امروزه و با صنعتی شدن بیشتر خدمات استفاده از جوشکاری و جوش دادن قطعات ابزارها به هم بسیار افزایش یافته است. در قدیم بیشتر قطعات به صورت پیچ و مهره به هم متصل می شدند که با گذشت زمان ممکن بود پیچ و مهره ها فرسوده شده و دیگر نتوان آنها را از هم باز کرد، بنابراین آن قطعه نیز دیگر قابل استفاده نبود. امروزه اکثریت قطعات تولید شده در کارخانه ها چندین پارچه بوده و بسیاری از آنها به وسیله جوشکاری به هم متصل می شوند. در کارخانه ها و مراکز تولیدی به صورت کلی از انواع روش‌های جوشکاری برای اتصال قطعات به هم استفاده می شود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
جوشکاری چیست؟
اگر بخواهیم تعریف جامعی از جوشکاری ارائه دهیم باید بگوییم؛ جوشکاری (welding) یک فرآیند می باشد که در طی ان دو یا چند قطعه در اثر گرما، فشار و سرد شدن به یکدیگر جوش می‌خورند. به صورت کلی جوشکاری به کاری گفته می شود که در مورد متصل نمودن دو قطعه فلزی یا غیر فلزی انجام شده و تمامی این مراحل با گرم کردن و ذوب دو طرف قطعه به هم متصل می شوند.
نکته بسیار مهم در این رابطه این است که فرآیند جوشکاری با لحیم کاری متفاوت است. جوشکاری بسیار سریعتر انجام می شود و بعد از جوش میزان استحکام آن بسیار بالاتر می باشد. نکته دیگر که در مورد جوشکاری باید بدان اشاره شود این است که جوشکاری تنها در خشکی انجام نمی شود بلکه ممکن است در داخل آب و یا مکان‌های مرطوب نیز انجام گردد.
انواع روش‌های جوشکاری
جوشکاری ذوبی
یکی از انواع روش‌های جوشکاری، روش ذوبی است. منظور از جوشکاری ذوبی این است که در آن دو سر قطعاتی که می خواهیم به هم متصل نماییم به وسیله حرارت ذوب شده و و بعد از آنکه منبع حرارت از آن برداشته شد، به دلیل سرد شدن دو قطعه به هم متصل می‌شوند. در این نوع جوشکاری هیچ گونه فشارخارجی اعمال نمی شود بلکه برای پر کردن فاصله بین دو قطعه از فیلر استفاده می شود.
براساس نحوه جوش و انرژی به کار رفته این نوع از جوشکاری به دسته های متفاوتی تقسیم بندی می شود:
1- جوشکاری قوسی
یکی از مهمترین و پرکاربردترین روش‌های جوشکاری می باشد که طی آن با استفاده از انرژی الکتریکی دمای مورد نیاز برای جوش در دو طرف ایجاد شده و دو سر قطعه به هم متصل می شوند. در این روش برای ایجاد قوس الکتریکی از یک منبع تغذیه استفاده می شود. به این نوع از جوشکاری قوس الکتریکی یا جوشکاری arc نیز گفته می شود.
انواع جوشکاری قوسی
- روش کربنی
- روش الکترود دستی روش زیر پودری
2- جوشکاری اکسی گاز
یکی دیگر از انواع جوشکار ذوبی می باشد، برای این نوع از جوشکاری از یک مشعل گاز استفاده می‌شود که گرمای بسیار زیادی ایجاد کرده و باعث ذوب دو طرف جوش می‌شود. در ادامه نیز سرد شدن قطعات اتصال مورد نیاز را فراهم می آورد. در این نوع از جوشکاری از گاز استیلن استفاده می شود. در این نوع جوشکاری از گازهای زیر نیز استفاده می‌شود:
- گاز پروپان
- گاز و فشار هوا
- استیلن
- اکسیژن استیلن
- اکسیژن هیدروژن
3- جوشکاری با پرتو لیزری
یکی دیگر از انواع روش‌های جوشکاری ذوبی استفاده از لیزر می باشد که با ایجاد حرارت بسیار زیاد موجب اتصال دو سر شده و بعد از آن با استحکام بسیار بالایی به هم متصل می شوند. این روش بسیار پیشرفته بوده و بیشتر در مکان‌هایی که حجم کار بسیار زیاد بوده و از انواع ابزارهای صنعتی استفاده می شود، کاربرد دارد. بیشترین کاربرد این نوع از جوشکاری در صنعت خودروسازی، ساخت لوازم کشاورزی و غیره است.
4-جوشکاری با پرتو الکتریکی
جوشکاری EBW یا پرتو الکتریکی یکی از گرانترین و در عین حال با کیفیت ترین انواع جوشکاری می باشد که در ان با استفاده از انرژی الکتریکی گرمای مورد نیاز برای ذوب دو قطعه فراهم می شود. شیوه کار بدین صورت است که در ان الکترون با سرعت زیاد در درون فلز به جریان افتاده و همین امر موجب ایجاد گرما در آن ناحیه می شود که این موضوع باعث ایجاد اتصال محکم در آن ناحیه می شود.
این روش و می‌تواند هر نوع فلزی را به هم جوش بزند؛ اما مشکلی اصلی آن این است که باید در خلاء انجام شده و همین امر موجب گران شدن این نوع اتصالات می شود. از این روش بیشتر در قطعات پیشرفته مانند صنایع هواپیمایی وامور نظامی استفاده می شود.
جوشکاری غیر ذوبی
در این نوع از جوشکاری با ایجاد فشار و تغییر شکل ماده مورد نظر و ایجاد اصطکاک، دو طرف را به هم جوش می نمایند. البته این روش تنها برای فلزات نرم مانند مس و آلومینیوم کاربر دارد و با فشار زیاد می توان آنها را به هم جوش داد. در سایر موارد با ایجاد فشار بسیار زیاد دمای سطح فلز به میزان بسیار زیادی بالا رفته دو قطعه به هم جوش خواهند خورد. همانند جوشکاری ذوبی این مورد نیز به انواع متفاوتی تقسیم می شود که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
1- جوشکاری مقاومتی
یکی از انواع جوشکاری غیر ذوبی می باشد که در آن با اعمال فشار و همچنین استفاده از انرژی الکتریکی فلزات مورد نظر به هم متصل می شود. در این روش از موارد زیر نیز استفاده می شود.
نقطه‌ای درز جوش
2- جوشکاری انفجاری
یکی دیگر از انواع جوشکاری غیر ذوبی می باشد که در طی آن با استفاده از ماده منفجره و به صورت دورانی دو قصد داریم آنها به یگدیکر جوش بدهیم در مقابل هم قرار می‌گیرند و با استفاده از انرژی ایجاد شده از ماده منفجره حرارت لازم برای اتصال آنها به هم ایجاد می شود.
3-جوشکاری فراصوتی
در این روش از انواع ارتعاشات فراصوتی استفاده می شود، بدین صورت که طی آن با تاباندن ارتعاشات فراصوتی و ایجاد حرارت در قطعه مورد نظر و ایجاد فشار بر آنها دوسر قطعه به هم متصل شده و جوش حاصل می گردد.
268 بازدید
الهه زینالی
