مجموعه‌ای از تجهیزات قدرت نظیر کلیدها، ترانسفورماتورها، ادوات حفاظتی، اندازه‌گیری و… که وظیفه اصلی آن‌ها جابه‌جایی یا تبدیل برق بوده را پست می‌گویند. پست‌هایی که تجهیزات آن‌ها بر روی پایه و در هوای باز نصب می‌شوند، اصطلاحاً تحت عنوان پست هوایی یا ترانس هوایی شناخته می‌شوند. استفاده از پست‌های هوایی به منظور تأمین برق مراکز مختلف مزیت‌های گوناگونی در پی دارد. با در نظر گرفتن محدودسازی گسترش شبکه، نصب این پست‌ها تلفات کمتری در پی داشته و عیب‌یابی آن‌ها سریع و آسان است. علاوه بر این، راه‌اندازی و بهره‌برداری از پست‌های هوایی هزینه سرمایه‌گذاری اولیه کمتری را می‌طلبد. برای رسیدن به مرحله بهره‌برداری و استفاده از پست‌های هوایی لازم است که دستورالعمل نصب آن با دقت کافی مدنظر قرر گیرد. در این راهنما به نحوه اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت که قلب پست‌های هوایی شناخته می‌شود، خواهیم پرداخت.
نحوه اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت به چه صورت است؟
پیش از این که به سراغ بررسی نحوه اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت برویم، بهتر است که با ترانسفورماتور قدرت و کات اوت فیوز به تفکیک کاربرد در پست‌های هوایی آشنا شویم:
ترانسفورماتور قدرت
ترانسفورماتور قدرت یکی از مهم‌ترین بخش‌های پست‌های هوایی بوده که مانند حلقه اتصال سبب اتصال شبکه برق شده و با کاهش یا افزایش ولتاژ و جریان امکان جابه‌جایی بهینه برق را فراهم می‌سازد. ترانسفورماتور قدرت در پست‌های هوایی موظف به تبدیل سطوح ولتاژی فشار متوسط به ولتاژ فشار ضعیف می‌باشد.
کات اوت فیوز
هر سیستم قدرتی به منظور ارائه عملکرد صحیح و مطلوب نیاز به عیب‌یابی و رفع خطاهای ایجاد شده دارد. کات اوت فیوز به عنوان عنصر محدودکننده جریان خطا در سیستم توزیع برق هوایی نصب شده و وظیفه اصلی آن قطع کردن جریان‌های خطای ناشی از اتصال کوتاه اضافه بار است.
دستور العمل نصب پست هوایی تک پایه و دو پایه
نحوه اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت بر اساس نوع پست هوایی که می‌تواند تک پایه یا دو پایه باشد انجام می‌پذیرد. پس از نصب پایه با رعایت الزامات، سکوی ترانسفورماتور تک پایه با گالوانیزه گرم با رعایت فاصله از سطح زمین که به طور معمول بین ۵.۵۰ تا ۶.۳۵ متر بوده و فاصله مناسب ترانسفورماتور از سکوی کات اوت فیوز و برقگیر به واسطه پیچ و مهره محکم شده به صورت تراز نصب خواهد شد. لازم به ذکر است که تعیین ابعاد و مشخصات سکوی ترانسفورماتور بر اساس وزن و ابعاد آن انجام می‌شود.
به منظور انتقال ترانسفورماتور بر روی سکو از جرثقیل استفاده خواهد شد. ترانسفورماتور زیر بازوی جرثقیل قرار گرفته و به جهت انتقال بر روی سکو از دو چنگک که در محل قلاب واقع شده‌اند، استفاده خواهد شد. استفاده از دو چنگک مذکور سبب حفظ تعادل ترانسفورماتور و انجام صحیح نحوه اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت در مراحل آتی خواهد شد. زاویه انحراف ترانسفورماتور هنگام انتقال نباید بیش از ۱۵ درجه باشد.
علاوه بر این، توجه به این نکته نیز مهم بوده که ترانسفورماتور می‌بایست به طور کامل روی سکو تراز و به طوری نصب شود که بوشینگ‌های LV به سمت پایه قرار گیرند و فاصله ترانسفورماتور در سمت بوشینگ‌های HV تا پایه کمتر از ۶۵ سانتی‌متر نباشد.
نحوه اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت
در نحوه اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت توجه به این نکته حائز اهمیت بوده که ارتباط بین کات اوت فیوز و ترانسفورماتور می‌بایست با استفاده از سیم مسی با سطح مقطع ۵۰ میلی‌متر مربع و کابلشوی مسی نمره ۵۰ برقرار گردد. پست هوایی می‌تواند زیر خط عبوری یا در انتهای خط نصب شود که به نسبت نحوه نصب پست هوایی، دستورالعمل نصب کات اوت فیوز و ترانسفورماتور قدرت نیز متفاوت خواهد بود:
نحوه اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت: پست‌هوایی زیر خط عبوری
در این حالت کات اوت فیوز و همچنین برقگیر بر روی دو عدد کنسول ۲.۴۴ متری نمره ۷ بر روی پایه ۱۲ متری نصب خواهند شد. کات اوت فیوز برای برقراری ارتباط با بوشینگ‌های فشار متوسط به سمت سکوی ترانسفورماتور و برقگیر در پشت پایه نصب می‌شود. قابل ذکر است که زاویه نصب کات اوت فیوز نسبت به حالت قائم حدوداً ۱۵ الی ۲۰ درجه می‌باشد. فاصله محل نصب سکوی کات اوت فیوز و برقگیر از سکوی ترانسفورماتور حدوداً ۲۸۵ سانتی‌متر و از انتهای پایه ۱۴۵ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود.
نحوه نصب کات اوت فیوز و ترانسفورماتور قدرت: پست هوایی در انتهای خط
در این نوع پست‌ها محل قرارگیری برقگیر در امتداد خط بوده و پایه انتهای مقره بشقابی است؛ از این رو از کلمپ انتهای موجود به منظور اتصال هادی خط به برقگیر استفاده شده و برقگیر به کمک براکت روی کنسول بیرونی قرار می‌گیرد. برای استقرار کات اوت فیوز از دو عدد کنسول ۲.۴۴ متری به فاصله حدوداً ۱.۲ متری زیر کنسول افقی خط استفاده شده و برای افزایش استقامت کنسول از دو تسمه حائل فلزی بهره‌گیری خواهد شد.
نحوه اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت
همان‌طور که گفته شد، برقراری ارتباط بین کات اوت فیوز و بوشینگ‌های فشار متوسط ترانسفورماتور قدرت با استفاده از سیم مسی روکش‌دار با سطح مقطع ۵۰ میلی‌متر مربع و کابلشوی مسی نمره ۵۰ انجام می‌پذیرد. کابلشوی مورد استفاده می‌بایست دارای عیار مناسب و ابعاد آن مطابق با مشخصات فنی باشد و همچنین توسط دستگاه پرس هیدرولیک با لقمه نمره ۵۰ در دو نقطه بر روی کابلشو و با فاصله استاندارد از یک‌دیگر پرس شوند.
به منظور جلوگیری از فشار وارد بر بوشینگ‌ها، هنگام برقراری ارتباط کابلشو به بوشینگ‌ها می‌بایست از دو آچار استفاده شود و محل ارتباط بر روی بوشینگ‌ها عاری از هرگونه زنگ‌زدگی و آلودگی باشد و با یک پوشش از گریس هادی پوشش داده شود. ناگفته نماند که پس از محکم نمودن پیچ‌ها، گریس اضافی بایستی از کلیه سطوح زدوده شود. با در نظر گرفتن شرایط محیطی و جغرافیایی امکان استفاده از سیم روکش‌دار نمره ۵۰ مسی به منظور اتصال و ارتباط وجود خواهد داشت. توجه داشته باشید که در محل اتصال باید از واشر و واشر فنری با ابعاد مناسب بهره‌گیری شود.
نکات مهم اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت
- هادی ارتباط کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت باید با انعطاف‌پذیری مورد نیاز بسته شود تا انبساط و انقباض ناشی از سرد و گرم شدن هوا سبب قطعی نشود.
- هادی ارتباط باید به گونه‌ای بسته شود که فازها در شرایط باد و طوفان با یک‌دیگر برخورد نداشته باشند.
- هنگام نصب کابلشو، مفتول‌های هادی نباید بریده شوند.
سخن پایانی
پست‌های هوایی مجموعه‌ای متشکل از تجهیزات موردنیاز به منظور برق‌رسانی به اماکن و مراکز مختلف بوده که در فضای باز و بر روی پایه نصب می‌شوند. ترانسفورماتور قدرت مهم‌ترین بخش در پست‌های هوایی است که یکی از اتصالات اصلی آن به کات اوت فیوز می‌باشد. در این راهنما ضمن آشنایی با مفهوم کات اوت فیوز و ترانسفورماتور قدرت، به نحوه اتصال کات اوت فیوز به ترانسفورماتور قدرت نیز پرداختیم.
منبع:
مشخصات عمومی و اجرایی پست‌های توزیع هوایی و زمینی (نشریه ۳۷۵)
491 بازدید
الهه زینالی
