2- بر اساس سرعت عملکرد:
اگر این فیوزها را بر اساس میزان سرعت انجام کار تقسیم‌بندی نماییم به فیوزهای سریع و یا فیوزهای کند کار تقسیم می‌شوند.
فیوزهای مینیاتوری کند کار
دلیل این نام‌گذاری برای این دسته از فیوزهای مینیاتوری این است که در صورت ایجاد هرگونه جریان اضافه، عملکرد پایین‌تری داشته و به‌عبارتی‌دیگر دیرتر قطع می‌شوند. نکته مهم در برابر این دسته از فیوزها این است که در برابر اتصالات کوتاه بسیار سریع عمل می‌کنند و اگر در سیستم برق‌رسانی اتصالی رخ بدهد در سریع‌ترین زمان برق را قطع خواهند کرد. در استانداردهای موجود که به VDE مشهور است برای نشان دادن برای نشان دادن این نوع از فیوزها از حرف انگلیسی G استفاده می‌شود. حتی در بازار نیز این فیوزهای کند با این علامت شناخته می‌شوند، اما تولید‌کننده‌ها معمولاً برای نام‌گذاری این نوع فیوز از حرف انگلیسی C استفاده می‌کنند.
فیوز مینیاتوری سریع
از این فیوزها اکثراً برای سیستم‌های روشنایی استفاده می‌شود و نسبت به مورد بالایی دارای سرعت بالاتری هستند. در صورت ایجاد هرگونه جریان بیش‌ازحد و یا اتصالات غیرمجاز با سرعت‌بالای جریان برق را قطع می‌کنند. این مدارها در بازار با حرف L شناسایی‌شده و تولیدکننده نیز با حرف B آن‌ها را نام‌گذاری می‌کنند.
3-بر اساس نوع جریان برق
همان‌طور که میدانید جریانات برق به AC و DC تقسیم‌بندی می‌شوند، پس برای هرکدام از آن‌ها باید از فیوزهای مینیاتوری مختص به خود استفاده کرد.
به‌جای فیوزهای AC می‌توان از DC استفاده کرد، اما درصورتی‌که برعکس از آن‌ها استفاده شود، طول عمر AC به میزان بسیار زیادی پایین خواهد آمد.
عملکرد فیوز مینیاتوری
اگر بخواهیم به‌صورت ساده‌تر این مبحث را بیان کنیم باید بگوییم که فیوز یک ابزار الکتریکی خودکار است و درصورتی‌که جریان الکتریکی در یک قطعه بیش از حد انتظار باشد در سریع‌ترین زمان و به‌صورت خودکار اقدام به قطع کل جریان برق خواهد نمود.
این فیوز برای انجام کارکرد خود به دو شیوه عمل می‌کند:
1- عملکرد بی متال: بیشتر در افزایش ناگهانی جریان بار کاربرد دارد. به بیانی دیگر در این حالت تشخیص جریانات اضافه بر عهده یک نوع فلز که در علم الکتریسیته بدان بی متال گفته می‌شود، است که در هنگام ایجاد جریانات بیشتر داغ شده و خم می‌شود. باخم شدن آن اتصال دو طرف سیم نیز به‌صورت خودکار قطع خواهد شد.
-2 عملکرد مغناطیسی برای محافظت از سیستم برق‌رسانی و جلوگیری در برابر اتصالات کوتاه: در جریان ایجاد اتصالات کوتاه، سیم‌پیچ که دارای دور کم و قطر زیاد است باعث ایجاد حالت مغناطیسی شده و همین امر سیستم را قطع می‌نماید. برای اطلاعات بیشتر و مشاده آگهی‌های مربوط به فیوز مینیاتوری برق، کلیک کنید.
تکه کابل
